TCMB'nin açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre, 2023 Mayıs'ında 60,1 milyar dolarla zirve yapan yıllık cari açık, 28,3 milyar dolar azalarak bu yılın şubat ayında 31,8 milyar dolara düştü. Böylece Temmuz 2023'ten bu yana cari açık, üst üste 7 aydır azalmış oldu.
Haluk Bürümcekçi'nin finans analizi ve ekonomiye dair yaptığı değerlendirmede, şubat ayında cari açıktaki iyileşmenin ana nedeninin geçen yılın oldukça altında kalan dış ticaret açığı olduğunu vurguladı.
Cari açığın bu senenin sonunda 30 milyar dolar civarına gerileyebileceği tahmininde bulunan Bürümcekçi, "Cari denge, 2023 45,5 milyar dolar açık ile önceki yıla göre sınırlı iyileşme göstermişti. Bu gelişmede ise ham petrol ve doğal gaz fiyatlarının belirgin düşüş göstermesinin enerji ithalatını azaltması etkili olmuştu," ifadelerini kullandı.
Bürümcekçi, kıymetli maden (altın) ithalatının özellikle 2023'ün ilk yarısında önemli ölçüde artmasının, bu durumun cari dengede sınırlayıcı bir etkisi olduğunu belirtti. Aynı zamanda, turist sayısı ve turizm gelirindeki artış eğiliminin devam ettiğini ve seyahat gelirinin önceki yıla göre %15,3 artarak 47,7 milyar dolar olduğunu vurguladı.
Bürümcekçi, bu yıl küresel ekonomik aktivitenin toparlanma eğilimini yeni yılın ilk çeyreğinde sürdürmesinin Türkiye'nin ihracatını ve dolayısıyla cari dengenin olumlu yönde etkilenmeye devam edebileceğini ifade etti. Bürümcekçi, "Buna karşılık, başta enerji olmak üzere küresel emtia fiyatlarının ilk çeyrekte yükselişe geçmesi ve iç talep ile ekonomik aktivitenin son dönemdeki parasal sıkılaşmaya rağmen görece güçlü seyrini koruması ara malı ve tüketim malı ithalatı yavaşlamasını sınırlayabilir," ifadelerini kullandı.
"ALTIN İTHALATININ OLUŞTURDUĞU BAZ ETKİSİ, İLK YARIDA İTHALAT DÜŞÜŞÜNE YARDIMCI OLACAK"
Bürümcekçi, altın ithalatının oluşturduğu baz etkisinin, ilk yarıda ithalatın azalmasına katkıda bulunabileceğini belirttiği halde, "Ayrıca, enflasyon görünümü ve rezerv kaybı nedeniyle ilave parasal ve makroihtiyati sıkılaşma yapılması ve kredi kartları ile yapılan harcamalardaki hızlı büyümeye yönelik önlemler alınmış olması, yerel seçimler sonrası talep unsurlarındaki dengelenmenin güçlenmesini getirebilir," diye konuştu.
"EN ÖNEMLİ KATKI DIŞ TİCARET AÇIĞINDAKİ DARALMADAN GELDİ"
Pariterium Danışmanlık Kurucusu Dr. İsmet Demirkol, şubat ayında yıllıklandırılmış cari açığın 31,8 milyar dolara düşmesindeki en büyük etkinin dış ticaret açığındaki daralma olduğunu önemsedi.
Demirkol, "Bundan sonra ithalattaki daralma devam ettikçe, ihracatta ise avro pazarı dışında dolar cinsinden ihracatın artması durumunda yıl sonunda cari açık 25 milyar dolara gerileyebilir," diye konuştu.