Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye'nin astronotları Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever'in katılımıyla gerçekleştirilen "Türk Uzay Bilim Misyonu Yörünge Altı Araştırma Uçuşu" konulu basın toplantısına ev sahipliği yaptı.
Tuva Cihangir Atasever, burada yaptığı konuşmada, beklenen en erken fırlatma tarihinin 8 Haziran olduğunu belirterek, "Fırlatma, Virgin Galactic'in ABD'nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesislerinden gerçekleşecek. Uzay aracında, 4 mürettebat ve 2 pilottan oluşan 6 kişilik ekip yer alacak. Burada 7 farklı deneye imza atma şansını elde edeceğiz," ifadelerini kullandı.
Atasever, araştırma uçuşunun gerçekleştirileceği aracın özelliklerini ve yolculuğun aşamalarını sunarak şu bilgileri aktardı:
"Virgin Galactic firmasıyla gerçekleştireceğimiz araştırma uçuşu, Alper abinin icra ettiği Falcon 9 roketi ile gerçekleştirilenden oldukça farklı. O'nun uçuşunda yeryüzünden ilk andan itibaren bir roketle havalanmışlardı. Benim uçuşumda 'havadan fırlatma' olarak isimlendirilen ortalama 45 bin feet irtifaya, yani 14 kilometrelik bir irtifaya denk gelecek yüksekliğe kadar taşıyıcı uçak ile uzay aracımız seyahat edeceğiz. Buradaki amaç atmosferin kalın tabakalarını aşmak. 14 kilometrelik irtifaya geldiğimizde ayrılma operasyonuyla uzay aracının roket motoru ateşlemesi gerçekleştiriliyor. Çok hızlı şekilde, 1 dakika içinde ses hızının 3 katı kadar hıza erişiyor bu uzay aracı. 90 kilometrelik irtifaya çıkıp serbest düşüş gerçekleştiriyor. Roketin uzay aracı üstündeki itki sonlandığı andan itibaren ise mikro yer çekimi koşulları başlıyor, uzay aracımız serbest düşüş fazına giriyor. Atmosfere giriş fazında, uzay aracının üzerinde herhangi bir itki sistemi bulunmadığı için süzülerek iniş gerçekleştiriyor. Oldukça enteresan ve heyecanlı bir süreç olması bekleniyor bu süzülme fazının. Uzay aracı, taşıyıcı uçakla birlikte kalktığı piste iniş gerçekleştirecek. Bu uçuşun toplam 1,5 saat sürmesi bekleniyor."
7 DENEY YAPILACAK
Atasever, bu uçuşun temel amacının bilimsel deneyler gerçekleştirmek olduğunu vurguladı. Astronot tulumunun üzerinde taşıyabileceği ekipmanlar için özel olarak revize edildiğini belirterek, görev sırasında bu tulumu giyeceklerini ifade etti. Uzayda gerçekleştirecekleri 7 deneyin detaylarını anlattı. İlk olarak, BEACON adlı beyin görüntüleme deneyini yapacaklarını açıkladı. Bu deneyde kafasına takacağı yakın kızılötesi spektroskopisi ölçüm cihazını tüm uçuş süresince taşıyacağını belirtti. Bu sayede beynin prefrontal korteks bölgesindeki kan dolaşımı ve omurilik sıvısının dinamiklerini inceleyeceklerini aktardı.
Mikro yer çekimi ortamında vücudun aşağı bölgelerinde bulunan sıvıların kafatasına doğru toplandığına dikkati çeken Atasever, "Bu kafatası içindeki basıncı artırıyor. Bu durum, astronotların sağlığıyla ilgili çeşitli problemleri beraberinde getirebiliyor. Mesela görmeleri bozulabiliyor. Bu duruma omurilik sıvısının etkisi ilk defa bir uzay uçuşunda gözlemlenecek. Buna ek olarak dünyayı uzak noktadan görmüş olmanın benim üzerimde yaratacağı psikolojik değişim ve dönüşümleri de araştırmacılarımız benden örnekler toplayarak ortaya koyacaklar," şeklinde bir açıklama yaptı.
Atasever, IvmeRad Radyasyon Dozimetresi deneyi sayesinde uzayda maruz kalacakları radyasyon miktarını ölçeceklerini ifade etti. Bu bilgiyi elde ettikten sonra, uzay istasyonlarına gidecek kişilerin anlık olarak radyasyona maruz kalma durumlarını tahmin edebileceklerini belirtti.
İNSÜLİN TESTİ YAPILACAK
Atasever, TUA ve Axiom Space'in birlikte gerçekleştireceği Uzayda İnsülin Kalemi Testi'nden bahsederek, özel bir kutu içinde bulunan 2 farklı insülin kaleminin uzaya gönderileceğini ve bu ortamda doz aktarımının verimliliğinin ilk kez test edileceğini ifade etti.
