ABD içindeki terör ve bölücülük (ayrılıkçılık) faaliyetlerinin ülkenin kuruluş dönemine yani 1770’lere kadar giden uzun bir tarihi var. ABD’nin birliği 1861-1865 yılları arasındaki bir iç savaş sonunda yani silah zoruyla sağlandı. Sonrasında Teksas, Alaska, Hawaii ve Porto Riko gibi bazı eyaletlerin birliğe katılması yerli halkın gönül rızası ile olmadı. Bu yüzden, pek çok eyaletin bağımsızlık hayali sürüyor. Etno-milliyetçi terör ABD’de bugünkü iç terörün sadece bir kolunu temsil ediyor. Aşırı sağ, aşırı sol, aşırı dinci ve diğer terör örgütleri kendi içinde bazı gruplara ayrılıyorlar. Uzun zamandır ABD dış politikası kadar toplumsal yapısını da takip ediyoruz. ABD’de son yıllarda yaşanan savaşlar, ekonomik kriz, gittikçe artan ekonomik ve sosyal dengesizlikler, dinsel aşırılıklar, bölünme taraftarları ve nihayet ülkeyi saran terör paranoyası ülkeyi gittikçe patlamaya hazır bir bomba haline getirdi.
Son yıllarda ABD içinde yaşanan kutuplaşma, terör olayları ve artan bölücülük gayretleri ülkenin iç resminin yeniden çekilmesi için bize bolca malzeme sağladı. ABD’nin tam bir röntgenini çekeceğimiz bu makalede;
- Öncelikle ülkenin kutuplaşması; Mavi ve Kırmızı Amerika,
- ABD’deki iç terör örgütleri ve faaliyetleri,
- Aktif bölücü yapıların son durumu, üzerine odaklanacağız.
Kendi içinde kan kaybeden ABD’nin toplumsal istikrarını sağlayamaması sadece kendi birliği ve dış politikası için değil, tüm dünya için de önemli sonuçlar doğuracaktır.
ABD’de kutuplaşma; Mavi ve Kırmızı Amerika..
2020 yılında pandemi, ABD’de 230 bin insanın ölümüne, sayısız insanın hastalanmasına, ekonomik çöküşe, Minneapolis’te meydana gelen polis gaddarlığı ise ülke çapında protestolara, şiddet olayları ve ırkçılık karşıtı gösterilere yol açtı. En sonunda olmaz denilen de oldu; Kongre basıldı. Seçim sonuçlarını kabullenmek istemeyen eski başkanın halkı tahrik etmekten suçlanmasını bekliyoruz. Amerika derinden kutuplaşmış durumda ve bu yüzden, seçim kampanyaları insanların Oy’unu yani parti tercihini değiştirmeye ikna etmiyor. 2000 yılından beri 50 eyaletin 30’u hep aynı partiye oy vermektedir. Seçimler, ABD insanının doğasının değişmekte olduğuna ilişkin önemli veriler sağlamaktadır. Kırmızı ve Mavi Amerika arasındaki fark gittikçe alarm veren bir seviyeye gelmektedir. Bir taraf gittikçe İskandinavya’ya benzemekte, diğer taraf ise artan şekilde Sosyal Darwinci bir görünüm almaktadır.
Mavi grupta yaşayanlar kırmızı gruba göre daha sağlıklı, zengin ve genellikle daha iyi durumda olanlardır. Ancak, garip olan Mavi grup Kırmızı’ya göre daha yavaş gelişmektedir.
Mavi Amerika, geleneksel olarak dindar, daha hayırsever kişilerden müteşekkil, girişimciliği seven ve hükümete karşı şüpheli iken; Kırmızı Amerika, dine karşı ilgisi çok fazla olmayan, daha az yardımsever, iş dünyasına şüpheli bakan, özgürlüklerin gelişmesi için hükümeti destekleyen bir tabiata sahiptir. İki Amerika keskin bir şekilde farklı düşünmektedir ve hükümetin kararları bir tarafı mutlu edecek, diğerini ise öfkelendirecektir.
ABD’de iç terör ve terör örgütleri..
Uluslararası terörizmden ayrı olarak, ABD içindeki terör örgütleri ideolojik olarak beş gruba ayrılıyor; aşırı sağ, aşırı sol, dini, etno-milliyetçi ve diğer. Bu gruplar da kendi özel gündemlerine göre kendi içinde de farklı kollara ayrılmaktadır.
