Teknolojik gelişmenin getirdiği dijitalleşme eğilimine koşut olarak, finans alanındaki işlem süreçleri de değişim geçirmektedir. Bu değişim bağlamında yaşamımıza giren bir kavram olmuştur fintek. Kısaca, finansal hizmetlerin daha iyi, daha kolay ve daha hızlı verilmesi amacıyla finans ve teknolojinin bir araya gelmesi olarak tanımlayabiliriz. Finansal hizmetler deyince bankacılık hizmetleri, sigortacılık hizmetleri, aracı kurum hizmetleri vb. kastediliyor. Aslında fintek kavramı son dönemlerde popüler olsa da uygulamalar çok da yeni bir olgu değil.
Fintek kavramına mobil internet, büyük veri, bulut teknolojisi ve blockchain gibi teknolojilerin finansal hizmetlerde kullanılması giriyor. Son dönemlerde çok popüler olan blockchain teknolojisine kısaca bakalım. Blockchain yeni nesil işlemsel uygulamalar için bir teknoloji olup güven, sorumluluk ve şeffafflık zemini oluşturarak iş süreçlerini modernize eder. Adı Bitcoin adlı dijital para ile duyulmuş olmasına karşın çok daha fazlasını yapabilen bir tasarım modelidir. Örneğin, kurumlar arası iş süreçlerindeki maliyet ve karmaşıklıkları büyük ölçüde indirgeyebilecek bir potansiyel barındırmaktadır. Ayrıntılı bilgi için bkz. http://blockchainturkiye.com/
Türkiyenin fintek işlem hacminin 2016da 19,6 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. BKMnin verilerine bakıldığında Türkiyede öne çıkan fintek alanları; ödeme sistemleri, para tahsilatı, para transferi, e-fatura ve e-devlet.
Fintekin ekonomiye olumlu katkıları olduğu net. Örneğin finansal olarak bankacılık sisteminden dışlanmış kişiler finansal tüketici olabiliyorlar ve bu da genelde tüketim yapısına olumlu katkıda bulunuyor, hem alabilme hem de maliyetlerde tasarruf anlamında. Enformasyon asimetrisi, güvenlik sorunları, zaman ve mekan kısıtları nedeniyle bankacılık hizmetlerinin mal ve finans-dışı hizmet kesimlerine hizmette engeller çıkardığı bir gerçektir. Fintek bu anlamda yeni fırsatlar getiriyor. Örneğin, kullanıcıdan kullanıcıya (peer to peer) ödeme sistemleri vb. Fintek kullanan kurumların daha verimli ve daha kaliteli hizmetler sunması ve bunu risk, kaldıraç ve kredi gibi finans boyutlarında sağlaması olanaklı gözüküyor. Karşılıklı sağlanan bilgilerin doğruluğu da artabiliyor.
Wirecard Türkiye CEOsu Alper Akcan, fintek şirketlerinin çevik iş yapma sistemleri sayesinde kullanıcılara, üye işyerlerine, iş ortaklarına ve kamuya fayda yaratmaya devam edeceklerini belirtiyor.
Ülkemizde Bankalararası Kart Merkezi (BKM), bu bağlamda bir hizmet sunmaya başladı. Dijital cüzdanınız sloganıyla sunulan BKM Express adlı üründe kredi kartları BKM Expresse bir defa tanımlanıyor ve her işlemde kart bilgisi girmekten kurtulunuyor yani kolaylık sağlıyor. BKM Expresse kart numaranızın tamamını girmiyorsunuz, kart bilgileri en güvenli biçimde saklanıyor. BKM Express e üye olmak ücretsiz, BKM Express ile yapılan işlemler için ek ücret ödenmiyor. BKMye üye işyerlerinin ve çalışılan bankaları görmek için BKMnin websitesine bakabilirsiniz.
Tahminlere göre dünyada 1300ü aşkın fintek var, ama bu sayı yerinde durmuyor. Fintek dünyasındaki şirketlerin arasında dünyada insanların alışkanlıklarını ve yaşam biçimlerini değiştiren en önemli şirketler acaba hangileri? Türkiyede yayınlanan fintechtime adlı derginin Kış 2016 sayısında 2016nın Ses Getiren Fintekleri içinden tepedeki 100 şirket isim sırasıyla çizelgelenmiş. Bu çizelgeden bir iki şirkete bakalım, meraklısı kısa özetler için ilgili dergiye bakabilir ya da aşağıdaki çizelgeden yararlanarak web sitelerine bakabilir.
Alipay : Alibaba ekosistemi içerisinde 2004 yılında yaşama geçen şirket, kullanıcılarına güvenli bir ortamda online ve mobil ödeme sistemi sunuyor. Alipay 200den fazla finansal enstitü ile eşgüdümlü biçimde çalışarak 10 milyondan fazla KOBİye ödeme çözümleri üretmiş. Çindeki ödeme pazarında en yüksek hacme sahip üçüncü taraf ödeme şirketi.
PayPal: Dijital ödeme sistemlerinin gelişmesinde etken rol oynadı. Dünya genelinde 173 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunuyor. Ana şirketi eBayden ayrılıp, borsada tek başına işlem görmeye başladı.
Zoona: Para transferi gibi ürünler geliştiren şirket, genellikle maddi açıdan yetersiz olan, Afrikanın dört bir yanındaki insanlara hizmet veriyor.
Adyen |
Affirm |
AfterPay |
AIMin |
Airbnb |
Alipay |
Amazon.com |
Anivo |
Atom Bank |
Avant |
Azimo |
BlackSwan |
Bluzelle |
Brighte |
Circle |
Coinbase |
Collective Health |
CompareOnline |
ConsenSys |
Credit Karma |
Credit Kudos |
Data Republic |
Digital Asset Holdings |
Digital Currency Group |
DMWay |
Doreming |
eBay |
Feedzai |
Finova Financial |
First Access |
Fluo |
Funding Circle |
Grow |
GuiaBolso |
HashChing |
Hello Soda |
Identitii |
Indiegogo |
Innovative Assessments |
itBit |
iwoca |
iZettle |
Kabbage |
Kickstarter |
Klarna |
Knip |
Kreditech |
Kueski |
League |
Leetchi |
Lemonade |
Lenddo |
Lending Club |
Lendingkart |
Lendix |
LendUp |
Motif Investing |
Moven |
NewBanking |
Nubank |
Ondeck |
Oscar |
OurCrowd |
Overbond |
PAIR Finance |
PayKey |
Payoneer |
PayPal |
Pintec |
Point |
Policybazaar |
Prospa |
Prosoer |
Ravelin |
Rippleshot |
Robinhood |
Rong360 |
Securekey Technologies |
SocietyOne |
SoFi |
SolarisBank |
Spotcap |
Spriggy |
Square |
Stripe |
Tink |
Turo |
Tyro |
Uber |
Wave |
Wealthfront |
Wealth Migrate |
WealthSimple |
WeLab |
Xapo |
Xero |
ZhongAn |
Zoona |
Zooz |