Tam kapanmanın ekonomik maliyeti ne?

Koronavirüs salgınında vaka ve ölüm sayıları artarken, Türkiye'de 'tam kapanma' çağrılarına 'ekonomik' gerekçelerle olumsuz yanıt verildi.

SANILDIĞI KADAR YÜKSEK DEĞİL

Sözcü'den Emre Deveci'nin haberine göre; Prof. Taymaz ve Prof. Voyvoda, tam kapanma ile hem ölüm sayılarının ciddi şekilde düşeceğini, ekonomik maliyetinin de sanılan kadar yüksek olmayacağını söyledi. Taymaz'a göre, 1 aylık tam kapanmanın ekonomik maliyeti GSYİH'nın yüzde 3,3'ü kadar, yani 2019 fiyatlarıyla yaklaşık 145 milyar TL olacak. Voyvoda'ya göre de, tam kapanma ve sıkı tedbirler uygulansaydı kamunun vatandaşa 1 yılda toplam 123 milyar TL'lik doğrudan gelir desteği vermesi gerekirdi.

Taymaz, koronavirüs karantina süresinin genelde 15 gün kabul edildiğini ancak Türkiye'de vaka sayısının geldiği noktada tam kapanmanın etkili olması için 3-4 haftalık bir uygulama gerektiğini söylerken "Çünkü tam kapanma olduğu zaman özellikle ev içi bulaşma devam edecek, yeni bulaş sürecinin de bitmesine kadar kapanmanın devam etmesi gerekli" dedi.

"BİR AYLIK KAPANMANIN ETKİSİ GSYİH'NİN YÜZDE 3.33'Ü DÜZEYİNDE OLUR"

"Tam kapanmanın ekonomik maliyetini kabaca hesaplayabiliriz" diyen Taymaz, "Tarım ve hayvancılık, gıda, ilaç ve elektrik-su gibi üretici sektörler ile kargo, haberleşme, sağlık, eğitim, savunma ve lojistik-ticaret (kısmen) gibi hizmet sektörleri faaliyetlerine devam edecekler, bunların dışındaki tüm sektörler üretimini büyük ölçüde durduracak. Bu bağlamda sektörleri iki gruba ayırabiliriz: faaliyeti devam edecek zorunlu sektörler ve faaliyeti duracak sektörler. İlk grup sektörlerin Türkiye gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) içindeki payı yaklaşık yüzde 25, diğer sektörlerin payı ise yaklaşık yüzde 75. Diğer sektörlerin faaliyeti tam olarak durursa, tam kapanmanın uygulandığı dönemde üretim, normal koşullara göre yüzde 75 düşecek demektir. ... Bir aylık kapanmanın etkisi GSYİH'nin yüzde 3.33'ü düzeyinde olur. Bir başka deyişle, bir aylık kapanma olduğunda yıllık GSYİH 100 TL yerine 97.67 TL olur" şeklinde konuştu.