Toomaj Salehi'nin İdam Cezası: İran'da Sanat ve İnsan Haklarına Yönelik Küresel Tepki

İran'da rap şarkıcısı Toomaj Salehi'nin idam cezasına çarptırılması, sanat dünyasında geniş yankı uyandırdı. Salehi, Mahsa Amini protestolarının önderlerinden biri olarak tanınıyor ve uluslararası alanda destek talebiyle İran'daki insan hakları ihlalleri bir kez daha gündeme geldi. Küresel müzik ve kültür figürleri, Salehi'nin serbest bırakılması için çağrıda bulunuyor, bu durum İran'daki baskı ortamını yeniden tartışmaya açıyor.

İran'da 2022 yılı Eylül ayında başlayan ve yaklaşık dört ay süren Mahsa Amini protesto gösterilerinin organizatörü olduğu iddiasıyla suçlanan İranlı rap şarkıcısı Toomaj Salehi, idama mahkum edilmişti. Ancak daha sonra cezası Yüksek Mahkeme tarafından hapse çevrilmişti. Ancak daha sonrasında tekrar idama mahkum edildi.

Bu kararın ardından sanat dünyasından Salehi'nin serbest bırakılması için çağrılar geldi. Müzik, kültür ve insan hakları aktivistlerinden oluşan 100'den fazla isim, kadın haklarını desteklemek amacıyla bir protestoya imza atarak İran'da ölüm cezasına çarptırılan İranlı rapçi Toomaj Salehi'nin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

Bu sanatçı, şarkılarıyla İran rejimini eleştirmiş ve İran'daki Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketine destek vermişti. Salehi, 24 Nisan'da idam cezasına çarptırılmıştı.

Mahsa Amini'nin ölümü, İran genelinde yaygın protestolara neden olmuştu. Amini'nin ölümünden sonra polis nezaretinde hayatını kaybetmesiyle birlikte, Salehi gösterilere verdiği desteği açıkça dile getirmişti.

Index on Censorship grubunun hazırladığı açıklama, Little Mix'ten Jade Thirlwall, DJ Rob Da Bank, yazar Margaret Atwood ve tiyatro yapımcısı Roshi Nasehi gibi isimler tarafından desteklendi. Açıklamada, "Sanatın eleştiri, sorgulama ve otoriteye meydan okuma hakkının savunulması gerektiği" vurgulandı.

Salehi'nin hüküm giymesinin, İran'daki sanatçılar ve aktivistlere yönelik genel baskının bir parçası olduğu düşünülüyor. Benzer şekilde, başka bir rapçi olan Saman Yasin de benzer bir kaderle karşı karşıya kalmış, ancak cezası beş yıl sürgüne çevrilmişti.

Index on Censorship'in yeni CEO'su Jemimah Steinfeld, Salehi'nin arkasında küresel dayanışmanın olduğunu vurgulayarak İran'ı insan hakları taahhütlerine uymaya çağırdı.