Prof. Dr. Kübra Boynukalın, "Adetler düzensizleşir ve menopoz öncesindeki bu dönemde östrojen seviyesi hızlı bir düşüş gösterir. Sonunda yumurtalıklarda yumurta gelişimi ve östrojen üretiminin durması ile adetler kesilir; menopoz süreci başlar. Çeşitli sebeplerle bir kadının 40 yaşından önce adet kanamalarının sonlanması erken menopoz olarak değerlendirilir.
Erken menopoz emareleri kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir ama ilk belirti sık aralıklarla adet olmak denilebilir. Normal koşullarda kadınlar 28 günde bir adet olmaktadır, adetin 22 günden daha sık görülmesi çoğu zaman yumurtalık rezervinin azaldığına işaret eder. Buna ek olarak vücudun üst kısmına yayılan ani sıcak basmaları ortaya çıkabilir.
Bu belirtilerin görülmesinin temel sebebi östrojen seviyesinin azalmasıdır. Bu belirtilerin yanında vajinal kuruluk, mesane kontrolünün zayıflaması, ani duygusal değişimler, cildin kuruması, uyku düzeninin bozulması, cinsel isteğin azalması ve gözlerde kuruluk ortaya çıkabilir. Özellikle 40 yaş altında olan kadınların son 3 aydır adet dönemlerinde düzensizlikleri var ise ve daha öncesinde çocuk sahibi olmamışlarsa en kısa sürede bu mevzuda uzman hekimlerden yardım almaları gerekmektedir" diye konuştu.
'GENETİK FAKTÖRLE ERKEN MENOPOZA NEDEN OLABİLİR'
"Kadının menopoz yaşını belirleyen en önemli etken, annesinin menopoza girdiği yaştır. Eğer ailede erken menopoz hikayesi var ise kadının erken menopoza girme riski yüksektir" diyen Prof. Dr. Boynukalın, "Erken menopoz yaşanmasının en yaygın sebeplerinden biri de otoimmun hastalıklardır. Otoimmun hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi organlarını yabancı doku olarak kabul etmesi ve bu organlara saldırmasıdır. Eğer bu organlar yumurtalıklarsa erken menopoz görülebilir.
Herhangi bir nedenle kadının iki yumurtalığı alınmışsa, bu durumda da erken menopoz yaşanmaktadır. Kanser tedavisi süresince alınan radyoterapi ya da kemoterapi de yumurtalıklara zarar vererek erken menopoza neden olabilmektedir. Bunların yanı sıra kötü beslenme, stres, sigara ve alkol kullanımı da erken menopoza yol açabilecek faktörler arasındadır" ifadelerini kullandı.
'ERKEN MENOPOZ TANISI ALAN KADINLAR ÇOCUK SAHİBİ OLABİLİR'
Prof. Dr. Kübra Boynukalın, "Erken menopoz öngörülemeyen bir durumdur fakat düzenli doktor muayenesi ile erken teşhisi mümkündür. Erken menopozun teşhisi için yapılan birkaç tane test bulunmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanı kan ölçümü testleridir. Yapılan bu testlerde kandaki FSH (folikül uyarıcı hormon) düzeyine bakılır. FSH, hipofizden salgılanarak yumurtalıkların yönetilmesini sağlayan hormondur. Bunun yanında kandaki AMH (Anti Mülleriyan Hormon) hormonu düzeyine de bakılır. ,
Yapılan testler sonucunda erken menopoz teşhisi konulabilir. Erken menopoz teşhisi konulan ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar yardımcı üreme teknikleri mevzusundaki ilerleyen teknolojik gelişmelerle birlikte gebelik elde edebilir. Yumurta sayısı az olan kadınların tüp bebek tedavisinde kesinlikle kişiye özel yaklaşımda bulunulmalıdır. Tüp bebek tedavisinin deneyimli hekimler tarafınca yapılması da başarı için oldukça önemlidir. Erken menopozun söz konusu olduğu durumda kadından elde edilen yumurta sayısı sınırlıyken bu tabloya bir de hareketliliği düşük, morfolojisi bozuk olan sperm faktörü de eklendiğinde elde edilecek bir embriyo bile altın değerindedir.
Bu gibi eleştiri durumlarda yapay zekadan da faydalanılarak teknolojinin sunduğu imkanları kullanmak tutunma ihtimali en yüksek embriyonun seçilmesi açısından avantaj sağlayacaktır. Bu uygulamaları gerçekleştirecek olan tüp bebek merkezinin ileri teknolojilerle donatılmış laboratuvara sahip olup, Dünya'daki gelişimleri yakından takip ediyor olması da anne-baba olmak isteyen çiftlerin hayallerine kavuşması açısından son derece önemlidir. Evli olmayan ve kısa bir süre içerisinde gebelik düşünmeyen hastalarımızı ise yumurta dondurma uygulamasına yönlendirebiliriz.
Yumurta dondurma işleminde folikülleri büyütmeye yönelik ilaçlar kullanılarak yumurta hücreleri elde edilir ve vitrifikasyon yöntemiyle dondurulur. Böylece ileriki bir tarihte kullanılmak üzere dondurulan yumurtalarla gebelik oluşumu sağlanabilir. Dolayısı ile erken menopoz emareleri görülmeye başlandığında kesinlikle doktora başvurulmalı ve zaman kaybetmeden hastanın mevcut durumuna göre tedavi şekline karar verilmelidir" dedi.
Kaynak: DHA