Yaklaşık 250 milyon yıl önce gerçekleşen Permiyen-Triyas Yok Oluşu, Dünya tarihindeki en büyük kitlesel yok oluşlardan biri olarak kabul edilir. Bu felaket, denizlerdeki türlerin %96'sının, karasal omurgalıların ise %70'inin tamamen yok olmasına neden olmuştur. Bu devasa biyolojik kriz, gezegenin ekosistemini köklü bir şekilde değiştirerek, yeni türlerin evrim sürecini de derinden etkilemiştir.
"Büyük Ölüm" veya "Büyük Yok Oluş" olarak adlandırılan Permiyen-Triyas Yok Oluşu, Dünya'nın biyoçeşitliliğinde ciddi bir kayba yol açtığı için, yaşamın toparlanması diğer kitlesel yok oluşlara kıyasla daha uzun sürmüştür.
KİTLESEL YOK OLUŞLARIN ANASI!
Bu olay, tarihin en yıkıcı soy tükenmesi olarak bilinir ve bu nedenle "kitlesel yok oluşların anası" olarak nitelendirilir.
Ayrıca bu olay, böceklerde gözlemlenen tek kitlesel yok oluş olarak da bilinir.
Permiyen döneminin sonunda Dünya’daki türlerin %90'ını yok eden bu kitlesel yok oluşun nedenleri üzerine birçok teori geliştirilmiştir. Bazı teoriler, çevresel değişimlerin yavaş yavaş gerçekleştiğini öne sürerken, diğerleri ise meteorit çarpması veya volkanik patlamalar gibi ani olayları işaret eder. Ancak, 12 Eylül Perşembe günü hakemli bilimsel dergi Science’ta yayımlanan bir araştırma, El Nino'nun bu kitlesel yok oluşta rol oynamış olabileceğine dair yeni bir hipotez sundu.
2023 SICAKLARI DA EL NİNO’DAN KAYNAKLANDI
El Nino, günümüzde de gözlemlenen ve Pasifik Okyanusu'nda Ekvator boyunca yayılan sıcak su kütlelerinin neden olduğu büyük bir iklim olayıdır. Bu süreçte, Pasifik Okyanusu'nda oluşan aşırı ısı atmosferde birikerek ek sıcaklıklara yol açar. 2023 yazının aşırı sıcak geçmesinde de El Nino'nun etkili olduğu uzmanlar tarafından vurgulanmıştı.
Çin Jeoloji Bilimleri Üniversitesi'nden yer bilimci ve yeni araştırmanın baş yazarı Yadong Sun, Permiyen dönemine ait yılan balığı benzeri canlılar olan konodontların dişlerini inceleyerek okyanus sıcaklıklarına dair önemli bulgular elde etti. Sun’ın araştırması, Pasifik Okyanusu’nun atası olan Panthalassa’nın batı kısmının doğu kısmına göre daha sıcak olduğunu ortaya koydu. Bu bulgular, kitlesel yok oluşa dair önemli iklimsel ipuçları sunmaktadır.
UZUN SÜRELİ EL NİNO DÖNEMİ YAŞANMIŞ
Yadong Sun, Permiyen döneminin sonuna doğru iklimin ısınmasıyla doğu bölgelerde daha yüksek sıcaklıkların oluştuğunu keşfetti. Bu sıcaklık örüntüsü, günümüz Pasifik Okyanusu'nda gözlemlenen El Nino olaylarıyla benzerlik taşıyor. Sun ve ekibi, Permiyen döneminin sonunda uzun süreli ve çok güçlü bir El Nino dönemi yaşandığını tespit etti. Bu olayların etkilerini simüle eden araştırmacılar, kitlesel yok oluşla benzer sonuçlara ulaştı. Bulgulara göre, ilk olarak orman ekosistemleri çöktü ve atmosfere biriken aşırı ısı, Panthalassa Okyanusu'ndaki tropik suları 40 dereceye kadar ısıtarak, okyanus canlılarının büyük ölçüde yok olmasına neden oldu.