TÜİK'in sendikalara olan dili tepki topladı: "Hesap ucu ucuna yetişirken kalkıp bir de..."

Türkiye İstatistik Kurumu'nun işçi sendikalarına gönderdiği "Tüketici Fiyat Endeksi" (TÜFE) sunumu, kullanılan dilin ve yazım hatalarının yanı sıra aşırı ünlem işaretleri gibi unsurlar sebebiyle sosyal medyada büyük tepki topladı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından paylaşılan sunumda, Türkçenin hatalı ve agresif bir biçimde kullanılmasıyla birlikte sunumun resmiyetten uzak ve öfke dolu bir üsluba sahip olduğu şeklinde yorumlar yapıldı.

SUNUMDAKİ ELEŞTİRİLER: ANLATICILIĞI OLMAYAN FİYATLAR HESAPLAMAKTAN VAZGEÇTİK

TÜİK'in sunumunda, veri miktarının dijital platformlarda toplanmasının yüzde 50 artış getirdiği ve bu durumun "ağır iş yükü" olarak tanımlandığı belirtildi. Ayrıca, sunumda "Hesap ucu ucuna yetişirken, kalkıp bir de bir anlatıcılığı olmayan fiyatlar hesaplamaktan vazgeçtik" şeklinde ifadeler kullanılarak sunumun karmaşık ve anlaşılması zor bir dille hazırlandığı vurgulandı.

Sunumda ayrıca, Türkiye'de her ayın üçüncü günü enflasyon verilerinin açıklanmasının dünya çapında benzeri olmadığı ve bazı ülkelerin enflasyon rakamlarını ayın 7'sinde, diğerlerinin ise ayın 10 ila 15'i arasında açıkladığı belirtildi. Ayrıca, Türkiye'deki şirket karlarının enflasyonu artırdığı ve bu durumun ekonomi üzerindeki etkisi üzerinde duruldu.

ŞİRKET KARLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ

"Türkiye’de şirket kar artışları fahiş, yurtdışında değil" ifadesine yer verilen sunumda, TÜİK'in şeffaf bir kurum olduğu savunuldu. Sunumda iki olasılıktan bahsedilerek, "En şeffaf ülkelerin başındayız. 2 olasılık vardı, ya daha da şeffaflık (ki en şeffafız ve yetmiyordu) ya da daha az tartışma çıkaracak bir düzeye dönmek," ifadeleri kullanıldı.

FİYAT AÇIKLAMALARINA DAİR TARTIŞMA

Ürün fiyatlarının aylık ortalama fiyatlarının açıklanmasından vazgeçilmesinin sebeplerinden biri, bu fiyatların bir sonraki ayın başında cari durumu tam olarak yansıtmayabileceğidir. Özellikle meyve-sebze ve giyim gibi mevsimsel olarak değişken ürünlerin fiyatları, cari ekonomik durumu doğru bir şekilde yansıtmayabilir. Ayrıca, sadece 3-4 çeşit domatesin fiyatlarının kullanılması da yanlış algılara yol açabilecek unsurlar arasında yer aldı. Euronews'un haberine göre, bu durumlar TÜİK'in fiyat açıklama metodolojisinde değişiklik yapma kararını etkileyen faktörlerden bazılarıdır.

TÜİK BAŞKANI'NIN AÇIKLAMALARI: YÜZDE 75 OLMASIYLA YÜZDE 45 OLMASI ARASINDA FARK YOK

TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, 9 Temmuz Salı günü basın mensuplarına yaptığı sunumda, "Enflasyonun yüzde 75 olmasıyla yüzde 45 olması arasında bir fark olmadığını" belirtti. Çetinkaya, "Bu konuyu tartışmaya açmak için söylemiyorum, ancak enflasyonun yüzde 75 veya yüzde 45 olması arasında gerçekte nasıl bir fark olduğunu irdelemek gerekir. Bana sorarsanız, bu iki durum arasında bir fark yok. Fiyatlar hala artıyor" şeklinde konuştu.

TÜİK'İN ENFLASYON HESAP DEFTERİ

Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş, 8 Temmuz tarihli yazısında TÜİK'in Nisan 2022'de açıkladığı ve Haziran 2024'te baz aldığı fiyatları detaylandırdı. Aktaş'ın yazısına göre, Nisan 2022'de 1408 TL olan kira fiyatı, Haziran 2024'te 5844 TL olarak kaydedildi. Ayrıca, Haziran 2024 için yurt ücretleri 456 TL olarak belirlenirken, uzman doktor muayene ücreti ise 33 lira 69 kuruş olarak açıklandı. TÜİK'in Haziran 2022'de enflasyon sepetindeki maddelerin fiyatını açıklamayı durdurduğu bilgisi de yazıda yer aldı.