Rus istihbaratı öldürmeye devam ediyor...

Prof. Dr. Sait Yılmaz

Rusları anlamak için liderini tanımak gereklidir. Putin, 23 yıldır eleştirmenleri, gazetecileri, kaçan casusları acımasız şekilde öldürüyor. Zehirleme Rusların en sevdiği suikast yöntemidir. Rus güvenlik servisi FSB’nin zehir laboratuvarları var. Sinir gazı noviçok ya da polonyum katkılı çayla sıvanmış iç çamaşırları gibi pek çok zehirleme yöntemi kullanabilirler.

1949 yılına Moskova’ya davet edilen Doğu Türkistanlı liderlerin toplantı salonunda tüm organları kesildikten sonra uçaklarının havada düşürülmesi gibi Wagner Şefi Yevgeny Prizozhin’in uçağının düşürülmesi de bilindik Rus suikast yöntemlerindendir. 10 Nisan 2010 tarihinde de Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski’nin uçağını düşürmüşlerdi. 

Rus istihbaratı gibi suikastları da acımasız ve pervasızdır. Saldırılar göstere göstere ve dış dünyanın tepkisi düşünülmeden ve ibret olacak şekilde yapılır. Örneğin 2008-2009 yıllarında Başakşehir’de ayrı yer ve zamanlarda altı Çeçen lideri, arabalarının ön camına ateş edilerek öldürüldü.

Rus suikastları ile elimizde uzun bir liste var. Ama bunlar bile aysbergin görünen yüzüdür. Rusya içinde ve dışında basından gizlenen, şüpheli pek çok cinayet süreci devam etmektedir. Bu korku imparatorluğu, içerideki etnik gruplar gibi komşu ülkeleri ve Türk Dünyası’ndaki devletleri de bu şekilde şantaj ve tehditlerle itaate zorlamaktadır.

Ukrayna Savaşı, Putin’in iktidarını koruma hırsı ve Batı düşmanlığı ile birlikte Rus cinayetlerinin hızını artırdı. Rus istihbarat servisleri (FSB, GRU, SVR) Putin’in gözüne girmek için suikast yapmakta yarışırlar. Kalp krizi, intihar, yüksekten düşme gibi yöntemlerle pek çok muhalif ya da beğenilmeyen sessizce ortadan kaldırılmaktadır.

Daha 7 Ocak 2024 tarihinde Rostov bölgesindeki Meduza muhabiri Alexandr Ribin, yol kenarında ölü bulunmuştu. Bu savaş muhabiri şüphesiz Rus istihbaratı ile birlikte çalışıyordu ama son zamanlarda savaşı eleştirmeye başlamıştı.

Ondan önce Ekim 2023’de öldürülen Kremlin yanlısı gazete müdürü Anna Tsavera ise diğer bir şüpheli ölüm. Muhtemelen toz madde ile öldürüldü.

Geçen hafta Rus istihbaratı iki yeni cinayet daha işledi;

- Önce 13 Şubat günü saf değiştirerek Ukrayna’ya kaçan Rus savaş pilotu Maksim Kuzminov İspanya’da bir evin garajının girişinde silahlı saldırı ile öldürüldü. Kuzminov’un vücuduna yarım düzine mermi boşaltan saldırganlar daha sonra arabayla cesedin üzerinden geçmeyi de ihmal etmediler.

- 16 Şubat günü Sibirya'daki cezaevinde tutuklu bulunan Rus muhalif Aleksey Navalni'nin yemeğine zehir kondu. 47 yaşındaki eski bir avukat olan Navalni, Putin Rusya'sında yolsuzluğa karşı yürüttüğü kampanyalarla öne çıkmıştı.

Navali’nin eşi Yulia Navalnaya; “Vladimir Putin eşim Aleksey Navalni'yi 3 yıllık işkencenin ardından öldürdü” dedi. 

