TÜİK; En zengin yüzde 20’nin toplam gelirdeki payı yüzde 48,7'ye çıktı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TÜİK) GELİR DAĞILIMI İSTATİSTİKLERİNİ AÇIKLADI

TÜİK'in 2023 yılına ait verilerine göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 0,7 puan artış göstererek yüzde 48,7'ye ulaştı. Diğer yandan, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun gelir payı ise 0,1 puan artarak yüzde 6,1 oldu. 

Gelir dağılımındaki eşitsizlik, Gini katsayısı ile ölçülüyor. Gini katsayısı, sıfıra yakın değerlerde gelir eşitliğini, bire yakın değerlerde ise gelir bozulmasını ifade ediyor. 2023 verilerine göre Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,005 puan artarak 0,420 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,488, emekli ve dul-yetim maaşları hariç tutulduğunda ise 0,431 olarak hesaplandı. Ayrıca, toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin gelirinin, en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin gelirine oranı (P80/P20) 7,9 ile aynı düzeyde kaldı. Gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10'unun gelirine oranı (P90/P10) ise 14,2'den 13,8'e düştü. 

2023 yılı için Türkiye'de senelik ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, yüzde 84,1 artarak 181 bin 200 TL'ye yükseldi. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise bir önceki yıla göre yüzde 85,3 artışla 90 bin 116 TL'ye çıktı.

TEK KİŞİLİK HANELER EN YÜKSEK GELİRİ ELDE EDİYOR

Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinde, tek kişilik hanehalkları 111 bin 969 TL ile en yüksek geliri elde etti. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ortalama geliri 106 bin 700 TL iken, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının geliri 92 bin 043 TL oldu. En düşük gelir ise 70 bin 115 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarına ait.

MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ EN YÜKSEK ORANA SAHİP

Toplam gelir içerisinde en yüksek pay, yüzde 48,5 ile maaş ve ücret gelirine ait oldu. İkinci sırayı yüzde 22,1 ile müteşebbis geliri alırken, üçüncü sırada yüzde 17,6 ile sosyal transfer geliri yer aldı. Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki oranı yüzde 20,5, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki oranı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri, yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 45 bin 637 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış, yüzde 89,7 ile lise altı eğitimli bireylerde görüldü. En düşük artış ise yüzde 79,6 ile okur-yazar olmayan fertlerde gerçekleşti.

Sektörel bazda incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama gelir hizmet sektöründe 121 bin 013 TL, en düşük gelir ise tarım sektöründe 92 bin 632 TL olarak belirlendi. Geçen yıla göre en yüksek artış, tarım sektöründe yüzde 100,9 ile kaydedilirken, sanayi sektöründe bu oran yüzde 86,7 oldu. Hizmet sektöründe ise artış yüzde 83,2, inşaat sektöründe ise yüzde 74,3 olarak gözlemlendi.

İŞVERENLER EN YÜKSEK GELİRİ ELDE EDİYOR

Yıllık ortalama esas iş gelirleri, işverenlerde 408 bin 174 TL, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 TL, ücretli maaşlılarda 102 bin 821 TL ve yevmiyelilerde 53 bin 334 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış, yevmiyelilerde yüzde 108,1 ile gerçekleşirken, en düşük artış ise yüzde 80,7 ile ücretli maaşlılarda görüldü.