Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ilişkili kuruluşu Türksat, uydu yörünge ve frekans haklarını uluslararası düzeyde yöneten ITU’nun kurallarına göre faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye, 31, 42 ve 50 derece doğu yörüngelerinde 5 uydu ile hizmet verirken, Temmuz’da uzaya gönderilecek Türksat 6A ile 6. iletişim uydusunu devreye alacak. Bakan Uraloğlu, uzaydaki hakların korunacağını vurguladı.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI'NIN İLİŞKİLİ KURULUŞU TÜRKSAT VE UYDU YÖRÜNGELERİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının ilişkili kuruluşu olan Türksat’tan edinilen bilgilere göre, uydu yörünge ve spektrum hakları Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) nezdinde yürütülen uluslararası koordinasyon faaliyetleri çerçevesinde belirleniyor.
Türkiye'nin de kurucu üyelerinden olduğu Uluslararası Telgraf Birliği (ITU), 1865 yılında 20 ülkenin katılımıyla kuruldu. 15 Ekim 1947'de ise Birleşmiş Milletler'e bağlı bir devletlerarası hukuk tüzel kişiliğine sahip uzmanlık kuruluşu haline geldi. ITU, telekomünikasyon araçlarının rasyonel kullanımını desteklemek ve üyeleri arasında işbirliğini teşvik etmek amacıyla faaliyet gösterir. Bu amaç doğrultusunda, ITU'nun radyokomünikasyon sektörü frekans spektrumu ve uydu yörüngelerinin küresel yönetiminde önemli bir rol üstlenir.
Başlangıçta daha basit olan frekans spektrumunun yönetimi, teknolojideki ilerlemeler ve telsiz haberleşmesinin yaygınlaşmasıyla birlikte karmaşık bir hal almıştır. Günümüzde frekans spektrumu, sabit ve mobil iletişim hizmetleri, yayıncılık, uzay araştırmaları, küresel konumlandırma sistemleri ve can güvenliği iletişim sistemleri gibi birçok uygulama için gerekli bir kaynak haline gelmiştir.
YÖRÜNGE HAKLARI ÜLKELER İÇİN NE KADAR ÖNEMLİ?
Uydu yörüngelerinin adil, etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak ITU’nun sorumluluğundadır. ITU, ülkelerin yörünge ve frekans kullanımı taleplerini Radyo Tüzüğü hükümlerine göre uluslararası düzeyde koordine eder ve Uluslararası Frekans Kayıt Kütüğü’nü muhafaza eder. Bu kayıtlar, ülkelerin iletişim sistemlerinin uluslararası tanınma ve korunma haklarını güvence altına alır.
21. yüzyılda ülkeler, gelişmişlik ve refah seviyelerini artırmak amacıyla uzay tabanlı sistemlerden daha fazla yararlanmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda, yörünge ve frekans hakları için ciddi bir rekabet yaşanmaktadır. Uluslararası ITU Radyo Tüzüğü'ne göre, yörünge ve frekans hakları başvuru sırasına göre verilmektedir, bu da mevcut kaynakların yönetimini ve yeni haklar kazanma sürecini hızlandırmaktadır.
TÜRKİYE'NİN UYDU FAALİYETLERİ
Türksat, Türkiye'nin 31, 42 ve 50 derece doğu yörüngelerinde bulunan frekans haklarını yönetip işletmektedir. Şu anda, Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B, Türksat 5A ve Türksat 5B olmak üzere beş iletişim uydusuyla hizmet vermektedir. Temmuz ayında uzaya gönderilecek olan ilk yerli ve milli uydu olan Türksat 6A’nın devreye girmesiyle birlikte, Türkiye 6 iletişim uydusuyla faaliyetlerine devam edecektir.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye'nin uzaydaki yörünge haklarını güvence altına aldıklarını belirterek, "Sadece deniz ve karada değil, uzaydaki haklarımızın da sonuna kadar takipçisi olacağız." ifadesini kullanmıştır.