Navalnaya, “Eşim kırılmazdı. Putin onu işte bu yüzden öldürdü. Utanç dolu bir şekilde, korkakça ve gözüne bakmadan ve hatta ismini söylemeye cesaret edemeden öldürdü. Şimdi aynı utanç ve korkakça yaklaşımla onun bedenini saklıyorlar, onu annesine göstermiyorlar, iade etmiyorlar ve acınacak bir şekilde yalan söylüyorlar. Putin’in noviçokunun (zehir) izlerinin geçmesini bekliyorlar” dedi. 

Son on yılda Rus istihbaratının yaptığı diğer suikastlar ile ilgili bir özet yapalım;

            - Putin’i Çeçenistan konusunda en çok eleştiren gazeteci olan Anna Politkovskaya, 7 Ekim 2006’da Moskova’da öldürüldü. Alexander Litvinenko, Kasım 2006’da Londra’da, Mikhail Lesin ise Kasım 2015’de Washington’da öldürüldü. Diğer bir muhalif Boris Nemtsov, Rusya’da öldürüldü. Eski KGB çalışanı Alexander Litvinenko, 2006 yılında Londra’da zehirlendiğinde hala aktif bir İngiliz ajanı idi. Boris Nemtsov, liberal bir politikacı idi.  Litvinenko, poloniyum 201 radyoaktif izotopu ile zehirlendi. 2008’de Badri Patarkatşişvili ve 2013’de İngiltere’de Boris Berezovky de benzer taktikle öldürüldü.

- Temmuz 2016’da Beyaz Rusya’lı muhalif gazeteci Pavel Sheremet arabasının altına yapıştırılan bomba ile öldürüldü. Ağustos 2016’da ise Rusya doğumlu diğer bir muhalif gazeteci Alexander Shchetinin, Kiev’deki evinin balkonunda başından vuruldu.

- 23 Mart 2016’da eski Rus Komünist Parti üyesi ve Putin’i eleştirenlerden diğer biri olan Denis Voronekov, Kiev’de oteline giderken cadde üzerinde başından vuruldu. 1 Haziran 2016’da ise Rusya’nın kukla Çeçen hükümetini eleştiren Adam Osmayev göğsünden iki kurşunla vuruldu.

- 27 Haziran 2016’da Ukraynalı istihbarat Albayı Maxim Şapoval, arabasının altına konulan plastik patlayıcı ile öldürüldü. 8 Eylül 2017 tarihinde Kiev’de şehri ortasındaki yoğun trafik içinde arabasını süren Gürcistan vatandaşı Çeçen Timur Mahauri, karısı ve çocuğu ile birlikte arabasını sürerken öldürüldü. Arabasına bomba yerleştirilen Mahauri, Doğu Ukrayna’da ayrılıkçı ve Rus kuvvetlerine karşı Ukraynalıların yanında savaşıyordu.

Suikast metotları ve bölgeleri sürekli değişiyor. Yapılan suikastların ortak özelliği devlet destekli profesyonel eylem olmasıdır. Mahauri’nin suikastında olduğu gibi sadece hedefi öldürecek miktarda plastik patlayıcı kullanılarak, eşine ve çocuğuna zarar verilmemesi profesyonel bir çalışmanın kanıtıdır.

Rusların son yıllardaki suikast saldırganlığı istihbarat servisleri arasındaki centilmenliği de bozdu. Çifte ajanlar, normal olarak karşı ülkedeki muadili ile değiştirilir. Bu uygulama bu tür ajanlar için bir tür güvencedir. Nitekim İngilizlere çalışmaya başlayan Sergei Skripal’in takas edildikten sonra 2018 yılında Londra’da noviçok ile zehirlenmesi centilmenliği de bozdu.

Son yıllarda Almanya ve Gürcistan gibi ülkelerde Kremlin karşıtı üç Rus gazeteci şüpheli bir şekilde öldürüldü. Ruslar artık sadece muhalifleri değil çizgiyi aşan aktivistleri de öldürüyorlar.

Putin, Stalin gibi şüphe etme hastası, her yerde ve her şeyde düşman görüyor, herkesin çifte pazarlıklı ve casus olduğunu düşünüyor. Putin’i komplo teorilerinin dışında bir dünya görüşüne inandırmak mümkün değil. Haklı olduğu konu etrafındaki çember daralıyor.

