Telegram'ın kurucusu olan Pavel Durov'un yaşamı: Pavel Durov kimdir?

Fransa'nın başkenti Paris'te gözaltına alınan Telegram'ın kurucusu Pavel Durov dünya basının gündeminde. Telegram'ın aynı zamanda Üst Yöneticisi (CEO) olan Durov'un kariyerindeki hızlı yükselişi ve yaşam hikayesi merak konusu oldu.

Durov, Azerbaycan'dan özel jetle geldiği Bourget Havalimanı'nda 25 Ağustos'ta gözaltına alındı. Durov'un, Fransa, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve St. Kitts and Nevis vatandaşlığı bulunuyor. 

ST. PETERSBURG'DA DÜNYAYA GELDİ 

O dönemki adı Leningrad olan St. Petersburg'da 1984'te dünyaya gelen Durov, 2006'da, lisans eğitimini "İngiliz Filolojisi ve Çeviri" alanında tamamladı; gençlik yıllarında programlama ve web projeleriyle ilgilenmeye başladı. Durov, üniversiteden mezun olduktan sonra 2007'de ağabeyi Nikolay ile "Rus Facebook'u" olarak da bilinen VKontakte sitesini kurarak, isminden söz ettirmeye başladı. 

VKontakte'ın kullanıcı sayısının kısa süre içinde 20 milyonu geçmesiyle gelirini artıran Durov, sitenin genel müdürü pozisyonunda görev yaptı. Durov, 2011'e gelindiğinde servetini ortalama 8 milyar rubleye çıkarırken, 2014'te, VKontakte'deki hisselerini sattı ve genel müdürlük görevini bırakarak ülkesinden gitti. 

Görevinden ayrılmadan önce, Rus yetkililerin kullanıcı verileri gibi bazı mevzularda şirketten bilgi istediğini kaydeden Durov, o dönemde bunu reddettiğini açıkladı. 

2024'TE 950 MİLYON KULLANCIYA ULAŞTI 

Durov, 2013'te de gelecekte milyonlarca kişinin kullanacağı, Whatsapp'a alternatif olarak görülen Telegram projesine başladı. 

Bu uygulamanın kullanıcı sayısı Temmuz 2024'te 950 milyona ulaştı. Uygulama, özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında hem iki ülke yetkilileri hem de askeri ve siyasi uzmanlar tarafınca aktif şekilde kullanılıyor. 

VKontakte şirketiyle ilgili Rus yetkililerle mesele yaşayan Durov, Telegram mevzusunda da Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumunun (Roskomnadzor) radarına takıldı. 

Telegram, Federal Güvenlik Servisi (FSB) ile uygulamadaki şifre kodlarını paylaşmadığı gerekçesiyle açılan dava sonucunda 2018-2020 arası Rusya'da engellendi. Durov bu dönemde, gizlilik yasası sebebiyle şifre kodlarını istihbarat teşkilatına vermenin anayasanın ihlali olacağını savundu. 

Rus makamlarla yaşadığı sorunlara rağmen servetini artıran Durov, Ağustos 2024'te ilk kez Bloomberg milyarderler listesine girdi ve ilk 300'de yer buldu. Durov, nisanda ABD'li gazeteci Tucker Carlson ile yaptığı röportajda "Birilerinden emir almaktansa özgür olmayı tercih ederim" ifadelerini kullanmıştı. 

GÖZALTI SÜRECİ VE SONRASI 

Rus ve Fransız basınında yer alan haberlerde, Durov'un, Telegram'da yasa dışı içeriklere erişim sağlandığı için gözaltına alındığı açıklandı. Durov'un gözaltına alınması, çok sayıda tartışmaya da yol açtı. X'in sahibi Elon Musk da, Durov için X sosyal medya platformundan "serbest bırakılma" çağrısı yaptı. 

Musk, başka bir X paylaşımında da "Liberte (Özgürlük)" ifadesine yer verdi. Fransız yargı makamları ise dün verilen kararla Durov'un gözaltı süresini 48 saat uzatma kararı aldı. 

Telegram da, şirketin Avrupa Birliği (AB) yasalarına uyduğunu duyurarak, Durov'a yönelik suçlamaları "saçmalık" şeklinde nitelendirdi. Telegram tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Telegram, Dijital Hizmet Yasası dahil AB'nin yasalarına uymaktadır. Durov'un saklayacak hiçbir şeyi yok ve Avrupa'ya sık sık seyahat etmektedir." ifadeleri kullanıldı. 

RUSYA'DAN FRANSA'YA NOTA 

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, dün yaptığı açıklamada Fransa'ya, gözaltına alınan Durov'a, erişimi talep eden nota verildiğini bildirdi. 

Zaharova, Durov'un Fransa vatandaşı da olduğuna dikkati çekerek, "Sorun şu ki Fransa, Durov'u her şeyden önce kendi ülkesinin vatandaşı olarak kabul ediyor." şeklinde konuştu. 

Kremlin Sözcüsü Dİmitri Peskov da, Durov'un Fransa'da gözaltına alınmasına ilişkin yorum yapmak için erken olduğunu belirterek, "Durov'un tam olarak neyle suçlandığını henüz bilmiyoruz." dedi. 

Rusya Federasyonu Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev ise Durov'un Rusya'dan ayrılarak hata yaptığına işaret etmişti.