Ulusal bayram ve genel tatillerimizde çalışan işçilere yapılacak olan ödeme kamuoyunda zaman, zaman yanlış anlaşılmalara ve kafa karışıklıklarına neden olmaktadır. Bunun önemli sebeplerinden biri özellikle de internet aracılığı ile yaygın bir hale gelen bilgi kirliliğidir. Bu arada yandaş basın da iktidara şirin görünmek adına sürekli müjdeli haber adı altında halka abartılı ve yanıltıcı bilgiler vermektedir. Bunun somut örneklerini yakın bir geçmişte genel tatil ücreti konusunda da yaşadık. Ben gerek verdiğim eğitimler ve gerekse okuyucularımız ile izleyicilerimizden sürekli olarak gelen sorulardan bu konudaki yanlış bilgilenmeleri yakinen bildiğimden konuyu bir kez daha işleyeyim istedim. Öncelikle Ulusal Bayram ve Genel Tatillerimizi bir kez daha hatırlayalım. Bu konuyu aşağıda size sunacağım yasa maddesi düzenlemektedir.
ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası: 2429 Kabul Tarihi: 17/3/1981Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 19.3.1981 Sayı: 17284 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 20 Sayfa: 227
Madde 1 – 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Türkiyenin içinde ve dışında Devlet adına yalnız bugün tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.
Madde 2 – Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleridir.
A) Resmi bayram günleri şunlardır:
1. (Değişik: 20.4.1983 - 2818/1 Md.) 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır.
2. 19 Mayıs günü Atatürkü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür.
3. 30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.
B) Dini bayramlar şunlardır:
1. Ramazan Bayramı; Arife günü saat 13.00ten itibaren 3,5 gündür.
2. Kurban Bayramı; Arife günü saat 13.00ten itibaren 4,5 gündür.
C) (Değişik: 25.10.2016-6752/2 Md.) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir.
D) (Değişik: 20.4.1983 - 2818/1 Md.) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir.
Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır.
29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur.
15 Temmuzda çalışan işçiye de 1 yevmiye fazla ödenmelidir
Görülebileceği gibi Genel tatiller içinde en son 15 Temmuz darbe girişimi de eklenmiştir. Bu tarihin genel tatiller içine alınması oldukça kapsamlı bir tartışma konusu olmasına karşın biz burada konunun sadece çalışanlar bakımından önemine değinmekle yetineceğiz. Bu konuda işçilerimiz tarafından bilinmesi gereken 15 Temmuz tarihinde çalıştırılan bir işçiye de 1 yevmiye (1 günlük ücret) daha ödenmesi gerektiğidir.
Genel tatillerde çalışan işçilere yapılacak olan ödemeyi iş kanunumuz belirlemektedir. Bu konuyu düzenleyen ilgili kanun maddesi aynen aşağıdaki gibidir.
MADDE 47: Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.
Yüzde yüz değil bir günlük ücret
Yukarıdaki kanun maddesi aslında açık olmakla birlikte yanlış yorumlamalar ya da uygulamada kimi işyerlerinin işçilerine daha avantajlı ödemeler yapmaları sebebiyle karışıklıklara neden olmaktadır. Genellikle sendikalı işyerlerinde bayram ve genel tatillerde çalışan işçilere %100 hatta daha yüksek ücretler ödenmektedir. Ancak bu yasadan değil toplu sözleşme ya da sözleşmelerden kaynaklanan bir durumdur. Yasa açık bir biçimde bayram ve genel tatilde çalışan işçiye sadece 1 günlük ücret ödenmesini buyurmaktadır.
Bunu somut bir örnekle açıklayacak olursak halen yürürlükte olan Asgari ücretli bir işçi 1.777,50 TL brüt ücret almaktadır. Bu işçinin günlük ücreti 1.777.50 / 30 = 59,25 TL. dir. Bu işçi içinde bulunduğumuz örneğin Temmuz ayında Genel tatil ilan edilen 15 Temmuzda çalışırsa 1.777.50 + 59,25 = 1.836.75 TL. Brüt ücret elde edecektir.