Side Athena Tapınağı, yüzyıllar sonra ayağa kalktı!

Türkiye turizminin sembol yapılarından biri olan Side'deki Apollon Tapınağı'nın hemen yanında yer alan Athena Tapınağı'ndaki kazılarda ortaya çıkarılan tarihi sütunlardan 20'sinin parçaları, geçtiğimiz yıl başlatılan restorasyon çalışmaları ile yeniden ayağa kaldırıldı.

Apollon Tapınağı, dünya genelinde en fazla turist çeken yerlerden biri olarak Türkiye'nin turizm tanıtımında önemli bir rol oynamaktadır. Side, milattan önce 7. yüzyıla tarihlenen Pamfilya'nın en önemli liman kenti olarak, Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülen kazı ve restorasyon çalışmalarıyla geçmişe ışık tutuyor. Athena Tapınağı'nın kazılarında gün yüzüne çıkan tarihi sütunların restorasyonunda sona yaklaşılmış durumda.

"ÇELİK KASNAKLARLA GÜÇLENDİRİLDİ"

Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürü Veysel Akın, 2023 yılında başlayan restorasyon çalışmalarının yakında tamamlanacağını belirtti. Akın, başlangıçta yalnızca bir sütunun ayakta olduğunu, onun da sütun başlığı olmadığını vurguladı. Şu anda toplam 20 sütunun ayağa kaldırıldığını ifade eden Akın, "Kuzeydoğu bölümünde 4 sütun yeniden ayakta. Sütun başlıkları ve diğer mimari elemanlar da yerlerine yerleştirildi. Bu sütunları statik anlamda güçlendirmek için çelik kasnaklar kullanıldı" dedi.

GELECEĞE MİRAS PROJESİ

Athena Tapınağı'na ait diğer mimari elemanların da daha önce belgelendiğini, Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan projeye dahil edildiğini söyleyen Akın, "Belirlenen sütunları ayağa kaldırarak restorasyon çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Doğu cephesinde özgün mermer basamaklar kazılarda tespit edildi. Eksik kalan mermer basamaklar için mermer tozu ve harçla imitasyon tamamlamalar yapıldı. Kısa süre içinde restorasyon çalışmalarını tamamlayarak, bakanlığımızın önemli projelerinden biri olan Geleceğe Miras Projesi kapsamında Athena Tapınağı’nı aydınlatarak gece müzeciliğine hazır hale getirmeyi planlıyoruz" şeklinde konuştu.

"LİMAN KUTSAL ALANI"

Apollon ve Athena tapınaklarının bulunduğu alanın "Liman Kutsal Alanı" olarak adlandırıldığını ifade eden Side Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, "Son yıllarda yapılan araştırmalar, buranın sadece Athena ve Apollon tapınaklarından ibaret olmadığını, limanın yanında başka kült alanlarını da içine alan büyük bir kutsal alan olduğunu gösterdi. O yüzden son yıllarda buraya tapınaklar alanı ya da liman kutsal alanı deniyor. İlk kazılar 1947 yılında Arif Müfid Mansel tarafından başlatıldı. Ancak 2023 yılından itibaren bakanlığın büyük desteğiyle burası kazı ve restorasyon çalışmalarında önemli bir merkez haline geldi" dedi.

APOLLON TAPINAĞI PROJESİ İÇİN HAZIRLIKLAR SÜRÜYOR

Prof. Dr. Alanyalı, Athena Tapınağı’ndaki restorasyon çalışmalarının hızla ilerlediğini ve sona yaklaşıldığını belirtirken, Apollon Tapınağı’nın projelerinin de bakanlık tarafından hazırlandığını duyurdu. "Çok yakında orada da restorasyon çalışmalarına başlanacak. Aslında alandaki restorasyon, koruma ve onarım çalışmaları 2009-2010 yıllarında bazilika ve çevresinde başladı. Ancak Athena Tapınağı için böyle bir çalışma olmamıştı. 2023 yılından itibaren bu süreç hızlandı ve çok önemli bir çalışma gerçekleştirildi" şeklinde konuştu.

"SÜTUNLARIN TAMAMI ORİJİNAL ESERLER"

Restorasyondaki sütunların tamamının tarihi ve orijinal parçalar olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Alanyalı, "19. yüzyılın sonunda buraya taş ocağında çalışmak için gelenler, buradaki taşları kireç elde etmek amacıyla kullandılar. Bu nedenle her iki tapınağın parçalarının büyük kısmı günümüzde elimizde yok. Ancak Athena Tapınağı’ndaki tüm çalışmalar, orijinal parçaların kullanımı esas alınarak yapıldı. Elimizdeki mevcut parçaların hepsi kullanıldı. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra Athena Tapınağı için başka bir restorasyon yapılması zor görünüyor, çünkü elimizdeki tüm parçalar bu restorasyon kapsamına alındı" dedi.

TURİSTİK DEĞERİ YÜKSEK

Apollon ve Athena tapınaklarının bulunduğu alanın turistik değeri oldukça yüksek. Prof. Dr. Alanyalı, "Türkiye’nin tanıtımında en çok kullanılan görsellerden biri Apollon Tapınağı’na aittir. Side’ye gelen ziyaretçilerin görmek istedikleri ilk yerlerden biri burası. Dolayısıyla burada sürekli çok sayıda ziyaretçi var. Ancak uzun zamandır büyük projeler gerçekleştirilememişti. 2023 yılında büyük bir destekle projelerin başlatılması ve kısa sürede tamamlanması, sadece bizler için değil, ziyaretçiler için de sevindirici bir gelişme. Restorasyon çalışmaları tamamlandığında, Athena Tapınağı aydınlatılacak ve ziyarete açılacak."