Genellikle orta büyüklükte, yaklaşık bir ceviz büyüklüğünde olan ve 15 ila 20 gram arasında ağırlığa sahip olan tiroid bezi, hormonlarını salgıladığında kan dolaşımına karışır ve ilgili sistemi veya organı uyarır. Bu bez, vücudun metabolizma süreçlerini önemli ölçüde etkileyen hayati bir rol oynar.
TİROİD HORMONLARI NELERDİR?
Tiroid bezi, vücuda T3 (Triiyodotironin) ve T4 (Tiroksin) adı verilen iki ana hormon salgılar. Ayrıca, hipofiz bezinden salgılanan tiroid uyarıcı hormon (TSH) da bulunur. Bu hormonlar, tiroid bezinin faaliyetini düzenler ve tiroid hormonlarının salgılanmasını artırır.
TİROİD HORMONLARININ VÜCUTTAKİ ETKİLERİ NELERDİR?
Tiroid hormonları, vücut metabolizmasının hızını artırarak enerji üretimini sağlar ve zeka fonksiyonlarının gelişimine katkı sağlar. Ayrıca, iskelet sistemi üzerinde etkili olup, kalbin kasılmasını düzenler ve güçlendirir. Kan yağlarını etkiler, vücut ağırlığı ve iştahı kontrol eder, vücuttaki ısı üretimini düzenler.
Tiroid fonksiyon testleri arasında TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon) testi bulunur. Bu test, tiroid bezinin tiroid hormonlarını salgılamasını kontrol etmek için kullanılır. Yüksek TSH seviyeleri, tiroid bezi tarafından yeterli miktarda tiroid hormonu üretilmediğini gösterebilir, düşük TSH seviyeleri ise fazla tiroid hormonu üretildiğini işaret edebilir.
Ayrıca, T3 ve T4 seviyelerini ölçen testler de bulunur. Bu testlerde, kanda proteine bağlı olarak bulunan hormon seviyeleri ölçülür ve serbest T3 ve serbest T4 testleri de yapılabilir.
Tiroid antikorları, vücuttaki bağışıklık sisteminin tiroid beziyle ilgili antikorlar üretmesi durumunda oluşur. Bu antikorlar, tiroid bezi üzerinde inflamatuar bir durum olan tiroidit'e neden olabilir. Tiroglobulin, tiroid kanseri durumunda artabilirken, kalsitonin ise tiroiddeki C hücrelerinden salgılanan bir hormondur ve nadiren C hücrelerindeki kanser durumlarında artabilir.
Ayrıca, tiroid ultrasonu ile tiroidin büyüklüğü ve yapısı detaylı olarak incelenir ve tiroiddeki değişimler detaylı bir şekilde görülebilir. Bu yöntem, tiroid bezinin sağlığına ilişkin önemli bilgiler sağlar ve olası problemlerin tespitinde yardımcı olur.
HİPOTİROİDİZM VE HİPERTİROİDİZM NEDİR?
Hipotiroidizm, tiroid bezinin yeterince çalışmaması durumudur. Bu durumda kan dolaşımındaki T3 ve T4 hormonları düşük seviyededir, ancak TSH seviyesi yüksektir. T3 ve T4 hormonları vücuttaki metabolizmayı düzenler ve yetersiz salgılandığında yorgunluk, halsizlik, ve seste boğuklaşma gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
HİPOTİROİDİZM BELİRTİLERİ VE BULGULARI NELERDİR?
Kolay yorulma, halsizlik, ses kısıklığı, soğuğa karşı tahammülsüzlük, üşüme hissi, gözlerin çevresinde şişlik, kas krampları, saç dökülmesi, uyku bozuklukları, kilo artışı ve iştah artışı, hatırlamada güçlük ve hafıza zayıflığı, hareket yavaşlığı, kadınlarda regl azalması veya yokluğu, kabızlık, ellerde ve bacaklarda şişme, terlemede azalma gibi semptomlar hipotiroidizmin yaygın belirtileridir.
Hipertiroidizm, tiroid bezinin aşırı aktif olduğu bir durumdur. Kan dolaşımındaki T3 ve T4 hormonları yüksektir, ancak TSH düzeyi düşüktür. Bu durum vücut metabolizmasının hızlanmasına ve aşırı aktif olmasına neden olabilir. Hipertiroidizm genellikle kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.
HİPERTİROİDİZM BELİRTİLERİ VE BULGULARI NELERDİR?
Hipertiroidizm belirtileri arasında aşırı terleme, sinirlilik hali, huzursuzluk, çarpıntı, yüksek tansiyon, kilo kaybı, sıcağa karşı tahammülsüzlük, ellerde titreme, ishal, saçlarda dökülme, ışığa karşı duyarlılık, uyku bozuklukları, guatr, regl düzensizlikleri ve ciltte incelme bulunabilir.