Tarkan, Geççek şarkısıyla gündeme oturan sanatçının 'kendi müzik formülünü' yaratan başarılı kariyeri

30 yılı aşkın zamandır müziğin içinde yer alan pop müzik yıldızı Tarkan'ın hayatını ve kariyerini BBC Türkçe'den Burak Abatay kaleme aldı.

"Takmış takıştırmış/ Sürmüş sürüştürmüş/ Bir dağınıklık, bir rüküşlük/ Kıl oldum abi..."

1992 yılının son günlerinde yayımlanan ilk albümü Yine Sensiz'in ilk şarkısı "Kıl Oldum"a bu sözlerle başlıyordu Tarkan.

O günlerde henüz 20'li yaşlarının başında olan ve yıllar içerisinde "megastar" diye anılacak genç müzisyen, geleceğinden habersiz ayrık ön dişleri, alnına bıraktığı birkaç tel saçı, köşeli çenesi, yeşil gözleri ve hiç değişmeyecek enerjisiyle albüm kapağı için poz veriyordu kameralara.

'Geççek': Tarkan'ın yeni şarkısı siyasi tartışma yarattı

90'lı yıllar günbegün birçok yıldızı doğururken Tarkan takip eden yaklaşık 30 yıl içerisinde 10 stüdyo albümü, single'lar, sayısız konserlerle hiç çıkmadı hayatımızdan.

Türk pop müziğinin en önemli isimlerinden biri olarak kabul edildi, şöhreti ülke sınırları dışına çıktı, gittiği her yer, söylediği her şey gazetelerde haber oldu, taraflı tarafsız herkes tarafından çok sevildi. Ve de başta doğa mücadelesi olmak üzere pek çok meseleye itiraz ederek hak savunuculuğu yaptı.

Aslen Rizeli olan bir ailenin çocuğu olarak Ekim 1972'de Almanya'da doğdu.

İsmi, ailesinin çizgi roman karakteri Tarkan'dan esinlenmesiyle verildi. 14 yaşına kadar yaşadığı Almanya'dan ailesiyle birlikte ayrıldı ve Türkiye'ye, Kocaeli'nin Karamürsel ilçesine geldi.

Müzik hayatının temelleri de Türk Sanat Müziği'ne duyduğu ilgi ve Karamürsel İleri Musiki Derneği'nde aldığı eğitimle atılacak ve bu yol da onu önce İstanbul'a ardından da eğitimi için Üsküdar Musiki Cemiyeti'ne götürecekti.

Ardından Unkapanı'nda İstanbul Plak'ın kapısını çalacaktı.

'Genç popçulardan daha iyi olduğunu düşünüyordum'

BBC Türkçe'ye konuşan plak şirketinin sahibi ve Tarkan'ın ilk prodüktörü Mehmet Söğütoğlu şu sözlerle bahsediyor o tanışmadan:

"Albüm çıkarmak için gelen bir sürü insandan birisiydi. 90-91 yıllarında geldi ve şarkılarını dinletti. Vazgeçemem de dahil olmak üzere çok beğendik şarkılarını. Ancak sektörde bir büyüğümü, dayımı kaybetmiştim. Hemen çıkaramadık ilk albümü, biraz zaman aldı. Ancak Tarkan'ın prodüksiyonunu yaparken, mevcut genç popçulardan daha iyi olduğunu düşünüyordum."

"Kıl Oldum" albümü de bugünlerin neticesinde uzun uğraşlar sonunda kaydedilecekti.

Albüm 700 binden fazla satsa da "İstediğimiz sesi getiremedik. Pek çok popçu daha yüksek tirajlar yaptı" diyor Söğütoğlu "Kıl Oldum" albümü için.

Peşi sıra gelen "Kimdi", "Gelip de Halimi Gördün mü?", "Vazgeçemem" ve "Çok Ararsın Beni" kliplerinin ardından müzik piyasasının ve dinleyicinin gözü Tarkan'a dönüyordu.

Getty Images

1994 yılında yine İstanbul Plak etiketiyle çıkan Aacayipsin ise Tarkan'ı gerçek anlamda daha yukarılara taşıyordu.

