AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kendisinin önerip kendisinin veto ettiği 'termik santral' yasası olarak bilinen termik santrallere filtre takılmaması santrallerin bir süreliğine ‘üretim dışı’ kalmasını gerektiriyor. Bu da şirketler için milyonlarca dolar ‘kârdan zarar’ anlamına geliyor.
Erdoğan'ın vetosuyla Türkiye’nin en eski ve kirli santrallerinin 30 Haziran 2022 tarihine kadar havayı kirletme ve halk sağlığını tehdit etmesinin önüne geçildi. Peki bu santraller nerede ve sahipleri kimler? İşte detaylar...
Kömürlü termik santrallere havayı kirletme izni veren ve meclisteki tüm partilerin 14 Şubat 2019'da aldıkları ortak kararla geri çekilen yasal düzenleme geçtiğimiz hafta Meclis gündemine geldi. Düzenlemeye ilişkin madde torba yasa içinde AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi.
ERDOĞAN VETO ETTİ
Ancak söz konusu madde, “Biz bunları böyle çalıştıramayız. Siz çok para kazanacaksınız diye biz halkımızın zehirlenmesine müsaade etmeyiz. Bir tarafta halkım diğer tarafta sermaye var. Kimse kusura bakmasın” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edildi.
AKP grubu da torbadan ilgili maddeyi çıkardı. Yani termik santrallerin havayı daha fazla kirletmelerinin önüne geçildi.
NE AMAÇLANIYORDU?
Türkiye'nin farklı illerinde konuşlu bulunan 15 kömürlü termik santralin bacasında çıkan zehirler içinde bulundukları kentler başta olmak üzere atmosfere salınıyordu.
Eğer madde kabul edilseydi bu zehirleme 30 Haziran 2022 tarihine kadar sürecekti.
Konu temiz hava hakkının yanı sıra, termik santrallerin yakınlarında yaşayan vatandaşların sağlığını da birinci dereceden etkilemeye devam edecekti.
ŞİRKETLER NEDEN İSTEMİYORDU?
Filtresiz bacaların monte edilmesi, santrallerin bir süreliğine ‘üretim dışı’ kalmasını gerektiriyor. Bu da şirketler için milyonlarca dolar ‘kârdan zarar’ anlamına geliyor.
TANESİ 12 MİLYON EURO
Öte yandan santrallere takılması planlanan bacaların tanesinin 12 milyon euro olduğu bildiriliyor.
SANTRALLER NEREDE BULUNUYOR?
Santraller, ağırlıklı olarak Çanakkale, Kahramanmaraş, Karabük, Kütahya, Manisa, Zonguldak, Sivas ve Şırnak'ta yer alıyor.
İşte o santraller, bağlı bulundukları şirketler ve bulundukları yerler;
SANTRALLERDEN 4’Ü ERDOĞAN’IN ‘AZARLADIĞI’ TAHİR ÇELİK’İN
Bu santrallerden 4’ü Çelikler Holding’e ait. Enerji sektörünün önemli şirketlerinden birisi olan Çelikler Holding’in yönetim kurulu başkanlığını Tahir Çelik yürütüyor.
Tahir Çelik’in ismi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın telefonuyla gündeme gelmişti. Erdoğan’ın ABD dönüşünde Çelikler Holding'in sahibi Tahir Çelik'i aradığı ve “Biz sana süre verdik. Şimdiye kadar ne yaptın?” diye çıkıştığı öğrenilmişti.
Çelik’in ise Erdoğan’a “Sayın Cumhurbaşkanım, 10 bin kişiye ekmek yediriyoruz. Biz bunun altından kalkamayız. Sürenin uzatılmasını talep ediyoruz” dediği, Erdoğan’ın da bu yanıt üzerine bu defa sesini yükselterek “Süre uzatımına rağmen sen hiçbir şey yapmamışsın” diye çıkıştığı, Ankara kulislerinde konuşulmuştu.
Holding sahibinin Erdoğan’ın azarına “O zaman ben bırakayım” diye yanıt verdiği Erdoğan’ın da “Ben sana onu demiyorum. Ne yaptın, onu soruyorum” diye çıkışmaya devam ettiği öğrenilmişti.
Santrallerden ikisi medya patronu Turgay Ciner’e ait.
SANTRALLERDEN İKİSİ KAMUNUNUN İKİSİ TURGAY CİNER’İN
Tartışmalara konu olan santrallerden ikisi de Show Tv ve Habertürk TV’nin de sahibi olan Turgay Ciner.
Ciner’in birisi Ankara/Nallıhan, diğeri Şırnak/Silopi’de ‘bacasız’ iki kömürlü termik santrali bulunuyor. 15 bacasız santralden ikisi ise kamu malı yani devletin.
Santrallerden ikisi ise Nihat Özdemir’in kurucusu olduğu Limak’a ait.
KONYA ŞEKER’İN 3 SANTRALİ VAR
Bir çiftçi kooperatifi olan Konya Şeker Fabrikası’nın da birisi Sivas,Kangal’da ikisi Manisa Soma’da olmak üzere 3 termik santrali bulunuyor.
SANTRALLERDEN İKİSİ NİHAT ÖZDEMİR VE İBRAHİM ÇEÇEN’İN
2 buçuk yıl daha ‘bacasız’ faaliyet sürmek isteyen ancak Erdoğan’ın vetosuyla bunu başaramayan santrallerden ikisi ise Erdoğan’a yakın iş adamlarından Nihat Özdemir’e ait.
Nihat Özdemir’in sahibi olduğu Limak, ibrahim Çeçen’in sahibi olduğu İÇTAŞ ile birlikte Muğla’da 2 termik santral işletiyor.
CEYHAN SALDANLI VE MUSTAFA YOLBULAN’IN DA BİRER BACASIZ SANTRALİ BULUNUYOR
Diğer iki bacasız termik santrallerin sahibi ise İş adamı Ceyhan Saldanlı ile Mustafa Yolbulan.
Zonguldak, Çatalağzı Termik Santrali, Ceyhan Saldanlı’ya ait Bereket Enerji için çalıştırılırken, Karabük’teki Kardemir Termik Santrali ise yönetim kurulu başkanlığını Mustafa Yolbulan’ın yaptığı Kardemir A.Ş. için çalıştırılıyor.