Türkiye'de kriz dönemlerinde çalışma sürelerini geçici olarak azaltan veya faaliyetlerini durduran işletmelere sigortalı işçi sayısını koruma şartıyla verilen Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) şartları yeniden belirlendi. 2011’de çıkarılan yönetmelik yürürlükten kaldırılarak, yerine 14 maddelik yeni bir yönetmelik getirildi. Bu yeni düzenleme, 3 Şubat 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanan 7495 sayılı kanunla birlikte yürürlüğe girdi ve KÇÖ’den yararlanma şartlarına genel salgın durumu da dahil edildi.
YENİ YÖNETMELİKLE GELEN DEĞİŞİKLİKLER
Yeni yönetmeliğe göre, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, salgın gibi zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işverenler, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuracak. İşverenler bu başvurularında krizin işyerine etkilerini, zorlayıcı sebeplerle birlikte kısa çalışmaya tabi sigortalılarla ilgili listeyi SGK’ya bildirecek.
Kısa çalışma süresi, işyerinin haftalık normal çalışma süresinin üçte birinden az olamayacak. SGK, işverenin talebini sebep ve şekil yönünden değerlendirecek. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığı, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi veya bu yönde güçlü emarelerin bulunması halinde SGK tarafınca karara bağlanacak.
AFET KAYNAKLI BAŞVURULAR
Afetlerden doğrudan etkilenen işyerlerinin başvurularında SGK Yönetim Kurulu Kararı aranmayacak. Ancak afetten doğrudan etkilenmediği halde nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplerle KÇÖ’den yararlanmak amacıyla yapılan başvurular doğrudan reddedilecek. Bu uygulama, doğal afetlerden dolaylı etkilenen ve ekonomik zorluk çeken işletmelerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmasını sınırlandırıyor.
KÇÖ’DEN YARARLANMA KOŞULLARI
KÇÖ’den yararlanmak isteyen sigortalı çalışanların, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor.
ÖDENEĞİN MİKTARI VE SÜRESİ
Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmemek üzere, sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı düzeyinde olacak. KÇÖ ödeme süresi 3 ayı aşamayacak.