Neredeyse tüm şarkıları birer hite dönüşen albümde sözlerini Sezen Aksu'nun yazdığı iki, Ümit Sayın'ın üç ve Yıldız Tilbe'nin bir şarkısı bulunuyordu. Ayrıca Sertab Erener, Özkan Uğur, Şebnem Ferah, Levent Yüksel ve Deniz Arcak gibi isimler de albüme vokalleriyle destek sunuyordu.

Bu albümdeki "Hepsi Senin mi?", "Unutmamalı", "Gül Döktüm Yollarına", "Kış Güneşi", "Şeytan Azapta", "Dön Bebeğim" ve "Bekle" şarkılarına ait klipler de müzik kanallarında en sık çalanlar arasında yer alıyordu.

'Müziğin matematiği yok'

Söğütoğlu gelen müzikal başarının tesadüf olmadığını, Tarkan'ın ve kendilerinin büyük bir çalışmasının ürünü olduğunu söylüyor ve ekliyor:

"Özen göstererek çalıştık hep. Yaratan da bize pozitif enerjisini gönderdi. Sezen Hanım 'Hepsi Senin Mi?' şarkısını verdi, 'Bu şarkı sana yakışır' dedi. Nitekim müzik planlanacak, matematiği olan bir şey değil. Tek şarkısı ünlü olan bir sürü insan vardı. Ama Tarkan öyle değildi."

Bu albümle birlikte kliplerindeki imajı, "seksi erkek" tanımlarının artık Tarkan üzerinden yapılmasını başlatmıştı bile.

'Müziğinde yeni evre Amerika'ya gitmesiyle başladı'

Ancak maruz kaldığı şöhret ve medya baskısı, onu Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmeye zorlayacaktı.

BBC Türkçe'ye değerlendirmede bulunan Back On Stage dergisinden müzik gazetecisi Ece Ulusum'a göre Tarkan bu dönemde dans eden, her gün sevgili değiştiren, müstehcen olarak yorumlanan klipleriyle gündeme gelen magazinel bir ikona dönüşüyordu:

"Onu global müzisyene dönüştüren Şımarık parçası sonrası kişisel hayatı o kadar deşifre edildi ki dönemin siyasetçileri bile magazin programlarına hakkında görüş beyan ediyordu. Tarkan'ın müziğinden çok kişisel hayatı öne çıkınca 'kırıldım' dedi ve Amerika'ya gitti. Müziğinde yeni evre de bu dönemle başladı."

Tarkan'a dair iyice yükselen beklenti 1997'de gelen İstanbul Plak etiketli "Ölürüm Sana" albümüyle de azalmıyor, aksine üstüne konularak artıyordu.

Hem sahnedeki hem de albümlerindeki tarzı artık iyice belirginleşen Tarkan, üzerinden yıllar geçse dahi bugün hala Avrupa gece kulüplerinde duyabileceğiniz "Şımarık" şarkısını kaydediyordu bu albüm için.

Nitekim şarkı daha sonra yabancı dillerde de cover'lanacaktı.

Sözlerine yine Sezen Aksu'ya ait olan şarkı, Hollanda'dan Fransa'ya, Azerbaycan'dan Rusya'ya kadar pek çok ülkede Tarkan'ın şöhret kazanmasına, çok sevilmesine olanak tanıyacaktı.

Tarkan bu albümle dünya genelinde 3,5 milyondan fazla satış başarısı gösterecekti.

Albüm kartonetinde iki albümü arasında geçen üç yılı vurgulayan Tarkan, "Uzağınızda olmaktan duyduğum özlemi daima hissettim ve şimdi yeni albümümle sevişen duygularımızla yeni ufuklara doğru yol almanın heyecanını yaşıyorum" diye yazacaktı.

'Tilki kürkçü dükkanına 'kuzu kuzu' geri dönermiş'

Artık posterleri evleri süsleyen, dünya çapında verdiği konserlerine binlerin katıldığı Tarkan, "megastar" diye anılmaya başlamıştı.

Dört yıl sonra sahibi olduğu HITT Müzik etiketiyle önce Mayıs 2001'de çıkan Kuzu Kuzu single'ı ve daha sonra Temmuz 2001'de bu şarkının da yer aldığı "Karma" albümü, "megastar"a yöneltilen övgüleri yükseltmeye yetecekti.

"Aşk", "Ay", "O'na Sor", "Hüp", "Sen Başkasın" şarkıları, "Kuzu Kuzu" şarkısının klibindeki dansı ile Tarkan yine insanların ve medyanın en çok konuştuğu isimler arasındaydı.

