NASA'DAN KRITIK AÇIKLAMA: STARLINER ARACINDA MAHSUR KALAN ASTRONOTLAR 2025'E KADAR DÜNYA'YA DÖNEMEYECEK
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), geçtiğimiz haziran ayında Boeing’in Starliner aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderilen iki astronotun 2025 yılına kadar Dünya'ya dönemeyeceğini duyurdu. Tecrübeli astronotlar Butch Wilmore ve Suni Williams, başlangıçta planlanan bir haftalık görev için ISS’e gönderilmişti. Ancak Starliner’da tespit edilen teknik arızalar nedeniyle dönüşleri defalarca ertelenmiş durumda.
NASA, cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, Starliner kapsülünde ortaya çıkan itici sistemlerdeki arızalar ve helyum sızıntıları nedeniyle astronotları bu araçla Dünya'ya geri getirmenin çok riskli olacağını belirtti. Bu riskleri göz önünde bulunduran NASA, astronotların Elon Musk’ın SpaceX firması tarafından Dünya'ya getirileceğini açıkladı. Wilmore ve Williams’ın dönüş tarihi olarak ise Şubat 2025 işaret edildi.
BOEING İÇIN BIR DARBE DAHA
Starliner’ın başarısızlığı, son dönemde uçaklarında da problemler yaşayan Boeing için bir başka darbe olarak değerlendiriliyor. Bu görev, Boeing’in yıllardır süren gecikmeler ve artan maliyetlerin ardından gerçekleştirdiği ilk mürettebatlı uçuş denemesiydi. Ancak Starliner’da tespit edilen teknik problemler, Boeing’in uzay projelerindeki güvenilirliğini sorgulatan ciddi soru işaretleri oluşturdu.
NASA’nın İnsan Keşif ve Operasyonlar Misyon Direktör Yardımcısı Jim Free, bu kararın alınmasının zor olduğunu, ancak doğru bir adım olduğunun altını çizdi. Boeing yetkilileri, NASA’nın kararını kamuoyuna yorumlamazken, şirket sözcüsü yaptığı açıklamada, "Boeing, mürettebatın ve uzay aracının güvenliğine odaklanmaya devam ediyor. NASA tarafından belirlenen görevi yerine getiriyoruz ve uzay aracını güvenli bir şekilde mürettebatsız dönüş için hazırlıyoruz" dedi.
STARLINER’IN ZORLU GEÇMIŞI
Starliner’ın sorunları bu son görevle sınırlı kalmadı. 2019 yılında gerçekleştirilen ilk mürettebatsız test uçuşu sırasında yazılım sorunları yaşanmış ve bu nedenle test, 2022 yılında yeniden edilmek zorunda kalmıştı. Bunun ardından paraşüt ve itici sistemlerdeki helyum sızıntıları gibi çeşitli teknik aksaklıklar, Starliner’ın itibarını zedelemişti. Son görevde ise itici sistemlerde yaşanan arızalar ve helyum sızıntıları, mürettebatın geri dönüşünü imkansız hale getirdi.
Starliner kapsülünün, Eylül ayı başında otomatik pilotla mürettebatsız olarak Dünya'ya geri dönmeyi denemesi planlanıyor. Kapsülün iniş noktası olarak New Mexico çölü seçildi.
NASA'NIN BOEING KARARI TARTIŞMA YARATIYOR
Boeing’in karşılaştığı bu teknik zorluklar, NASA’nın ticari mürettebat programı için büyük bir meydan okuma olarak görülüyor. NASA, on yıl önce başlattığı bu program kapsamında astronotları taşımak üzere hem Boeing hem de SpaceX ile çalışmayı tercih etmişti. Ancak SpaceX, ISS’e yaptığı başarılı görevlerle öne çıkarken, Boeing tasarım hataları ve gecikmeler nedeniyle geride kaldı.
NASA Başkanı Bill Nelson, tüm bu sorunlara rağmen Boeing’e olan güvenini sürdürüyor ve Starliner’ın yeniden uçacağından yüzde 100 emin olduğunu ifade ediyor. NASA yetkilileri, Starliner’ın sorunlarının 2025’te yapılması planlanan bir sonraki mürettebatlı uçuşa kadar giderilebileceğini umuyor.
NASA’nın aldığı bu karar, ISS’te mahsur kalan astronotlar için uzayda beklenmedik bir süreyi gerektirirken, Boeing’in uzay araştırmalarındaki geleceği açısından kritik bir dönemeç olarak değerlendiriliyor.