Rus istihbarat servislerinin iyi yönetildikleri şüphelidir. Bu sadece günlük kontrolleri için değil istihbaratı nasıl analiz ettikleri ve politikaya yansıttıkları, büyük bir stratejinin parçası haline getirdikleri ile de ilgilidir. Rus istihbaratı Ukrayna krizi ile birlikte Batıya karşı aktif tedbirlere yoğunlaştı. Taktik olarak etkili olsalar da stratejik olarak felaket durumdalar.

Putin için güvenlik ve istihbarat servisleri dünyayı anlamanın ve değiştirmenin ana vasıtası olmaya devam ediyor. Eğer Rusya devlet başkanına bir rapor sunacaksanız bu mümkün olduğu kadar aşırı bir dille yazılmalıdır.

Rusların saldırganlığı NATO’yu canlandırdı ve ilişkileri daha sıkı hale getirdi. Moskova’nın Avrupa’daki yumuşak gücü eridi, Rus imajı bitti. Rus istihbaratının saldırgan ve kötü yönetilen katkısı, Rus liderliğinin dünya algısını yanlış yöne ve fantezilere itti ve gerçek kurban Rus halkı olmaya devam ediyor.

       Rus savaş zihniyetinin ve Batı düşmanlığının üç ana ilkesi vardır;

(1) Batı kaybediyorsa, biz kazanıyoruz. Soğuk Savaş döneminden kalma bu sıfır toplamlı anlayış SVR içindeki eski kafalardan gelmektedir.

(2) Rusya, tehlike içindedir. Bunun temelinde, Batının Rusya’daki rejimi değiştirmek için bozguncu faaliyetler içinde olduğu, Rusya’nın tarihi, dini ve sosyal kimliğini dikkate almadığı ve ABD’nin böylece küresel hegemonyasını sürdürmek istediği algısı vardır.

(3) Harekete geçmek, hareketsiz kalmaktan iyidir. Rus kurumlarının yoğun bürokrasisini aşmak ve pratik çözüme gitmek için gelişmiş bir anlayıştır.

            Rus istihbaratının sadece Putinli son 20 yılına değil, birkaç yılına baktığımızda da saldırganlığı ve sertliğinde herhangi bir yumuşama göremeyiz. Putin Rusya’yı tıpkı Sovyet dönemindeki gibi bir polis devleti haline getirdi. Rusya’da bağımsız bir hukuk sistemi olsa bugünkü rejim çöker. Bağımsız bir meclis olursa da rejim çökecektir.

Hiçbir şey, bugünkü Rus yönetimini saldırgan ve yüksek tempolu istihbarat operasyonlarından vazgeçiremez, sadece onlar hafifçe (ve muhtemelen geçici olarak) taktiklerini daha ılımlı hale getirebilirler.

Ülke içinde Putin, politika sahnesini öylesine temizledi ki insanlar bir alternatif göremiyor. Çıkarılan seçim yasaları ve düzenlemeleri ile dürüst bir seçim yapmak imkansız. Ülkede düzinelerce kişi aranıyor, haklarında dava açılıyor, korkutuluyor. Suç işleyen rejim; kullandıkları teknolojiler, onlardan olmayanları satın almaya çalışmaları, satın alamadıklarını korkutmaya çalışmaları, herkesin kendi alanında hırsızlık yapmasına olanak sağlayan bir hiyerarşi.

Rus ekonomisi çöküşte, giderek rekabetçiliğini kaybediyor, modern ürünler bütün üretim tabanında daha az yer alıyor. Eğitim kötüye gidiyor, Rusya’daki sanayiden dolayı eskisi gibi eğitime ihtiyaç duyulmuyor. Kimsenin bilime ihtiyacı yok, bir çöküş var. Ancak, ekonominin çökmesi rejimin temellerini ortadan kaldırmayacak. Rusya’daki insanlar kendileri için yaşamaya alışmış durumda. Ancak doğru şekilde yaşarsanız, Rusya’da buna “hayat” diyebilirsiniz.

https://www.academia.edu/115152401/Rus_istihbaratı_öldürmeye_devam_ediyor