Türkiye aydınlanmasının inatçı bir neferi: Türkan Saylan'ı saygıyla anıyoruz

Bütün hayatını eğitim ve sağlık konularında insanlığa adadı. Kurucularından olduğu Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ile sayısız çocuğun ve gencin eğitim görmesini sağladı. Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı’nı kurarak sayısız cüzzam hastasının umut ışığı olan, dur durak bilmeden yaptığı tüm çalışmaları ve yardımlarıyla hem Türkiye’de, hem de uluslararası alanda birçok değerli ödüle layık görülen, Atatürk’e ve onun ilkelerine bağlılığıyla çağdaş Türk kadınının en önemli temsilcilerinden olan Ergenekon kumpasıyla hayattan kopartılmak istenen Prof.Dr. Türkan Saylan’ın aramızdan ayrılışının bugün yıl dönümü.

Kardelen projesi ile binlerce genç kıza umut ışığı olan, Türkiye’nin aydınlık isimlerinden Türkan Saylan’ın bugün sekizinci ölüm yıldönümü. Saylan için Zincirlikuyu’daki mezarı başında tören düzenlenecek. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği öncülüğünde de yurt genelinde anma programları yapılacak.

TÜRKAN SAYLAN HAYATI
Akademisyen, yazar, eğitimci ve eski Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Başkanı olan Türkan Saylan, 13 Aralık 1935 yılında İstanbul'da doğdu. 1963 yılında İstanbul Tıp Fakültesini bitiren Saylan, 1964-1968 yılları arasında SSK Nişantaşı Hastanesi'nden Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını aldı.

1968 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'nda Başasistanlığa başladı. 1971'de İngiliz Kültür Heyeti'nin bursuyla İngiltere'de ileri eğitim gördü, 1974'de Fransa'da ve 1976'da İngiltere'de kısa süreli çalışmalar yaptı, 1972'de doçent, 1977'de profesör oldu. 1982–1987 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanlığı'nı, 1981–2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü'nü yürüttü. 1990'da oluşturulan “İÜ Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi''nin kuruluşunda görev aldı ve 1996'ya kadar müdür yardımcılığı ile Kadın Sağlığı derslerinin koordinatörlüğünü yaptı. Dermatoloji Kliniği öğretim üyesi olarak 2002 yılı sonuna kadar çalıştı ve 13 Aralık 2002'de emekli oldu.

1976 yılında lepra (cüzzam) çalışmalarına başladı, Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı'nı kurdu. 1986'da kendisine Hindistan'da “Uluslararası Gandhi Ödülü'' verildi. 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütü'nün lepra konusunda danışmanlığını yaptı. Uluslararası Lepra Birliği'nin (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcılığı görevini yürüttü. Avrupa Dermato Veneroloji Akademisi'nin ve Uluslararası Lepra Derneği'nin üyesi olan Saylan, Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasında yer aldı. 1981-2002 yılları arasında 21 yıl gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliği'ni yaptı.

1957'de evlendi ve bu evlilikten iki oğlu oldu. Biri grafiker diğeri hekim iki oğlundan iki torunu bulunuyor.  Son 17 yıldır meme kanseri hastası olan Saylan, 18 Mayıs 2009 tarihinde yaşamını yitirdi. Hayatını kaybettiğinde, gönüllü kuruluş olarak ÇYDD'nin Genel Başkanlığı, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Vakfı Başkanlığı ile Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığı görevlerini sürdürüyordu.

Öte yandan, Ergenekon Operasyonu dahilinde 13 Nisan 2009'da, oturduğu ev ve başkanlık ettiği ÇYDD'nin çeşitli merkezlerinde aramalar yapılmış, bazı ÇYDD yöneticileri göz altına alınmış, birçok bilgisayar ve belgeye el konulmuştu.

ÖDÜLLERİ
1996'da İstanbul Üniversitesi kendisine “Atatürk İlke ve Devrimleri'' ödülünü verdi.

İngiltere dermatologlarının derneği olan Dowling Kulübü (1978) ve “Kuzey Amerika Klinik Dermatoloji Derneği'' (1996) tarafından onur üyesi seçildi. Bugüne kadar çok sayıda ödüle layık görüldü.

“Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü'' İstanbul Üniversitesi (1996),

“Ülkemizde Yılın Kadını Ödülü'' (1990),

“Melvin Jones Ödülü'' (1991),

“Atatürkçü Düşünceye Hizmet Ödülü'' İncirli Lions (1996),

“Kuvayi Milliye Ödülü'' Haliç Rotary (1997),

“Fahrettin Kerim Gökay Ödülü'' Türk Lions Vakfı (1997),

“Türkiye Ziraatçiler Birliği Dayanışma Ödülü'' (1998),

“75. Yıl Ödülü'' Türk Kadınlar Birliği Şişli Şb. (1998),

“Uğur Mumcu – Muammer Aksoy Ödülü'' ADD İstanbul Şubesi (1999),

“Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi Onur'' Ödülü'' (2000),

İtalya “Foyer des Artistes Kurumu Ödülü'' (2001),

Cüzzamlı Hastalara verdiği uzun süreli hizmet ve getirdiği bakış açısı nedeniyle “Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği 2001 Yılı Ödülü'',

“Atatürk Ödülü'' Amerika / Atatürk Topluluğu (2001),

“Sanat Kurumu Onur Ödülü'' (2002),

“Atatürk / Çağdaşlık Ödülü'' Dünya Atatürkçü Kuruluşları (10 Kasım 2003),

“Üstün Hizmet Ödülü'' Yıldız Teknik Üniversitesi (2004),

Eğitime yaptığı katkılar nedeniyle “Eğitim Ödülü'' TED Koleji,

“Kendinden önce hizmet'' ilkesine örnek davranışı nedeniyle “100. Yıl Mesleki Başarı Ödülü'' Rotary Kulübü,

“İnsan Hakları Ödülü'' İzmir Karşıyaka Belediyesi (2004),

“Türkiye'nin En İyi Eğitimcisi'' Ödülü – Tempo Dergisi (2004),

Kültür Üniversitesi'nin İstanbul genelindeki üniversitelerin öğrenci ve öğretim üyeleri arasında yaptığı anket sonucunda “Yılın En Yürekli Kadını Ödülü'' (2004) ,

“Puduhepa Ödülü'' – Adana Kütür Sanat Derneği (2005),

“Meslek Hizmetleri Ödülü'' Ankara Emek Rotary Kulübü (Ekim 2005),

“Toplumsal Barış Ödülü'' Barış Radyo,

“İnsan Hakları, Demokrasi, Barış ve Dayanışma Ödülü''

SODEV Sosyal Demokrasi Vakfı (2005),

“İyi Kalpli Ol Ödülü'' Türk Kalp Vakfı (2006),

“Yılın Başarılı İş Kadınları Ödülü'' Dünya Gazetesi (2006),

“ÇEK Eğitim Ödülü'', Çağdaş Eğitim Kooperatifi (2006),

Vehbi Koç Ödülü (2009).

Kabataşlılar Derneği Ahmet Taner Kışlalı '' Aydın İnsan'' Onur Ödülü (2009)

YAYINLARI
2005 yılı itibariyle, toplam 440 yayını bulunuyor.  Bunların 50'si yabancı dergilerde yayınlanmış tıbbi çalışmaları, 204'ü tıbbi, sosyal ve siyasal içerikli gazete makaleleri, 186'sı ise Türkçe tıbbi dergilerde ve kongre kitaplarında yayınlanmış araştırma, derleme ve olgu bildirimleri.

2'si kitap, 3'ü seminer kitabı olmak üzere 5 yayını editör grubunda yer almıştır. 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Deri ve Zührevi Hastalıklar El Kitabı adlı ve 5 baskı yapan ders kitabı, makalelerini içeren ve üç baskı yapan Cumhuriyetin Bireyi Olmak, çocukluk yaşamını anlatan ve 4 baskı yapan “AT KIZ'', son yazılarının toplandığı ve 2003'de yayınlanan Cumhuriyetin Bireyi Olmak II, 2004'te Mehmet Zaman Saçlıoğlu'nca kaleme alınıp T. İş Bankası'nca bastırılan, yaşamının öyküsünü içeren ve altı baskı yapan Güneş Umuttan Şimdi Doğar, 2006'da yayınlanan Cumhuriyet Radyo'da konuklarıyla yaptığı söyleşilerden oluşan “Geçmişten Geleceğe Radyo Cumhuriyet'te Çağdaş İnsan Söyleşileri'' olmak üzere altı kitabı yayınlandı.

2005'de Cumhuriyetin Bireyi Olmak I ve II, son dönem yazıları da eklenerek genişletilmiş ve birleştirilmiş baskı şeklinde yayınlandı.  Zehra İpşiroğlu'nun Türkan Saylan'la yaptığı, uzun zaman dilimini içine alan bir söyleşiyi kapsayan kitap Yapıcılığın Gücü 2006'da yayınlandı.