Türkiye'de konut sektörü son yıllarda büyük bir değişim yaşadı; konut fiyatları, son dokuz yılda dikkat çekici bir ivme kazanarak, İstanbul'daki dairelerin Paris ve Londra ile rekabet eder hale gelmesine yol açtı. Yüksek enflasyon ve faiz oranları, piyasada belirgin bir durgunluğa neden olurken, Rus ve Ukraynalıların artan talebi ise fiyatları daha da yükseltti. Bu dönüşüm, Türkiye'nin konut piyasasındaki karmaşık dinamikleri ve uluslararası etkileşimleri gözler önüne seriyor.
Son verilere göre, Türkiye'deki konut fiyatları nominal olarak dokuz yıl öncesine göre 12 kat daha yüksek seviyede bulunurken, İstanbul'daki bir dairenin fiyatı Paris ve Londra'daki dairelerle rekabet eder hale geldi.
Ekonomim'e göre, OECD üyesi ülkeler arasında, İsveç ve Finlandiya gibi kuzey Avrupa ülkeleri, 2015'ten bu yana nominal konut fiyatlarında en düşük artışı gördü; bu artış yüzde 4'ün biraz üzerinde.
Türkiye ve Macaristan ise bu ölçekte diğer uçlarda yer alıyor. Türkiye'de konut fiyatları 2015'ten bu yana yüzde 166 artarken, Macaristan'da bu artış yüzde 2023'e kadar devam etti.
Türkiye'de konut fiyatları 2015 yılından 2021 yılına kadar yavaş bir artış gösterirken, 2021'den sonra hızla yükseldi. 2022'de konut fiyatlarındaki artış yüzde 168'e ulaşırken, 2023'te yüzde 76 artış kaydedildi.
Avrupa ve ABD'de konut fiyatları, enflasyonla mücadele için merkez bankalarının faiz oranlarını artırmaya başlamasıyla 2022'nin sonlarında düşmeye başladı.
Uzmanlara göre, Türkiye'deki konut fiyatlarındaki yükselişin nedenleri arasında kurdaki dalgalanma, Türk lirasının değer kaybı, yüksek enflasyon oranları, inşaat maliyetlerindeki artış ve pandemi sonrası artan talep bulunuyor.
Türkiye'nin 2022 yılı enflasyonu son derece yüksek seyretti ve neredeyse tüm yıl boyunca yüzde 50'nin üzerinde seyretti.
OECD'ye göre, gerçek vadeli konut fiyatları (enflasyona göre ayarlanmış) da 2023'ün üçüncü çeyreği itibariyle 2015'e kıyasla yüzde 96,7 oranında arttı.
Yüksek enflasyon ve faiz oranları, Türkiye'de ipotekli konut kredisi kullanımını azaltırken, nakit alıcılar piyasayı domine etmeye başladı.
Rusya-Ukrayna çatışmasının başlamasının ardından, Rus ve Ukraynalıların Türkiye'ye olan göçü arttı ve bu da Türkiye'deki emlak talebini ve fiyatlarını artırdı.
Ancak, Türk lirasının değer kaybetmesi Türk alıcıların fırsatlarını sınırlarken, Rus ve Ukraynalıların büyük miktarlarda nakit ödeme yapması fiyatları daha da yükseltti.
Türkiye'de 2023 yılında satılan 1,2 milyon konuttan 35 bini yabancılara satıldı ve bu konutların yüzde 30'u Ruslara gitti.
Yüksek konut ve kira fiyatları, yüksek faiz oranları ve enflasyon nedeniyle Türkiye piyasasında durgunluk yaşanıyor. Konut fiyatları nominal olarak artıyor ancak enflasyonun gerisinde kalıyor, bu da gerçek olarak daha ucuz hale gelmelerine neden oluyor.