Ulusum, "Karma" albümü ile tekrar Türkiye'ye geri dönen Tarkan hakkında şunları söylüyor:

"Dil eğitimi, yoğun felsefe okumaları yaptığını söyleyen Tarkan, yeni albümü için 'Slogan şarkı değil, mesajı olan ilk albümüm' dedi. Her albümünde en az bir şarkısı toplum eleştirisi içerdi. Doğaya, açlığa, insan ilişkilerine pop sound'larda, kulak verenin anlayacağı dokundurmalı sözlerle eğildi."

Bir süre Fransa ve ABD'de yaşayan Tarkan, 2001 yılında 32. Gün programında Mehmet Ali Birand'ın "Neden tekrar Türkiye'ye geri geldin?" sorusunu ise şöyle yanıtlayacaktı:

"Zaten kalbim hep Türkiye'deydi. Tilki kürkçü dükkanına 'kuzu kuzu' geri dönermiş. Ülkemi çok seviyorum ben. Her ne kadar üzülsem de burada, yıpratılsam da kulak asmıyorum. Biliyorum benim öz dinleyicimin kalbi benimle atıyor."

2002 yılında single çalışmaları "Özgürlük İçimizde" ve "Bir Oluruz Yolunda"yı yayımlayacak megastar, 2002 FIFA Dünya Kupası öncesinde Türkiye Milli Futbol Takımı için "Bir Oluruz Yolunda"yı yeniden söylemesiyle birlikte "milli bir figür" haline gelecekti.

TDK'dan Türkçe övgüsü

Ertesi yıl ise HITT Müzik tarafından çıkarılan "Dudu" albümü, 1,5 milyondan fazla satacak ve dolayısıyla da Tarkan'ın sesi arabalardan, dükkanlardan, barlardan yine eksik olmayacaktı.

Çalışmalarını sürdüren Tarkan, 2006 yılında ilk İngilizce albümünü Universal Music Almanya etiketiyle yayımlayacak ve Almanya, Hollanda ve İsviçre gibi Batılı ülkelerde listeleri süsleyecekti.

Ertesi yıl çıkardığı "Metamorfoz" albümünü yayımlayan Tarkan, TDK Başkanı Şükrü Haluk Akalın'ın, "Türkçeyi çok iyi kullandığı" yönündeki övgülerini de alacaktı.

TTNetMüzik platformu üzerinden toplamda 10 milyon indirme sayısına ulaşan bu albüm, dijital rekorları da kırmaya başlamıştı.

Metamorfoz'u 2010 yazında DMC tarafından yayımlanan 8. stüdyo albümü Adımı Kalbine Yaz takip edecek "Sevdanın Son Vuruşu", "Öp" ve "Adımı Kalbine Yaz" albümün öne çıkan şarkıları olacaktı.

Alaturka albüm

Pop yıldızı, 2016 yılında hayranlarını şaşırtan bir hamle ile müzik eğitiminin temelini oluşturan bir Türk Sanat Müziği albümü yayımlayacaktı.

"Dönülmez Akşamın Ufkundayız", "Sevmekten Kim Usanır" ve "Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine" dahil olmak üzere 13 şarkının yer aldığı "Ahde Vefa" albümü, ilk haftasında 170 bin satışa ulaşacaktı.

Gazeteci Ece Ulusum, "Tarkan Türk pop müziğinde kendi tabiriyle slogan şarkılarını yaptı" diyor ve ekliyor:

"Türk sanat müziği deneyimi ile Alaturka ve pop sound'ları aşk şarkılarına uyarladı. Zamanla bu, Tarkan'ın müzik formülüne dönüştü. Önce şarkılarıyla tanındı, ancak tarzı ve kişiliğiyle starlaştı."

'Ümitleri çalınan çocuklar'

Onuncu ve son stüdyo albümü "10"u 2017 yılında yayımlayan Tarkan, bu albümde "Yolla", "Beni Çok Sev", "Çok Ağladım" gibi alışık olduğumuz şarkıları söyledi.

Albümün son şarkısı "Affedin Bizi Çocuklar" savaş karşıtı sözleriyle dikkat çekti:

"...Bir yangının orta yerinde/ Bir namlunun ucunda sönen hayatlar/ Tertemiz hayalleri ve/ Ümitleri çalınan çocuklar..."

