Enflasyon hesaplama yöntemleri hakkında süren tartışmalar çerçevesinde İktisatçı Prof. Dr. Öner Günçavdı, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) veri toplama yöntemlerini inceledi. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ile iletişime geçen Günçavdı, dikkat çekici bulgular elde etti.
Günçavdı, TÜİK'in standartlara uymayan ve kendi belirlediği bir yöntem uyguladığını öne sürdü. Verilerin yaklaşık yüzde 40'ının barkodlardan ve yüzde 5'inin web üzerinden toplandığını belirtti. Ayrıca, TÜİK'in pandemi döneminde Eurostat ve IMF yönergelerine atıfta bulunduğunu ancak bu yönergeleri de tam olarak uygulamadığını ifade etti.
Prof. Günçavdı, marketlerdeki ürünlerin üzerindeki barkodların hem miktar hem de fiyat bilgisi sunduğunu, ancak internetten satılan ürünlerin sadece fiyat bilgisi sağladığını belirtti. İnternetten veri toplayan hiçbir ülkenin bu yöntemi benimsemediğine dikkat çeken Günçavdı, "Eurostat bu yöntemi önermiyor, ama biz Türkiye’de bunu kullanıyoruz" dedi.
"KİMSENİN HABERİ OLMADAN GİRMİŞLER BU İŞE"
"Eurostat madde bazında açıklamıyor deniyor" diyen Günçavdı, "Danimarka’ya bakıyorsunuz orada var. Avrupa’da bu veri kullanılmıyor, sahada toplanıyor. Almanya yalnız kontrol amaçlı olarak kullanıyor. Çok sınırlı kullanım var. Sahadan da veri toplanıyor. Bizimkiler hiç kimsenin haberi olmadan girmişler bu işe. İşte bu yüzden TÜİK ile İTO (İstanbul Ticaret Odası) ve Kıbrıs verileri arasındaki makas açılıyor" ifadelerini kullandı.
"VERİLER BENİM İÇİN YOK HÜKMÜNDEDİR"
Prof. Günçavdı, TÜİK’in veri toplama yöntemindeki değişiklikler hakkında kamuoyunu bilgilendirmesi gerektiğini vurguladı. "Bu konular daha önce de gündeme gelmişti. Tartışılmalı ve kamuoyuna açıklanmalıdır. Bu verileri kullanan TCMB, meslek örgütleri ve sendikalarla konuşulmalı ve anlaşılmalıdır. Bu soruların yanıtları verilmeden ve taraflar ikna edilmeden ilerleme sağlanamaz" şeklinde konuştu. Ayrıca, Günçavdı, "Sağduyu ile yaklaşacak olursak, belki TÜİK haklıdır. Ancak bir iktisatçı olarak, TÜİK’in bu hesaplama yöntemini geçersiz kabul ediyorum" dedi.