Ancak Türkiye'de kayıtlı çiftçi sayısı 2021’de 500 binin altına inerek son yılların en düşük seviyesine ulaştı. Türkiye'de tarım bitiyor tepkileri devam ederken Tarım Bakanı ve Orman Bakanı Vahit Kirişci'nin “Keşke tarımın, gıda üretiminin stratejik öneminin farkına pandemiyle, Rusya-Ukrayna savaşıyla varmasaydık” sözleri geç kalınmışlığın itirafı oldu.
Dünyada önce Kovid pandemisi ve ardından Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgal girişimi tarım sektörünü daha da stratejik bir konuma getirdi. Ancak Türkiye'de sektörün ihmal edilmesi nedeniyle kayıtlı çiftçi sayısı 2021’de 500 binin altına inerek son yılların en düşük seviyesine geriledi.
Bu durum Türkiye’nin tarımsal üretimi için büyük bir riski de beraberinde getiriyor. Zira Türkiye’de üretilmeyen her gıda maddesi daha fazla ithalat demek. Bu da beslenmek için ödenen faturayı yüksek enflasyonun da bulunduğu bir ortamda daha da kabartabilir. Ayrıca son dönemde yaşanan pandemi ve savaş gibi etkenler de gıdaya erişimi çok zorlaştırmıştı. Bu durum ülkelerin kendi üretimini artırması noktasında önemli bir gösterge oldu.
Ancak hükümet Türkiye'deki tarımsal verimliliği artırmak yerine önce Sudan'da araziler kiraladı, şirketler kurdu. Gelinen noktada ise Sudan'da bir kilogramlık ürünün bile hasat edilmediği ortaya çıktı. Ardından Venezuela için adım atıldı. Hükümet Venezuela'da devletin değil özel şirketlerin tarım yapacağını açıkladı.
“Tarımın önemini geç anladık” çıkışı
Tarıma yönelik tartışmalar sürerken Bursa'da TİGEM tesislerinde 'Güvenilir Ürün Platformu' konuşan Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci “Tarımın önemini geç anladık” dedi.
Dünya gazetesinden Vahap Munyar, Bursa’daki bir etkinlikte Bakan Prof. Dr. Kirişci’nin şunları söylediğini aktardı: “Keşke tarımın, gıda üretiminin stratejik öneminin farkına pandemiyle, Rusya-Ukrayna savaşıyla varmasaydık. Pandemide teknolojinin bizi doyurmadığını gördük. Para olsa da tarım ürünlerine, gıdaya ulaşılamadığını gördük.”
Venezuela'ya karşı çıkmak ihanettir
Geçen ay, Türkiye’nin Venezuela’da buğday üreteceği açıklanmıştı. Teklifse Venezuela Devlet Başkanı Nikolas Maduro’dan gelmişti. Teklife göre üretilecek buğdayın yüzde 30’u Venezuela’da kalacak, yüzde 70’iyse Türkiye’ye gelecek.
Kirişçi, konuyla ilgili eleştirilere şöyle yanıt verdi: “‘Venezuela’da ne işiniz var’ diyenlere Allah akıl fikir versin. Venezuela’ya dönük adımlarımız tarımda global oyuncu olma hedefimizin bir parçasıdır. Buna karşı çıkmak ihanettir. Venezuela’dan toprak kiralamıyoruz, üretimi artırma konusunda yol göstereceğiz.”
Kirişçi “Hükümetin Bakanlığınız üzerinden Sudan’a dönük girişimi vardı. Onun akibeti nedir?” sorusuna da yanıt verdi: “Sudan için kurulmuş bir şirket var. Oraya dönük harcanmış tek kuruş yok. Şirketin tasfiyesi gündemde. Venezuela’da Cumhurbaşkanı düzeyinde bir çağrı söz konusu” dedi.
Sudan'da kiralanan arazi tahsis edilmedi
Sudan’da 2014 yılında 780 bin 500 hektar tarım arazisi kiralandı. 2015 yılında yüzde 80 hissesi TİGEM’e ait “Türk-Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık A.Ş.” kuruldu. Ağustos 2021’de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Ankara’daki ortak toplantıda Sudan’da 100 bin hektar tarım arazisi kiralandığını açıkladı.
Sudan’da kurulan şirket, yıllardır arazi tahsisi yapılmadığı için faaliyete başlayamadı. Ancak yönetimdekilere maaş ve ikramiye ödendi.