Ceylan Önkol için şarkı

Yazdığı ve bestelediği onca şarkı, sahne şovları, dansları ve kıyafetleri ile her zaman büyük beğeni kazanan Tarkan, aynı zamanda kendisini bir doğa, çocuk ve kadın hakları aktivisti olarak da tanımlıyor.

Tarkan, 2008 yılında klibinde Orhan Gencebay'ın da yer aldığı "Uyan" şarkısıyla çevre felaketlerini, kuraklığı ve iklim krizini konu aldı:

"Uyan uyan uyan uyan/ Koy elini kalbine geç olmadan"

Tarkan, 9 Ekim 1993 tarihinde de İstanbul Açıkhava Tiyatrosu'nda nükleer karşıtı konser verdi. Konserden para almayan Tarkan, konser gelirini ise Nükleer Karşıtı Platform'a verdi.

2013 yılında Doğa Okulu'nun kurucuları arasında yer alan sanatçı, okulun araştırma ve öğrenim çalışmalarını başlatmak amacıyla İstanbul ve Seferihisar'da iki destek konseri verdi.

Öte yandan Hayvanlara Etik Davranma Topluluğu'nun (PETA) da daimi destekçileri arasında.

Orhan Gencebay, Aysel Gürel, Nazan Öncel ve Kayahan gibi sanatçıların tribute albümlerinde de şarkılar söyleyen Tarkan, Sezen Aksu ile birlikte Yaşar Gaga'nın Alakasız Şarkılar albümü için "Ceylan" isimli şarkıyı da seslendirdi.

Söz ve müziği Sezen Aksu'ya ait olan şarkı Eylül 2009'da Diyarbakır'ın Lice ilçesine bağlı Şenlik köyü Hambaz mezrasında karakoldan atılan havan topuyla yaşamını yitiren 12 yaşındaki Ceylan Önkol'a ithafen yapılmıştı:

"Gözlerime astılar seni/ Ceylanım kör oldum ben/ Ne havan topu ne mermi/ Senle vuruldum ben"

Rize'ye ve Sezen Aksu'ya destek

Nisan 2021'de Rize'nin İkizdere'de yapılması planlanan taş ocağına karşı direnen köylülere de destek veren Tarkan, Twitter paylaşımında, "Acılı feryadınızı duyuyorum. İçim yanıyor benim de. Doğanızı, yurdunuzu korumak istemekteki haklı isyanınızı derinden hissediyorum ve bu mücadelenizde tüm kalbimle yanınızdayım" ifadelerini kullandı.

https://twitter.com/tarkan/status/1386681639221309442

Tarkan, Sezen Aksu'nun "Şahane Bir Şey Yaşamak" şarkısında yer alan ifadeleri nedeniyle hakkında suç duyurusunda bulunulmasının ardından, Ocak ayında da Aksu'ya destek verdi.

Instagram hesabında Aksu ile bir fotoğrafını paylaşan Tarkan, "Son günlerde kendisine yapılan haksızlık, saygısızlık ve ayıp hiç bir zaman unutulmayacak, tarihe yazılacaktır" diye yazdı.

https://www.instagram.com/p/CY9FxohNIQf/

İlk albümünü çıkaralı neredeyse 30 sene oldu ancak hiçbir şey değişmedi. Son şarkısını daha yeni yayımlayan Tarkan, yine gündemde ve yine konuşuluyor.

Bu kez ise ışıltılı ve seksi kostümleri, sahne şovları, klipleri ya da özel hayatıyla değil; yayımladığı "Geççek" şarkısının sözleri ile.

"Geççek" isimli şarkısına ait video klip birkaç saat içinde 3 milyona yakın kişi tarafından izlenirken sosyal medyada da gündem oldu.

Muhalefet parti mensupları şarkıya sahip çıkarken, iktidar partisi mensupları ise hem şarkıya tepki gösterdi hem de muhalefetin şarkıyı sahipleniş biçimlerini eleştirdi.

İstanbul Plak'tan Mehmet Söğütoğlu ise bu durumu şu sözlerle açıklıyor:

"Sizce bu şarkıyı başka birisi söyleseydi bu kadar gündem olur muydu? Tarkan böyle birisi."