SGK’dan flaş kod-29 kararı! İşten Çıkarmalarda yüzbinlerce vatandaş tazminat alamıyordu

SGK genelgesiyle işten ayrılış nedenleri tablosundaki ‘29-İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih‘ kodu çıkarılarak ‘41’ nolu koddan sonra gelmek üzere 50‘ye kadar yeni kod eklendi. Koronanın Türkiye’de de görülmesiyle 17 Nisan 2020’de devreye alınan işten çıkarma yasağı (fesih kısıtı) 17 Mart 2021’de bitiyordu. Cumhurbaşkanı Kararı ile bu süre 17 Mayıs’a uzatılmıştı. İş Kanunu’nda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayılmıştı. MESAİ İHLALİYLE AYNIYDI! Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ‘görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek (mesai ihlali)’ gibi maddelerin yanı sıra ‘cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak’ gibi halleri de içeriyor. Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten çıkış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirimleri ‘29 no’lu kod (Kod-29)’ üzerinden yapılıyor. TAZMİNATINI ALAMIYORDU Kod-29 ile tek taraflı iş sözleşmesi feshedilen işçiler, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alamıyorlar. Ayrıca İşsizlik Sigortası Fonu’ndan, işsizlik ödeneğinden de yararlanamıyorlar ve bu kod yeni iş başvurularında da sürekli işçinin karşısına çıkıyor. Ağır ve haksız suçlamalar içeren bu kod nedeniyle mağduriyetler artmış hatta işverenlerin fesih yasağını delmek için Kod-29’u kullandığı iddia edilmişti. Bunun üzerine SGK devreye girdi. AYRI AYRI BELiRLENDi SGK’dan yapılan açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiştir. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecektir.” 2020’DE 176 BiN 662 KiŞi SGK son dönemde ‘Kod-29’ kullanılarak işten çıkarılanların sayısını da paylaştı. Açıklamada, “Geçmiş dönem SGK verilerine göre işten ayrılış nedeni ‘Kod-29’ olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara göre; 2018’de 233 bin 430, 2019’da 194 bin 524, 2020’de 176 bin 662’dir. Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni ‘Kod-29’ olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişidir” denildi.