“Ukrayna Savaşı” 3’üncü haftasını doldururken Kuzey Atlantik İttifakı NATO yarın yani 14 Mart Pazartesi günü bir tatbikatla da olsa Rusya sınırlarına çok yakın bir noktada devasa bir askeri gücü harekete geçiriyor. “Cold Response 2022 Tatbikatı”na aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 25 ülkeden, 16 bini karacı asker olmak üzere 35 bin personel katılıyor. 200’den fazla hava ve 50 kadar deniz unsuru da tatbikatta görev yapacak.
2006 yılından bu yana Norveç kıyılarında düzenlenen ve NATO üyesi ülkelerin silahlı kuvvetlerinin kutup şartlarında muharebe kabiliyetlerini geliştirmeyi amaçlayan tatbikat ilk kez bu denli önem arz ediyor. Norveç kıyıları Rus donanmasının Kuzey Denizi’ne açılma istikametinde önemli bir köşe başını oluşturuyor.
“Cold Response 2022 Tatbikatı” yalnızca Ukrayna Savaşı nedeniyle önem kazanmış değil. 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle beraber jeopolitik ortamda yaşanan sarsıntı, Birinci Soğuk Savaş’ı tarafsız olarak atlatan İsveç ve Finlandiya’da alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Rusya’nın bombaladığı şehirlerin ve göç etmek zorunda kalan sivillerin görüntüleri, her iki ülkenin kamuoylarında Rus saldırganlığı korkusunu tetikledi. Finlandiya, Moskova yönetimi ile bir savaş tecrübesini 1939-1940 yıllarında yaşayarak toprak kaybına uğramıştı. Bugün gelinen noktada kamuoyu yoklamaları her iki ülke halkının yarıdan fazlasının NATO üyeliğine destek verdiğini gösteriyor. Finlandiya ve İsveç hükümet ve devlet başkanları da konuyu parlamentolarının gündemine getirmekten bahsediyorlar. Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelikleri konusu Haziran ayında Madrid’de düzenlenecek NATO Zirvesi’nin gündem başlıklarından biri olmaya aday. Rusya’dan bu gelişmeler ilk yanıt Dışişleri Bakanlığı Avrupa Dairesi Müdürü Sergei Belyayev’den geldi. Belyayev, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olma girişimlerinin mutlaka siyasi ve askeri sonuçları olacağı uyarısında bulundu.
Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üye olmaları halinde, Rusya, NATO’nun Ukrayna vasıtasıyla sınırına dayanmasını önlemeye çalışırken, kuzey kanadında bir anda bin 340 kilometre uzunluktaki sınırıyla yeni bir NATO üyesi bulacak. Üstelik İskandinav Yarımadası’nın tamamen NATO’nun sahası haline gelmesiyle, Rus donanması Kuzey Filosu’nun üslendiği Murmansk başta olmak üzere stratejik limanlar daha da riskli bir durumla karşı karşıya kalacak. İsveç’in üyeliği halinde ise Rus donanması yalnızca Kuzey Denizi’ne değil Baltık Denizi’ne çıkışta da zorlanacak. Ukrayna’daki gerilimin artması ile beraber yaşanan ilk gelişmelerden biri, İsveç ordusunun, Rusya’nın Avrupa’daki en stratejik toprak parçası olan Kaliningrad’ın karşısındaki Gotland Adası’na zırhlı birlikler sevk etmek olmuştu.
Tatbikata Finlandiya ordusu 680 askerle katılacak. Üstelik bu askerler tatbikata katılan İsveç tugayının bünyesinde görev yapacaklar. Norveç ve İsveç kara kuvvetlerine bağlı askerler tatibkata 18 Mart’tan itibaren Norveç’in kuzeyindeki Narvik-Bardufoss bölgesinde dahil olacaklar.
Tatbikatın başlamasına 24 saat kala yaşanan bir başka gelişme de “Cold Response 2022”nin önemini artırdı. 12 Mart’ta Rusya Başbakan Yardımcısı Ryabkov, Ukrayna’ya silah sevkiyatları konusunda ABD’yi uyardı ve bu sevkiyatların yapıldığı konvoyların Rusya’nın meşru hedefi haline gelebileceği uyarısında bulundu. Bu uyarının üzerinden 24 saat geçmeden 13 Mart Pazar sabahı Ukrayna’nın Polonya sınırındaki Yavoriv kenti füze saldırısıyla vuruldu. Burası, Polonya’dan Ukrayna’ya yapılan silah sevkiyatının önemli bir geçiş noktası olmasının yanısıra, ABD ve NATO silahlı kuvvetlerinin Ukrayna ordusuna eğitim verdiği bir bölgeydi. Rusya bu saldırıyla ilk kez tehdidini Polonya sınırına yani NATO sınırlarına yöneltmiş oldu. Hatta vurduğu bölge itibarıyla NATO’ya dolaylı değil doğrudan bir mesaj iletti.
1 Nisan 2022 tarihinde tamamlanması planlanan tatbikata Rusya davet edilmesine rağmen gözlemci göndermeme kararı aldı. Rusya, 1993-1997 yılları arasında Norveç Savunma Bakanlığı görevinde bulunan Jorgen Kosmo tarafından ilk kez Norveç topraklarındaki tatbikatlara gözlemci olarak davet edilmişti. “Cold Response 2022 Tatbikatı”ndan sorumlu olan Korgeneral Yngve Odlo’nun, Bodo kenti yakınındaki Reitan üssündeki karargahı ile Rusya’nın Kuzey Filosu Komutanı Amiral Aleksandr Moiseyev’in Murmansk’ın kuzeyindeki Severomorsk’taki karargahı arasında yıllardır direkt bir Skype linki bulunuyor. Yıllara dayanan bu şeffaf ilişkiye rağmen Rusya’nın tatbikata gözlemci göndermeme kararı, Kremlin’in Batı ile ilişkilerin seviyesini düşürme hamlelerinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Haberin devamı için tıklayınız