Dayanışma, bir grup içinde yer alan bireylerin kendi aralarında ya da grupların birbiriyle gerçekleştirdikleri yardımlaşma, işbirliği, ortak tutum ve toplum eylemlerle gelişen bağlılık duygusu olarak değerlendirilmelidir.
Öğrencilerde dayanışma duygusunun bireysel ve toplumsal sonuçları neler olabilir? Öğrencilerde dayanışma ruhunun gelişmesinin kimlik duygusu ile ilgisi nedir? Öğrencilerde dayanışma ruhunun gelişmesini etkileyen eğitimsel koşullar nelerdir?
Dayanışma duygusu, bireyin tek başına gerçekleştiremeyeceği olayları gerçekleştirme şansına sahiptir. Toplum açısından ise, bazı toplumsal sorunların çözümü açısından bir dayanak oluşturmaktadır.
Diğer taraftan, dayanışma duygusu bilişsel, duygusal ve devinimsel anlamda zayıf olan öğrenciler için önemli bir destek sağlayıcı bir işleve sahiptir. Yine, dayanışma ruhu gruba aitlik duygusu geliştirerek öğrencinin güvende hissetmesine neden olmaktadır.
Ancak, öğrencilerin dayanışma ruhunun gelişmesini engelleyen koşullar bulunuyor. Örneğin öğrencinin sosyo ekonomik yapısı dayanışma duygusunun gelişmesine neden olabiliyor.
Neoliberal bir eksen etrafında yapılanan müfredat proğramı değil dayanışma ruhunu geliştirmek, engellemektedir. Çünkü, müfredat proğramımız bireyciliği ve öğrenciler arasında çatışmayı öngörmektedir.
Diğer taraftan, onlarca sınava tabii tutulan öğrencilerde rekabetçi, çatışmacı bir duyguyu geliştirdiğinden dayanışma ruhu gelişememektedir.
Sorunun çözümü , bir ölçüde öğrencilere dayanışma ruhunun gelişimini engelleyen etkenlerde aranmalıdır.