FAZLA MESAİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARI VE KRİTERLER
Bazı işletmelerde fazla mesailer, işçinin fiyatına dahil ediliyor ve sözleşmelerde "Fazla mesai ücrete dahildir" hükmü yer alabiliyor. Ancak, bu hüküm işçiye hiç fazla mesai ücreti ödenmeyeceği anlamına gelmiyor. Yargıtay'ın bu konudaki kriterleri ve uygulamaları şu şekildedir:
SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ: Yargıtay, sözleşme özgürlüğü ilkesi gereği bu tür sözleşmeleri geçerli kabul ediyor.
SINIRLI DEĞERLENDİRME: Yargıtay, fazla çalışma tutarının ücrete dahil olarak kararlaştırılmış olmasına "sınırlı olarak" değer veriyor.
İKİ TEMEL SINIRLAMA: Yargıtay, iki temel sınırlama getiriyor:
- "Fazla çalışma süresi bir yılda 270 saatten fazla olamaz"
- "Kararlaştırılan aylık temel ücret asgari ücretin üzerinde olmalıdır"
ASGARİ ÜCRET KONUSU: Asgari ücretle veya asgari ücrete çok yakın ücretle çalıştırılan işçilerin sözleşmelerine konulan "Fazla çalışma ücrete dahildir" hükmünü geçerli kabul etmiyor.
YARGITAY'IN UYGULAMASI: Yargıtay'ın yerleşik kural haline gelmiş uygulamalarına göre, fazla çalışmaların aylık ücret içinde ödendiğinin öngörülmesi ve buna uygun ödeme yapılması halinde senelik 270 saatlik fazla çalışma süresinin (aylık 22,5 saat, haftalık 5,2 saat) ispatlanan fazla çalışmalardan indirilmesi gerekiyor.
İŞÇİNİN ÇALIŞMA SÜRESİ: İşçinin işyerindeki çalışma süresi bir yıldan az ise, senelik 270 saatlik kriter çalışılan ay sayısına göre belirlenir.
Yargıtay'ın bu kriterleri doğrultusunda fazla mesai ödemeleri ve sözleşmelerine ilişkin davalarda kararlar verdiği bilinmelidir. Bu kriterlere uygun hareket edilmesi işveren ve işçi hakları açısından önemlidir.