Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modelinde çalışma gruplarının görev alanları belirlendi

Türkiye'de şehirlerin afetlere daha hazırlıklı ve dirençli hale getirilmesi için oluşturulan Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli içinde yer alan çabalama gruplarının vazife alanları belli oldu.

Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli'nin ikinci toplantısı, dün Gaziantep'te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum koordinasyonunda gerçekleştirildi.

Kurum, toplantı sonrası yapmış olduğu açıklamada, şehirleri afetlere karşı dirençli hale getirecek kurulların "Destek Hizmetleri ve Sosyal Politikalar", "Deprem ve Yer Bilimleri", "Hasar Tespit" "Enkaz ve Atık Yönetimi", "Şehirleri İnşa ve İhya", "Kentsel ve Kırsal Dönüşüm", "Mekansal Planlama", "Yeni Yapı Teknolojileri", "Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Akıllı Şehirler", "İklim Dostu Yeşil Dönüşüm", "Kentsel ve Kırsal Altyapı", "Tarihi ve Kültürel Miras" ve "Kriz Yönetimi ve İletişim" isimleriyle oluşturulduğunu bildirdi.

Kurum, oluşturulan kurullarda jeolojiden jeofiziğe, kent bölge planlamadan inşaat mühendisliğine, mimarlıktan tarihe, hukuktan sosyolojiye, iktisattan afet yönetimine kadar birçok alanda bilim insanlarının ve yetkili kurumların yer aldığını açıklarken 13 kurulun vazife alanları ve hedefleri de şu şekilde belirlendi:

Destek Hizmetleri ve Sosyal Politikalar Kurulu

Afetzedelerin geçici barınma ihtiyacının karşılanması için meydana getirilen ve yapılacak olan geçici barınma alanlarının afetzedelerin gereksinimleri doğrultusunda sıhhatli ve güvenli bir şekilde planlanması ve tasarlanması.

Başta çocuklar olmak suretiyle afet sebebiyle travma yaşayan depremzedelere psikososyal destek sağlayacak ve onların düzgüsel hayata dönüşünü hızlandıracak altyapının kurulması.

Afetzedelerin geçici yaşam alanlarında gündelik gereksinimlerini karşılayacak altyapının ve tesislerin kurulması.

Afete maruz kalanlar için gerek geçici yaşam alanlarında gerekse çeşitli vesilelerle afet bölgesinden tahliye edilenlere yönelik sıhhat faaliyetleri ve devletin elde etmiş olduğu destek faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi.

Arama kurtarma emekleri ile eş zamanlı olarak ilk yardım ve ilk müdahale çalışmalarına yönelik uygulamaların ve yöntemlerin belirlenmesi.

İlk yardım çalışmalarından sonrasında sahra hastanelerinin kurulması, sıhhat hizmetlerinin sürdürülebilir ve afet sonrası süreçteki kırılganlıklara, risk ve tehditlere maruz kalmadan yönetilmesi.

Tüm bu emekler yürütülürken eş zamanlı olarak afetzedelerin giyecek, yiyecek, yakacak, besin ve barınma sorunlarının çözülmesi ve bunlara dair alt yapıların hem çalışanları hem de afetzedeleri doyum edecek düzeyde yürütülmesi.

Deprem sonrası süreçte afetzedelerin geçici barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla afet bölgesini terk etmesinden meydana gelen demografik koşulların değerlendirilmesini sağlayacak katkıların sunulması.

Deprem ve Yer Bilimleri Kurulu

Marmara Bölgesi başta olmak suretiyle son depremin yaşandığı şehirlerin zelzele tarihini, geçmişte yaşanmış depremlerin şehircilik zamanı perspektifinden tesir ve sonuçlarının yorumlanarak bugünün ve geleceğin şehirlerinin inşasına katkı sunulması.

Deprem zamanı ve bölgenin depremselliği çalışmalarının tarihçiler, jeologlar ve zelzele bilimciler perspektifinden disiplinler arası bir yaklaşımla çözümleme edilmesi.

Yıkıma uğrayan yerleşim yerlerinin tarihsel geçmişlerinin değerlendirilerek tekrardan inşa sürecinde yapılaşmaya uygun olup olmadığı mevzusunda tavsiyeler geliştirilmesi.

Türkiye'deki zelzele üreten ya da zelzele üretme potansiyeli olan etken fayların/fay bölgelerinin kesiştiği alanlardaki yapılaşmaya dönük risk durumunu belirlemek için haritalandırılması.

Elde edilecek çıkarımlar ile yeni şehircilik emekleri için uygulanabilir politikalar haline getirilmesi.

