Muhalefetin seçimi kazanması sonrası, Anayasa Mahkemesi’nden belediyelere kötü haber geldi. Belediyelerin taşınmazlarına el konulabilecek Anayasa Mahkemesi, Kamulaştırma Kanunu’nun 30. maddesinin 6. fıkrasının iptal istemini reddetti.
Anayasa Mahkemesi (AYM), İçişleri Bakanlığı’nın güvenlik gerekçesiyle belediyelerin taşınmazlarına el koymasını öngören yasanın iptal edilmesine yönelik talebi reddetti.
Derya Okatan'ın Artı Gerçek'te yer alan haberine göre, 24 Haziran seçimlerinin ardından Anayasa’ya uyum amacıyla 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanun’un 30. maddesinde yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanı’na, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerin taşınmaz ve kaynaklarına el koyma yetkisi verildi. Bu yetki daha önce Bakanlar Kurulu’ndaydı.
2 Temmuz 2018 tarihinde çıkarılan yasa ile 30. maddenin 6. fıkrası şöyle:
“İçişleri Bakanlığının güvenlik gerekçesiyle ihtiyaç duyduğu, kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve il özel idareleri dâhil mahalli idareler ve diğer kamu tüzel kişilerine ait taşınmazlar, kaynak veya irtifak hakları, Cumhurbaşkanı kararıyla resen Hazine adına tescil ve İçişleri Bakanlığına tahsis edilir. Taşınmazın bedeli, tescil işleminden itibaren altmış gün içinde bu Kanunun 11. maddesinde belirtilen kriterler de dikkate alınmak suretiyle valiliklerce resen tespit edilir. Bedele ilişkin itirazlar Danıştaya yapılır. İtirazlar tescil işlemini durdurmaz. Mahkemelerce ihtiyati tedbir ve yürütmenin durdurulması kararları verilemez, 3533 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz. Bu taşınmazlara ilişkin olarak ihtiyaç duyulan imar planı değişiklikleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca resen yapılır veya yaptırılır.”
'Keyfi, sınırları belirsiz, özerkliğe aykırı'
CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Levent Gök ve Özgür Özel, belediyelerin yetkilerini sınırlandıran söz konusu madde dahil çeşitli kanunlardaki 13 maddenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.
Kamulaştırma Kanunu’nun 30. maddenin 6. fıkrasının iptaline gerekçe olarak, “İçişleri Bakanlığının güvenlik gerekçesiyle ihtiyaç duyduğu” ifadesinin keyfi, muğlak ve sınırlarının belirsiz olduğu belirtildi.
Bu ibarenin aynı zamanda hukuk güvenliğini tehlikeye düşürdüğüne dikkat çekilirken, yerel yönetimlerin özerkliğine aykırı olduğunun da altı çizildi.
Belediyelerin imar planı yapma yetkisi kaldırılıyor
Yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek olmasının ise hak arama özgürlüğünü sınırlayacağı ifade edilirken, imar planlaması yetkisinin süresiz olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilmesinin belediyelerin imar planı yapma yetkilerini sınırladığı, hatta kaldırdığı ve karar süreçlerine katılmalarını engellediği kaydedildi.
CHP’liler, söz konusu madde ile merkezi yönetimin, idari vesayeti aşan yetkilerle donatıldığını belirterek, 6. fıkranın iptalini istedi.
Karar seçimlerden sonra geldi
Anayasa Mahkemesi’nin başvuruyla ilgili kararı, AKP’nin, Türkiye’nin en büyük 6 kentinden 5’ini kaybettiği 31 Mart yerel seçimlerinin hemen ardından geldi.
Yüksek mahkeme, taşınmazların bir bedel karşılığında devredilecek olması, Danıştay’a itiraz edilebilecek olması gibi gerekçelerle iptal talebini reddetti.