Türk Hava Yolları, yüzlerce pilotu ücretsiz izne çıkardı. Verilen kararda, İçişleri Bakanlığı'nın genelgesindeki sağlık kriteri gerekçe gösterildi. THY, aldığı ücretsiz izne gönderme kararını KAP'a bildirdi. Birçok pilot bu duruma isyan etti.
Türk Hava Yolları (THY) yüzlerce pilotu, İçişleri Bakanlığı’nın genelgesindeki sağlık kriterini gerekçe göstererek zorunlu ücretsiz izne gönderdi. 60 yaş üstü ve başka nedenlerle birlikte ücretsiz izne gönderilen pilot sayısının binin üzerinde olduğu iddia ediliyor. Türk Hava Yolları, kaç kişinin hangi kriterlere göre ücretsiz izne çıkarıldığını açıklamadı. THY SÖZCÜ’nün bu yöndeki sorularını da yanıtlamaktan kaçındı.
THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı'nın “Çalışanlarımızın iş akdini korumakla ilgili her türlü fedakarlığı yapacağız” sözlerinin üzerinden çok geçmeden, şirkette yüzlerce personeli tüm haklarından mahrum edecek kararlar alındığı ortaya çıktı.
27 Mart'ta tüm dış hat uçuşlarını durduran, iç hatlarda sadece 14 noktaya kısıtlı sefer düzenleyen Türk Hava Yolları, çözümü personeli zorunlu ücretsiz izne çıkarmakta buldu. Türk Hava Yolları, kaç kişinin hangi kriterlere göre ücretsiz izne çıkarıldığını açıklamadı. THY bu yöndeki soruları yanıtlamaktan kaçındı.
SÖZCÜ'nün edindiği bilgilere göre zorunlu izne çıkarılanların bir kısmı için; İçişleri Bakanlığı'nın kronik rahatsızlığı olan ve bağışıklık sistemini bozan ilaç kullananlara sokağa çıkma yasağı öngören genelgesi gerekçe gösterildi.
Bununla birlikte, 60 yaş üstü olanlar, kaptanlık eğitimindeki 2. pilotlar ve yeni 2. pilot olanlar arasında da zorunlu izne çıkarılanlar olduğu belirtiliyor.
HER PERSONEL İÇİN 1029 TL!
THY'de normalde kaptanlar yaklaşık 60 bin, 2. pilotlar 40 bin TL brüt maaş, üç ayda bir de bir maaş ikramiye alıyor. Ücretsiz izne ayrılanlar, genelge geri çekilinceye kadar, maaşlarının yanı sıra tüm özlük haklarından mahrum olacak.
Kalanlar ise “Kısa Çalışma Ödeneği”nden yararlanacak. Kalanlar, 3 gün THY, 27 gün İŞKUR tarafından ödenmek kaydıyla toplam 4 bin 971 lira maaş alacak. Yani THY'nin kasasından her bir personeli için çıkacak para 1029 TL olacak. Kargo ve 14 noktaya gerçekleştirilen kısıtlı sayıdaki uçuşa katılan az sayıdaki pilot ise biraz daha yüksek bir miktar kazanacak.
THY KAP'A BİLDİRDİ
Türk Hava Yolları, Kamu Aydınlatma Platformu'na bugün gönderdiği mesajda “Personel giderleri ile ilgili gönüllü ücretsiz izin ve kısmi çalışma gibi maliyet azaltıcı tedbirler almaktadır” şeklinde açıklama yaptı.
THY'nin açıklamasında zorunlu ücretsiz izinlerden bahsedilmemesi dikkat çekti.
HAVASEN: SALGIN FIRSATÇILIĞI
Hava Yolu Çalışanları Sendikası HAVASEN yayınladığı açıklamada, “THY’nin işten çıkartma yönünde açık bir tavrı olmaması sevindirici olmakla beraber sistematik ve üstü kapalı biçimde iş akdinin feshine yol açabilecek işlemlerin başlatıldığı gözlenmiştir” ifadelerini kullandı.
Açıklamada özetle şu değerlendirmeler yapıldı:
Kamu otoritesi 65 yaş üzerine sokağa çıkma yasağı getirmiştir. THY’de bu kapsama giren sadece Simülatör Öğretmeni (SFI) olan emekli pilotlar bulunmaktadır. THY’nin büyümesine katkıda bulunmuş emektar personeli ilk krizde yalnız, çaresiz ve ekonomik yönden desteksiz bırakmak ahlaki ve vicdani bir davranış değildir.
Devlet, 60-65 yaş için evden çıkmamalarını tavsiye etmiştir. Buna karşın THY’nin “durumdan vazife çıkartarak” bu yaş aralığındaki pilot personelini sorgusuz sualsiz “ücretsiz izne” çıkarması, ekonomik yönden desteksiz bırakması, salgın fırsatçılığı değilse, en azından vicdanen sorunlu bir davranış biçimidir.
