Ancak hafıza kaybının farklı nedenleri olabileceği unutulmamalıdır. Alzheimer hastalığı, demansın en yaygın nedenlerinden biridir ve yaşlılarda daha sık görülür.
Demansın belirtileri arasında, uyku sırasında karmaşık duyguların ortaya çıkması, fiziksel eylemler, kabuslar ve uykuda konuşmak yer alır. Eğer bir kişi uykusunda çığlık atıyor, yanındaki kişiyi tekmeliyor veya yumruk atıyorsa, bu demansın bir işareti olabilir. Bunun yanı sıra, REM uykusu sırasında uygulanan fiziksel eylemler ve kabuslar da demansın belirtileri arasında sayılabilir.
REM uykusu, uykunun beş aşamasından biridir ve uykuya daldıktan yaklaşık 90 dakika sonra başlar. Bu aşamada, rüyalar tipik olarak daha canlıdır ve Lewy vücut demansı gibi bazı demans türleri, hızlı göz hareketi (REM) uyku davranış bozukluğuna yol açabilir. Bu durumda, kişi sesli sesler çıkarabilir ve ani hareketlerle canlı, genellikle kabusları fiziksel olarak canlandırmaya başlayabilir.
Uykuda konuşmak da demansın bir belirtisi olabilir. Kişiler, rüya gördükleri sırada uykularında konuşurlar ve bu durum, demansın başlangıcında sıklıkla görülür. Yapılan bir incelemede, bu belirtileri yaşayan insanların yüzde 90'ına demans teşhisi konulduğu belirtilmiştir.
Demans, yaşlılıkta sık rastlanan bir hastalık olmasına rağmen, bazı belirtileri önlenebilir. Bu nedenle, bu belirtiler görüldüğünde mutlaka bir doktora başvurulması ve gerekli tedaviye başlanması önemlidir. Ayrıca, yaşlılara düzenli olarak egzersiz yapmaları, sağlıklı beslenmeleri, uyku düzenlerine dikkat etmeleri, aktif kalmaları ve sosyal etkileşimlerini sürdürmeleri de önerilir.
DEMANS BELİRTİLERİ
Demans, hafıza, düşünme ve sosyal becerileri etkileyen semptomların genel adıdır. Demans, hafıza kaybıyla ilgili olmasına rağmen, hafıza kaybının farklı nedenleri olabilir. Alzheimer hastalığı, yaşlılarda gelişen demansın en yaygın nedenidir. Demansın farklı evreleri vardır ve semptomlar evrelerine göre değişebilir.
Erken evrede, demans yavaş ilerler ve semptomlar genellikle göz ardı edilir. Bu evrede unutkanlık, zamanı takip edememe ve tanıdık yerlerde kaybolma gibi semptomlar görülebilir. Orta evrede, semptomlar daha belirgin hale gelir ve kişinin son olayları ve insanların isimlerini unutması, evde kaybolması, iletişim konusunda zorluk yaşaması, kişisel bakım konusunda yardıma ihtiyaç duyması ve davranış değişiklikleri gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Geç evrede, semptomlar daha ciddi hale gelir ve kişi zaman ve mekandan habersiz olabilir, akrabaları ve arkadaşları tanıyamaz, kişisel bakımda yardımsız yapamaz, yürüme zorluğu yaşar ve saldırganlık gibi davranış değişiklikleri görülebilir.
Demansın teşhisi, özel bir testi olmayıp hekimin detaylı bir klinik incelemeden sonra uygulayabileceği sorular içeren bir test ile konulabilir. Hekim, diğer hastalıklardan şüphelenirse kan testi ya da beyin görüntüleme testleri de isteyebilir.
Demansın erken teşhisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomları kontrol altında tutmak için oldukça önemlidir. Bu nedenle, semptomlar görüldüğünde hemen bir hekime danışılması önerilir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak ve zihinsel aktivitelerde bulunmak, demansın önlenebilir semptomlarından bazılarıdır.