Mikro yer çekimi ortamına ulaştığı anda uçuş tulumunda yer alan özel olarak tasarlanmış cep üzerinde bulunacak insülin kalemlerinin dozlarını ayarlayıp mekanizmayı aktifleştirileceğini anlatan Atasever, "Toplama kapları içine aktarılan ilaç dozları, uçuş sonrasında yüksek hassasiyete sahip terazi kullanılarak ölçülecek ve bu insülin kalemlerinin uzay ortamındaki doz aktarım kabiliyeti belirlenecek. Böylece önümüzdeki yıllarda Dünya yörüngesinde inşa edilecek uzay istasyonlarına diyabetli bireylerin gitmesi halinde uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin etkinliğine yönelik ilk deneme gerçekleştirilmiş olacak," şeklinde konuştu.
Atasever, Yörünge Altı Uçuşta Vezikül Analizi adlı deney kapsamında, uçuş öncesi ve sonrasında toplanan biyolojik örneklerin içinde bulunan hücre dışı veziküllerin özel olarak geliştirilen mikro akışkan çip yardımıyla izole edileceğini açıkladı. Mikro yer çekimi koşulları nedeniyle veziküllerin içeriğinde meydana gelen değişimleri inceleyeceklerini belirten Atasever, bu sayede gelecekte astronotlar için uzaya çıkmadan önce uygulanabilecek uyumlandırma terapilerinin geliştirilme potansiyelini araştıracaklarını bildirdi. Atasever'in gerçekleştireceği Yörünge Altı Araştırma Görevi'nde Alper Gezeravcı'nın misyonunda yer alan MESSAGE, METABOLOM ve MIYELOID deneylerinin de uygulanacağını belirtti ve elde edilen verilerin görevin sonuçlarına göre değerlendirileceğini açıkladı.
"UZAY ARACI EMEKLİYE AYRILACAK"
Atasever, bu çalışmanın bilimsel bir misyon olduğunu vurgulayarak, mikro yer çekimi ortamından en yüksek faydayı sağlamak için özenle çalıştıklarını belirtti.
Bu uçuşun yolculuk yapacakları uzay aracının gerçekleştireceği 12. ve son uçuş olacağı bilgisini veren Atasever, "Bu uzay aracı artık emekliye ayrılacak. Virgin Galactic firması farklı sistem geliştirmeye yönelecek," ifadelerini kullandı.
GEZERAVCI'DAN ATASEVER'E TAM DESTEK
Astronot Alper Gezeravcı da Atasever'e uzay yolculuğunda tam destek vererek, "Nisan 2023'te eğitimlere kardeşim Tuva ile başladık. İki farklı bilimsel altyapıdan geliyoruz. Ben havacılık alanında tecrübe ve bilgi birikimine sahibim. Tuva da mühendislik alanında çok geniş entelektüel bilgi birikimine ve tecrübeye sahipti. Karşılıklı olarak bu bilgi ve tecrübelerimizi paylaşma noktasında müthiş keyif aldık. Tuva'nın algı kapasitesi ve özümseme potansiyeli oldukça fazla. Vereceğimiz herhangi bir tavsiyeye bu noktada gereksinim yok, tüm eğitimleri fazlasıyla özümsemiş durumda, devamlı bir aradayız, duyulacak ve eksik olan her noktada birbirimizi destekleyecek noktadayız," ifadeleri ile bir değerlendirmede bulundu.
Gezeravcı, astronot ve bilim misyonu programı çerçevesinde 2022'den itibaren geçirdikleri süreci anlatarak, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) kaldığı sürede gerçekleştirdiği 13 deneye ilişkin bilgiler verdi.
Bugüne kadar 26 şehirde 34 üniversitede 40'ın üzerinde gençlik buluşması yaptıklarını söyleyen Gezeravcı, "100 binin üzerinde kardeşimizle bir araya geldik. Bu hafta yine 5 şehirde 7 buluşma planlıyoruz. Yarın Malatya ve Adıyaman'a gideceğiz. Sonrasında Şanlıurfa, Elazığ ve Hatay'a giderek faaliyetlerimize devam edeceğiz," ifadelerini kullandı.
Vatandaşlarla buluşmalarında büyük ilgi gördüğünü belirten Gezeravcı, uzayla ilgili çabalarının artık anaokulu çağındaki çocukların dahi hayallerinde yer bulduğunu söyledi ve bunun, çocukların çizdikleri resimlerde bile kendini gösterdiğini ifade etti.
Bunun büyük bir devrim olduğunu söyleyen Gezeravcı, "Bu ülkenin çocuklarının artık hayallerini perdeleyebilecekleri hiçbir engele Türkiye'nin müsaade etmediğinin net bir mesajıdır. İlgiden son derece memnunuz. Bütün eğitim kurumlarından buluşma yönünde talepler geliyor. Bütün kardeşlerimizin ayağına gitme gayretini göstereceğiz," dedi.