Hasar Tespit Kurulu

Deprem sürecinde hasar tespit çalışmalarının ayrı bir ehemmiyet taşımış olduğu gerçeğinden hareketle, gerek geçici barınma gerekse de kalıcı konutların hak sahipliği bakımından titizlikle yürütülmesi.

Hasar tespiti emekleri ile sonraki depremler ve olası öteki afetler için risk yönetimi aşamasına hazırlık yapılması.

Deprem sonrasında yıkık binaların enkazlarının kaldırılması, acil yıkılması ihtiyaç duyulan ve ağır hasarlı binaların yıkılması, enkazlarının taşınması ve hak sahipliği mevzusunda çevresel, hukuki ve ekonomik faktörlerin beraber ele alınması.

Deprem sonrası süreçte hasar tespit emek vermesi ile elde edilen verilerin işlenmesi ve yapı stoğunun sayısallaştırılarak planlamaların ve değerlendirmelerin yapılması.

Hasar tespit çalışmalarının tüm bölgede yapılarak afet riski yüksek bölge ve şehirlerimizde depreme hazırlık kapsamında yapı stoğunun risk açısından taranması ve kayıt altına alınması.

11 ilde kadim şehircilik geleneklerini yaşatan zamanı ve kültürel yapıların ve eserlerin tamamının hasar tespit taramasının yapılması ve onların dirençli hale getirilmesi için atılacak adımların belirlenmesi.

Enkaz ve Atık Yönetimi Kurulu

Afet bölgesinde bilhassa yerleşim birimlerinde başta yıkıntı atıkları olmak suretiyle ortaya çıkan tıbbi, kompozit, metal, plastik ve öteki tüm atıkların çevresel hassasiyetler gözetilerek bertarafına yönelik olarak yeni model ve yaklaşımların geliştirilmesi.

Afet bölgesinde zelzele sonrası ortaya çıkan yıkıntı ve öteki tüm atıkların yönetimi; ayrıştırılması, geri dönüşüme doğal olarak olanların kazandırılması ile doğaya ve insan sağlığına zararı olan atıkların bertaraf edilmesi mevzularında sürecin yönetimine katkı sağlaması.

Geçici yaşam alanlarında ortaya çıkan atıkların yönetimi mevzusunda lüzumlu politikaların geliştirilmesi ve belediyelere teknik destek sağlanması.

Şehirleri İnşa ve İhya Kurulu

Kentsel dönüşümden toplumsal konut projelerine, atık yönetiminden millet bahçelerine, ekolojik koridorlardan altyapı yatırımlarına, akıllı şehirlerden yapı işleri ve teknolojilerine kadar tüm alanlarda yeni şehircilik çalışmalarında yürütülecek politikalara bilimsel niteliği olan ve teknik katkı sunulması.

Kalıcı konutlar için yeni yerleşim alanlarının belirlenmesinde mikro bölgeleme ve zemin etüdü çalışmalarına katkı sunulması.

İnşa edilecek zelzele konutlarıyla ilgili hak sahipliği ve tahsis işlemlerinin, yatırım ve planlamanın yürütülmesi mevzusunda katkı sağlanması.

Kentsel ve Kırsal Dönüşüm Kurulu

Kentsel dönüşüm stratejilerinin geliştirilmesinde iyi mi bir yol izlenmesi gerektiği üstünde çalışılması.

Deprem bölgesinde yıkıma uğrayan yerleşim birimleriyle ilgili olarak kentsel dönüşüm stratejilerinin her şehre uygun olarak belirlenmesi.

Kentsel dönüşüm çalışmalarının afet bölgesinde zelzele dönüşüm emekleri olarak sürdürülmesi dair bilimsel niteliği olan ve teknik destek sağlanması.

İmar kanunu ve ilgili yönetmeliklere ilişkin mevzuat düzenlemelerine katkı sunulması.

Mekansal Planlama Kurulu

Afet bölgesi şehircilik çalışmalarında şehirlerin ve kırsal alanların planlanması.

Afete duyarlı planlama yaklaşımlarının geliştirilmesi ve zelzele başta olmak suretiyle öteki tüm naturel afetlere karşı dirençli ve güvenli planlama süreçlerine katkı sağlaması.

Yeni şehircilik çalışmalarında bölgenin jeolojisi, morfolojisi, iklimi, trafiği, yeraltı kaynakları, ekonomisi benzer biçimde birçok bilgiyi barındıran haritalandırma ve harita tekniklerinin kullanılması ve risk faktörlerinin belirlenmesi.

Afet sonrası çevresel değişimlerin izlenmesi.

Bölgenin tekrardan planlanmasında Türkiye Mekansal Strateji Planı'na entegre bir yaklaşımın belirlenerek tekrardan değerlendirilmesi süreçlerine katkı sunması.

