AB Komisyonu, 2024 Genişleme Paketi çerçevesinde hazırladığı "Türkiye Raporu"nu kamuoyuna sundu. Brüksel’de, Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üye Oliver Varhelyi ve AB Dış İlişkiler Temsilcisi Josep Borrell’in katılımıyla düzenlenen toplantıda duyurulan raporda, Türkiye’nin AB için stratejik bir ortak ve aday ülke olarak önemine vurgu yapıldı.
Raporda, AB'nin Türkiye ile işbirliğini geliştirme isteği dile getirilirken, Kıbrıs sorununda ilerlemenin bu süreçte önemli bir rol oynadığı belirtildi. Kasım 2023 tarihli AB Konseyi önerileri hatırlatılarak, ortak çıkar alanlarında iki tarafın yeni adımlar attığı ifade edildi. Raporda, "AB, Türkiye ile belirli şartlar altında, aşamalı ve geri döndürülebilir bir şekilde yeniden yapıcı bir angajman kurmaktadır," denildi.
EKONOMIK İLERLEME VE ZORLUKLAR
AB, Türkiye'nin piyasa ekonomisi konusunda ileri bir seviyede olduğunu belirtirken, 2023'teki mali ve para politikalarının ekonomi üzerinde olumlu etkiler yarattığı kaydedildi. Enflasyonun hala yüksek olmasına rağmen düşüş eğiliminde olduğu raporda vurgulanırken, istihdam artışı olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi. Ancak işgücü piyasasındaki yapısal zorlukların devam ettiği ifade edildi.
Türkiye'nin AB ile rekabet koşullarına uyum sağlama kapasitesinin iyi durumda olduğu belirtilen raporda, iş ortamının iyileştirilmesi adına adımlar atıldığı, ancak şeffaflık ve öngörülebilirlik konusunda halen endişeler olduğu ifade edildi. Raporda, Türkiye’nin yatırım faaliyetlerinde artış ve dijitalleşme ile yeşil dönüşüm konusunda adımlar atıldığı da hatırlatıldı.
DEMOKRASI VE İNSAN HAKLARI
AB Komisyonu’nun raporunda, Türkiye’deki demokrasi ve yargı sistemine yönelik eleştiriler yer aldı. Hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve insan hakları konularındaki endişeler vurgulanırken, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarıyla uyumlu bir yapıya kavuşması gerektiği belirtildi. Mart 2024'te düzenlenen yerel seçimlerin düzgün organize edildiği belirtilirken, Türk kolluk kuvvetlerinin organize suçlarla mücadelesinde başarılı sonuçlar aldığı aktarıldı.
TERÖRLE MÜCADELE VE GÜVENLIK
AB'nin raporunda, Türkiye’nin terörle mücadelesine yönelik değerlendirmelere de yer verildi. PKK’nın sınır bölgelerinde yarattığı güvenlik riskine dikkat çekilirken, Türkiye’nin PKK, DEAŞ ve FETÖ gibi örgütlere karşı öncelikli mücadele yürüttüğü vurgulandı. Türkiye'nin terörle mücadelede güçlü kurumsal yapılara sahip olduğu kaydedilerek, bu konuda meşru hak ve sorumlulukları olduğu ifade edildi.
GÖÇ VE VIZE SERBESTISI DIYALOĞU
AB-Türkiye Göç Mutabakatı’nın işbirliği sürecinde ana çerçeve olmayı sürdürdüğünü belirten raporda, Türkiye’nin 3,6 milyon mülteciye ev sahipliği yapma konusundaki olağanüstü çabaları takdir edildi. Vize serbestisi konusunda ise henüz gerekli kriterlerin yerine getirilmediği belirtildi.
DIŞ POLITIKA VE STRATEJIK ÖZERKLIK
Türkiye’nin dış politikadaki etkisine vurgu yapılan raporda, ülkenin 360 derece stratejik bir vizyon izlediği belirtildi. Türkiye’nin Afrika, Asya, Körfez ve Latin Amerika gibi bölgelerde ilişkilerini geliştirdiği, Ukrayna-Rusya savaşında ise her iki tarafla da diplomatik temaslarını sürdürdüğü kaydedildi. Türkiye’nin Ukrayna tahılının ihracatını kolaylaştırmaya yönelik diplomatik çabalarına da dikkat çekildi.
ABD, İSRAIL VE FILISTIN ILE İLIŞKILER
ABD ile Türkiye arasındaki stratejik mekanizmaların işlediği belirtilen raporda, iki ülkenin terörle mücadele ve Orta Doğu'daki gelişmelerde yakın temas içinde olduğu ifade edildi. İsrail ile ticari ilişkilerin Gazze saldırıları sonrası zayıfladığı hatırlatılırken, Türkiye'nin Filistin’e sağladığı insani yardımlarla bölgede etkin bir rol üstlendiği aktarıldı.
TÜRKIYE VE YUNANISTAN ARASINDAKI İLIŞKILER
Raporda, Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki iyileşme sürecine dikkat çekildi. 2023 yılından bu yana hava sahası ihlalleri ve Doğu Akdeniz’deki gerginliklerin azaldığı belirtilerek, iki ülkenin ilişkilerinin istikrarlı bir şekilde sürdüğü kaydedildi.
AB’nin hazırladığı bu kapsamlı Türkiye raporu, iki taraf arasındaki mevcut durum ve ilerleme noktalarına ışık tutarken, aynı zamanda işbirliğinin devamı için öncelikli alanlara dikkat çekiyor.