Türkiye'nin elektrik üretiminde naturel gazın oranı geçen yıl yüzde 22,4 olarak hesaplanırken, üretim 71,9 teravatsaatle bir önceki yıla nazaran yüzde 35 düşüş gösterdi.
Londra merkezli enerji fikir kuruluşu Ember'in Türkiye Elektrik Değerlendirmesi 2023 raporuna nazaran, geçen yıl Türkiye'nin elektrik üretiminde kullanılan naturel gaz miktarı bir önceki yıla nazaran ortalama 40 teravatsaat (yüzde 35) düşüş gösterdi.
Söz mevzusu düşüşte, 2021'deki kuraklıktan sonrasında hidroelektrik üretiminin 10 teravatsaat ve kömürden elektrik üretimin 10 teravatsaat artış göstermesi etkili oldu. Ayrıca, elektrik talebindeki 9 teravatsaatlik azalış da naturel gazdaki düşüşte rol oynadı.
Türkiye'nin elektrik üretiminde naturel gazın oranı geçen yıl yüzde 22,4 olarak hesaplanırken, üretim 111,2 teravatsaatten 71,9 teravatsaate geriledi.
Rapora nazaran, Türkiye'de aylık elektrik talebi ise geçen senenin ikinci yarısından bu yana düşüş gösteriyor.
Geçen yıl ocak ayında İran kaynaklı naturel gaz kesintisi sebebiyle santrallere sağlanan akışın azalması hidroelektrik santrallerinin rolünü ön plana çıkardı. Bu dönemde, naturel gaz kaynaklı elektrik üretiminin düşmesi batarya görevi gören hidroelektrik santrallerinin üretimlerini iki katına çıkarması yardımıyla telafi edildi.
Özellikle büyük barajlara haiz hidroelektrik santrallerinin üretimini hızla artırma ve azaltabilme esnekliğine haiz olduğuna dikkat çekilen raporda, bu santrallerin öteki enerji kaynaklarını telafi ederek Türkiye'nin enerji dönüşümünde mühim rol oynayabileceği açıklandı.
Rapora nazaran, Türkiye'de geçen yıl rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesinde ortalama 2,4 gigavatlık artış gerçekleşti. Rüzgar ve güneşin elektrik üretimindeki oranı 2021'de yüzde 13,5 iken, geçen yıl elektrik talebindeki düşüşün de etkisiyle yüzde 15,5'e ulaşarak kısıtlı da olsa artışını sürdürdü.
Türkiye, geçen yıl elektrik üretiminin ortalama yüzde 11'ini rüzgardan karşıladı. Bu oran Fransa'da yüzde 8 ve İtalya'da yüzde 7 olarak gerçekleşti.
Öte taraftan, güneş enerjisinden elektrik üretimi ise Türkiye'nin potansiyelinin altında kaldı. Ülkede güneşin elektrik üretimindeki oranı geçen yıl yüzde 4,7 oldu. Türkiye'ye kıyasla oldukça daha azca güneş alan Polonya'da bu oran yüzde 4,5, Ukrayna'da ise yüzde 4 oldu.
Ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2023 yılına ilişkin enerji planında yer alan güneş kapasitesine atıfta bulunulan raporda, bu hedeflere erişebilmek için her yıl eklenecek güneş kapasitesinin üç kat artması gerektiği açıklandı.
Türkiye'nin elektrik üretiminde ithal kömürün oranı iki katına çıktı
Raporda, Türkiye'nin elektrik üretimi için kömür ithalatına geçen yıl 5,3 milyar dolar ödediği ifade edildi. Bu sayı, bir önceki yıl 2,5 milyar dolar olarak kayıtlara geçmişti. Tüm zamanların en yüksek kömür ithalatının yapıldığı 2022'de Rusya, Kolombiya'yı geçerek Türkiye'nin en büyük kömür tedarikçisi oldu.
Türkiye, geçen yıl kömür ithalatının yarısına yakınını Rusya'dan tedarik etti, bu oran önceki yıl yüzde 26 seviyesindeydi.
İthal kömürün Türkiye'nin elektrik üretimindeki oranı geçen yıl yüzde 20 olarak belirlendi, bu oran 2010'da yüzde 7 seviyesindeydi.
Ember Bölge Lideri Ufuk Alparslan, rapora ilişkin değerlendirmesinde, Türkiye'de kömürden elektrik üretiminin büyük kısmının ithal kömürden sağlandığını belirterek, "İthal kömüre olan bu bağımlılık 2022 yılında rekor kömür ithalatına neden oldu. Türkiye'nin bunu durdurmak için özellikle güneş gibi potansiyelini yeteri kadar kullanmadığı temiz enerji kaynaklarına yönelmesi gerekiyor." ifadesini kullandı.