Türkiye, son yıllarda tüketim ve üretim dengesinde yeni sorunlarla karşı karşıya kalırken, yüksek enflasyon ortamında tüketiciler kendi ekonomik korumacılıklarını uygulamaya başladı. Hükümetin aldığı tedbirlere rağmen tüketim hızla devam ederken, cari açık sorunu da büyümeye devam ediyor. Seçim öncesi tüketiciler, zam korkusuyla erken tüketim eğilimini sürdürüyor. Asgari ücrette tek bir zam yapılması ve seçim sonrasında beklentisi, tüketicileri erken alıma yönlendiriyor.
Elektrik, doğalgaz ve birçok üründe zam sinyalleri, seçim öncesi tüketimi patlattı. Bu durumun cari açığa olan etkisi önemli oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre, Aralık 2023'te cari işlemler hesabı 2 milyar 91 milyon dolar açık verdi. Bu dönemde hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2 milyar 574 milyon dolar, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 1 milyar 696 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ancak birincil gelir dengesi kaleminde 233 milyon dolarlık net çıkış ve ikincil gelir dengesi kaleminde 154 milyon dolar net giriş kaydedildi.
KREDI KARTI HARCAMALARINDA ARTIŞ
Kredi kartı harcamalarında da dikkat çeken bir artış yaşandı. 17 Kasım 2023'te biten haftada kredi kartı harcamaları yüzde 9,2 artarak 198,4 milyar TL'ye ulaştı. Bu artışın giyim, elektrik-elektronik, market-AVM, mobilya-dekorasyon ve akaryakıt harcamalarında belirgin olduğu görüldü. Özellikle internet üzerinden yapılan harcamalarda da 8 milyar TL'lik bir artış gözlendi. Toplam alışverişin son 4 haftalık ortalamasındaki yüzde 110'luk artış, tüketicilerin erken alıma yöneldiğini gösteriyor.
PERAKENDEDE ARTIŞ GÖZLEMLENDI
Cari fiyatlarla perakende cironun Aralık 2023'te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 80,0 arttığı, sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörlerinde ciro endeksinin yüzde 69,0 arttığı kaydedildi. Ancak ekonomistler, enflasyondaki yükseliş, döviz kuru oynaklığı ve cari açık sorunlarına dikkat çekerek, önümüzdeki dönemde ekonomik belirsizliklerin devam edebileceğini ifade ediyorlar.
GÜÇLÜ BIR YÜKSELIŞ VAR
Bu ekonomik tablo içinde Borsa İstanbul Endeksi'nin rekorlar kırmaya devam ettiği ve güçlü bir yükseliş trendinde olduğu gözlemleniyor. Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.450 seviyelerinin direnç, 9.100 ve 9.000 puanın destek olarak önemli olduğunu belirtiyorlar. Ancak, ekonomik göstergelerdeki belirsizlikler, yatırımcıların dikkatini çekebilir ve bu durumun borsadaki seyri etkileyebileceği öngörülüyor.