Yeni Yapı Teknolojileri Kurulu

Afet sonrası yapılaşmaya dair temel ilkelerin ve teknolojilerin belirlenmesi.

Yeniden inşa çalışmalarında akıllı bina ve şehircilik uygulamalarının geliştirilmesi için zelzele öncesi hazırlıkların yürütülmesi.

Bina Kimlik Sistemi (BKS) ile 2021 yılının ikinci yarısından itibaren iskan alan yapılarda zelzele sonrası gerçekleştirilecek arama kurtarma çalışmalarının süratli ve etkin sonuçlanabilmesi için veri bazlı katkı sağlaması.

Deprem riskli bölgelerde zelzele ve yapı içinde birlikteliğin yeni şehircilik çalışmalarında uygulanması.

Çelik, betonarme ve benzeri yapı türleri ile yeni mühendislik ve mimarlık tasarımlarını araştırarak afetlere karşı kent direncini artıracak şekilde inşa edilmesi sürecine katkı sağlaması.

Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Akıllı Şehirler Kurulu

Deprem bölgelerinin tekrardan inşasında akıllı ve güvenli kent konseptinin uygulanması.

Akıllı bina sistemlerinin aynı zamanda zelzele anında erken uyarı sistemi olarak çalışmasını sağlayacak modellerin ve sistemlerin suni zeka metotlarıyla uygulanması.

Altyapı, ulaşım, enerji, sıfır atık ve öteki tüm alanların akıllı kent uygulamalarına entegre edilmek sureti ile afetlere karşı dirençliliği artırıcı ve afet sonrası süreç yönetimini kolaylaştırıcı katkı sağlaması amaçlanıyor.

İklim Dostu Yeşil Dönüşüm Kurulu

Türkiye'nin ve şehirlerinin iklim dostu yeşil dönüşümü çalışmalarının zelzele bölgesinde yeni şehircilik çalışmalarına entegre edilmesi.

Sanayide yeşil dönüşüm politikalarının bölgede inşa edilecek endüstri yapılarına ve endüstri alanlarına uyarlanması.

Yeni şehircilik çalışmalarında iklim değişikliğine uyum sağlanması amacıyla yenilenebilir enerji, temiz enerji, yağmur suyu hasadı, enerji verimliliği benzer biçimde tabiat ve ekosistem temelli çözümler, mavi-gri-yeşil altyapı yatırımları mevzularında katkı sunması.

Yangınlar ve seller başta olmak suretiyle iklim krizine bağlı afetlere karşı engelleyici çözüm mekanizmalarının ve stratejilerin geliştirilmesi.

Kentsel ve Kırsal Altyapı Kurulu

Yeni şehircilik emekleri kapsamında kentsel altyapı ve mega yapılar olmak suretiyle zelzele bölgesindeki tüm altyapı dirençli kent konseptine uygun olarak tasarlanması ve bu yönde politikaların geliştirilmesi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İller Bankası eliyle bugüne kadar yürüttüğü çalışmaların bölge özelinde depremsellik ve risk faktörleri bakımından tekrardan değerlendirilmesi.

Yeni şehircilik emekleri kapsamında yürütülecek altyapı çalışmalarının zelzele bölgesinde iklim dostu yeşil dönüşüm çalışmalarına entegre edilmesi.

Tarihi ve Kültürel Miras Kurulu

Bölgede daha ilkin zelzele yaşamış sadece ayakta kalmış zamanı ve kültürel yapıların mimari tasarımlar ve yapı teknolojileri açısından değerlendirilmesi.

Afet bölgesi yeni şehircilik çalışmalarında sürdürülebilir kentsel planlama yaklaşımlarının kullanılması, afet bölgesindeki zamanı şehirler hakkında bütüncül bir bakış açısının ortaya konulması.

Şehircilik gelenekleri temelinde afet bölgesinde zarar gören zamanı mirasın korunması ve restorasyon sürecine ve Türkiye'nin "Medeniyetimizi Yaşatan Şehirler" vizyonuyla uyumlu politikaların belirlenmesine yönelik katkı sağlaması.

Bundan sonrasında afet riski ve depremsellik bakımından yüksek olan bölgelerde de şehircilik geleneklerinin en güzel örneklerini yansıtan zamanı ve kültürel yapıların tespitinin yapılarak onların dirençli hale getirilmesi.

Kriz Yönetimi ve İletişim Kurulu

Afet sonrası kriz, iyileştirme, inşa ve ihya süreçlerinde yürütülen tüm emekleri kamuoyuna doğru bir şekilde aktarılması.

Afetzedeler ile afet çalışmalarında vazife alan kamu, hususi sektör ve STK çalışanları arasındaki iletişimin sıhhatli bir zeminde yürütülmesi.