THY'nin bazı personelinin ise, İçişleri Bakanlığı Genelgesi ile, “bağışıklık sistemi düşük, ve kronik akciğer hastalığı, astım, KOAH, kalp-damar hastalığı, böbrek, karaciğer hastalığı olanlar ile bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullanan” yurttaşlar için getirilen sokağa çıkma yasağının gerekçe gösterilerek ücretsiz izne çıkarıldığı görülmektedir. THY, bu gerekçe ile ücretsiz izne çıkardığı personelinin “kronik rahatsızlıklarını” kendileri ile paylaşmalı ve yaptığı uygulamayı işçisini de ikna edecek şekilde gerekçelendirmelidir. Aksi takdirde, THY'nin bu krizde gizli ajandasını hayata geçirerek büyük çaplı bir tasfiyenin düğmesine bastığı eleştirileri haklılık kazanacaktır.
THY'nin yaş haddinin dolmasına bir yıl kalmış olan pilotları gözden çıkartarak ücretsiz izin uygulamasına tabi tutması da ayrı bir hukuksuzluktur.
Yaşı 60’ın altında olmasına rağmen OML, SIC ve benzeri kısıtlamaları olan pilotlar da aynı şekilde Nisan programlarında ücretsiz izinli gösterilmiştir.
Söz konusu gruplara ücretsiz izin planlanırken konuya ilişkin olarak 6 işgünü süre verilmesi ile “fesih işleminin de arkadan geleceği ” açıkça hissettirilmektedir.
PİLOTLAR İSYAN ETTİ
SÖZCÜ zorunlu izne çıkarılan pilotlarla görüştü. Daha önce yaşanan acı tecrübeler nedeniyle isimlerinin gizli tutulmasını isteyen pilotlar özetle şunları söyledi:
"GENELGENİN BİZİMLE NE İLGİSİ VAR"
“İçişleri Bakanlığı genelgesinin bizimle ne alakası var. İşimizin doğası gereği tüm dünyada olduğu gibi biz de çok sıkı periyodik sağlık kontrollerinden geçiyoruz. Uluslararası kurallar gereği uçuşa engel teşkil edecek en kücük sorun ve hastalık dahi inceleniyor. Sonuçta her birimiz emanet edilen yüzlerce yolcuyla beraber dünyanın öbür ucuna uçuyoruz. Mevcut bir hastalığımız varsa bugüne kadar neden uçmamıza izin verildi.
OML ve SIC'li pilotlar ücretsiz izne çıkarılmış. OML nedir? Diyelim ki pilotun yıllık sağlık kontrolünde böbreğinde taş olma ihtimali çıktı. Bu pilotun lisansına not edilir. Buna OML (Operasyonel Çoklu Pilot Sınırlaması) deniyor. Çünkü pilot uçuş sırasında taş düşürürse görevini yapamaz. Yanındaki pilotun da OML olmaması lazım. Bu not sadece ekip kurulurken dikkat edilmesi içindir. Adam parmağını kırıyor, platin taktırıyor. Lisansına SIC notu düşülüyor. Bunun genelgedeki kronik rahatsızlıkla ne alakası var.
65 YAŞ 60'A İNDİRİLDİ
THY'nin gerekçe gösterdiği genelgede 65 yaş sınırı var. THY'de 65 yaş üstü uçan pilot zaten yok. Genelgedeki sınır THY yönetimi tarafından 60'a çekilmiş.
KABİN MEMURLARI GÖNÜLLÜ ÇIKTI
15 gün önce bize bir mail gönderdiler. İsteyenler ücretsiz izne çıkabilir dediler. Özel sağlık sigortanız ödenecek dediler. Kabindeki arkadaşlar bunu kabul etti. Birkaç bin lira için virüs riski almayalım diye izne çıktılar. Pilotlarsa maaşlarının en fazla 15-20 bin liraya düşeceğini düşünerek izne çıkmadılar. Bu parayla da masraflarını, çocuklarının okul parasını, evinin kirasını öder diyerek kaldılar. Ama kısa çalışma ödeneğiyle pilotların da maaşı kabinle aynı düzeye indirildi. Hepsi 4 bin 900 alacak.
HİÇBİR KAPTAN EVİNİ GEÇİNDİREMEZ
Pilotların maaşı yüzde 90 düştü. Yeni işe başlayan kabin memurunun maaşı da 5 bin 500'den 4 bin 900'e indi. Hiçbir kaptan bu paraya evini geçindiremez zaten. Birikimini kullanacak. Kimsenin de kendisini bir yıl geçindirecek bir birikimi yok. Herkesin birikimi ya topraktadır, ya evdedir. Şu anda da onlar para etmiyor. Herkes sıkıntıya girdi. bu psikolojiyle uçak uçuracaklar bir de… Kargoda ve bu iç hatlarda uçan pilot arkadaş, bir taraftan 20 saat uçacak diğer taraftan nasıl olacak bu işler diye düşünecek.
PEGASUS VE SUNEXPRESS ŞEFFAF DAVRANDI
Pegasus'ta kaptan hiç uçmazsa 35 bin TL alıyordu. Şirket açıkladı “Yüzde 50'sini 3 ay boyunca yatıracağız” dedi. Herkes rahatladı. SunExpress de “2 bin Euro yatıracağım” dedi pilotlarına… Onlar da rahatladı. Ama biz bugüne kadar daha kurumsal görünmemize rağmen hiçbir bilgilendirme yapılmadı.
600 PİLOT ADAYININ SÖZLEŞMELERİ ASKIYA ALINMIŞTI
THY, geçtiğimiz günlerde 600'e yakın uçuş eğitimi gören pilot adayının iş sözleşmelerini askıya almıştı.