Kredi kartı ve kredili mevduat hesapları (KMH), faiz oranlarının artırılması, asgari ödeme tutarlarının yükseltilmesi ve taksitlendirmenin zorlaştırılması gibi ekonomik önlemlere rağmen vatandaşın borçlanarak yaşamını sürdürebilmesi için en önemli destek kaynakları haline geldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Fintürk verilerinden elde edilen bilgilere göre, hanehalkı finansal borçlarının önemli bir kısmı artık kredi kartları ve ek hesap borçlarından oluşuyor. Bu borçlar, vatandaşların enflasyonla mücadele ettiği, gelirlerin yetersiz kaldığı dönemde adeta bir "can simidi" işlevi görüyor.
BORÇLANMA PATLADI: TRABZON, GİRESUN VE ELAZIĞ ÖNDE
2024 yılı Ekim ayı itibarıyla, kredili mevduat hesabı borçlanması en çok Trabzon’da %182 oranında artarken, onu %181 artışla Giresun ve %180’le Elazığ takip etti. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde de KMH borçları %150’nin üzerinde artış gösterdi. Artış oranlarının hızlandığı 81 ilin 80’inde KMH borçlanması %100’ü aştı. Şırnak ise %83 ile %100’ün altında kalan tek il olarak öne çıktı.
KREDİ KARTI BORÇLARINDA KONYA İLK SIRADA
Kredi kartı borçlarında ise en hızlı artış Konya’da gözlendi. Bu ilde kredi kartı borçları %84 oranında yükselirken, Aksaray’da %79 oranında artış kaydedildi. 81 ilin sadece beşinde yıllık artış %50’nin altında kaldı. 2024 yılı Ekim sonu itibarıyla toplam KMH borcu 370.3 milyar TL’ye, bireysel kredi kartı borçları ise 1 trilyon 632.5 milyar TL’ye ulaştı.
BATMAN VE MARDİN’DE BORCUN YÜZDE 70’İNDEN FAZLASI KART VE KMH KAYNAKLI
Kart ve KMH borçlarının bireysel borçlar içindeki oranı Türkiye genelinde ciddi artış gösterdi. Batman’da bireysel borçların %72.9’u, Mardin’de %71.4’ü ve Şanlıurfa’da %70.1’i kredi kartı ve KMH harcamalarından oluşuyor. Bu oranlar vatandaşların giderek artan borç yükü altında ezildiğini ortaya koyarken, Tekirdağ %49.9 ile bu yükten nispeten az etkilenen tek il oldu.
BİREYSEL BANKACILIK BORÇLARINDA KREDİ KARTI VE KMH ORANI YARIYI AŞTI
BDDK verileri, kredi kartı ve KMH harcamalarının bireysel bankacılık borçlarındaki oranının %57’ye ulaştığını gösteriyor. Bu oran 2023 yılı sonunda %49.5, 2022 sonunda ise %33.5 seviyesindeydi. Özellikle Batman, Mardin ve Şanlıurfa gibi illerde tüketici borçlarının büyük bir kısmının kredi kartları ve ek hesap borçlarından oluşması, vatandaşların borçlanarak hayata tutunma çabalarını gözler önüne serdi.