Aşırı Sağ Gruplar. ABD’deki aşırı sağ grupların kendi içinde üç geniş kolu var; ırkçılar, hükümet karşıtları ve kadın düşmanları. Bunların ideolojileri gibi kabiliyetleri, taktikleri ve tehdit olma durumları da farklıdır.
Irkçılar. Beyaz ırkın üstünlüğünü savunan ırkçılar oldukça dağınık bir yapıdadır. Çoğu beyazların kültürünün diğerlerinden üstün olduğuna ve genetik olarak da üstün yaratıldıklarına, bu yüzden diğerlerine hükmetmesi gerektiğine inanırlar. Pek çok beyaz ırkçı, beyazların etnik ve ırkçı diğer azınlıklar tarafından yok edileceğine ilişkin bir komplo teorisine inanır. Bu tür örgütlerin yurt dışı bağlantıları veya buralardan ilham aldıkları kişiler de vardır.
Hükümet Karşıtları. Bunlar milis ya da bağımsız vatandaş hareketi şeklindedir. Çoğu milisler ülke yönetimini yozlaşmış, özgürlük ve vatandaş haklarına tehdit olarak görür. Diğerleri, bireysel silah sahibi olma hakkını korumak peşindedir. Modern milisler silah eğitimi alan ve diğer arazi tatbikatı yapan yarı-askeri gruplar gibi örgütlenmektedir. Three Percenters adlı aşırı sağ grup, hükümetin yetkilerinin sınırlanmasını istemektedir. Bazen beyaz ırkçılara karışarak sivil savaş (boogaloo) hazırlığı yapmak istemektedirler.
Kadın düşmanları. Pek organize olmamış genç erkeklerden oluşan bu hareket, toplumda bir kişinin yerinin fiziksel özellikleri ile belirlendiğini ve kadının bu hiyerarşiden sorumlu olduğuna inanır. Bazıları (İncel grubu) romantik bir ilişki istedikleri halde bunun mümkün olmadığını düşünür. Temel kaynak Elliot Rodger adlı kişinin yazdığı 133 sayfalık manifestodur (My Twisted World). Bu metinden etkilenen Christopher Harper-Mercer, Ekim 2015’de Oregon’da 9 kişiyi öldürdü.
Sol Kanat Terörizm. Bunlar merkezi bir yapısı olmayan birkaç aktörün karışımından meydana gelir.
Anarşistler; Temel olarak merkezi hükümete ve kapitalizme karşıdırlar; hükümete, kapitalizme ve küreselleşmeye ilişkin hedeflere saldırılar yaparlar.
Çevreci ve Hayvan Hakları Grupları; Yeryüzü Kurtuluş Cephesi ve Hayvan Kurtuluş Cephesi gibi gruplar çevreyi sömürdüklerini düşündükleri iş çevrelerine küçük ölçekli saldırılar düzenlemektedirler.
Antifa; Aşırı sol bir hareket olarak kendisini anti-faşist görür ve faşist, ırkçı ve sağ kanat aşırı gruplara karşıdır. Bazıları anarşizm ve komünist görüşleri birleştirmiştir. Ortak sembolleri 1917’de Rus Devrimi’nin Kızıl bayrağı ile 19. Yüzyıl anarşizminin siyah bayrağıdır. Antifa grupları, sık sık sağ grupların toplanmalarını bozmak için protesto faaliyetlerinde bulunur. İçlerinde el yapımı patlayıcılar bulunduran (siyah giyinen, kayak maskeleri, güneş gözlükleri takan) kara bloklar oluştururlar. Antifa, sosyal medyada faaliyetlerini organize eder ve Signal gibi kriptolu mesaj vasıtalarını kullanır.
Dini Terörizm. ABD’deki dini terörizmin ana kaynağı İŞİD ve El Kaide’nin Selefi-Cihatçı gruplarından ilham alan aşırı dinci kişilerden kaynaklanır ama bu oldukça sınırlı düzeydedir. Aralık 2019’da ABD’de eğitim alan Suudi teğmen üç kişiyi öldürdü, üç kişiyi de yaraladı.
Etno-Milliyetçi Terörizm. Etno-milliyetçi terörist gruplar ise etnik veya ulusal çizgiler içinde self-determinasyon ve ayrılıkçılık için şiddeti destekliyorlar. Bunlara, bölücülük ile ilgili bölümde değineceğiz.
ABD’de bölücülük..
Makalenin devamı ve geniş versiyonu için;
https://www.academia.edu/44967499/ABDde_i%C3%A7_ter%C3%B6r_ve_bölücülük_