Türkiye'deki Emeklilerin Avrupa'dan Geri Kalışı: Yaşlı Yoksulluğu Artıyor!

DİSK'in Eurostat verilerine dayanan son araştırma, Türkiye'deki emeklilerin yaşadığı ekonomik zorlukları açığa çıkarıyor. Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında, Türkiye'deki emekli aylıklarının düşüklüğü ve yaşlı yoksulluğundaki artış dikkat çekiyor.

DİSK'in Eurostat verileri üzerinden yaptığı araştırma, Avrupa ülkeleri ile Türkiye arasında emeklilerin durumunda önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmada emeklilerin sayısı, emekli aylıklarının durumu ve emeklilere ayrılan kaynaklar detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Avrupa ülkeleri ile Türkiye'nin asgari ücret ile emekli aylıkları karşılaştırıldığında, ülkeler arasında ciddi farklılıklar olduğu görülmektedir. Bazı Avrupa ülkelerinde emekli aylıkları asgari ücretin oldukça üzerindeyken, Türkiye'de durumun daha farklı olduğu belirlenmiştir.

DİSK-AR tarafından hazırlanan ve 23 Mart 2024'te kamuoyuyla paylaşılan "Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu" adlı araştırmanın özet bulguları şu şekildedir:

- Türkiye'de ortalama emekli aylığı, merkezi Avrupa ülkelerinin sadece altıda biri kadardır. Örneğin, İspanya'da 1.417 avro, Fransa'da 1.485 avro, Almanya'da 1.552 avro, İtalya'da 1.582 avro, Belçika'da 1.717 avro, Hollanda'da ise 2.003 avro iken Türkiye'de bu rakam sadece 237 avrodur.

- Türkiye'de avro cinsinden emekli aylıkları, 2012 ile 2021 arasında %33,6 oranında azalmıştır.

- Avrupa'da Türkiye'den daha düşük aylıklara sahip ülke sayısı, 2012'de 9 iken 2021'de 1'e düşmüştür.

- 2012'de Türkiye'den daha düşük yaşlılık aylığına sahip olan ülke sayısı 11 iken, 2023'te bu sayı 2'ye düşmüştür.

- 2012'de ortalama yaşlılık aylığı Türkiye'de 447 avro iken, 2021'de %37,2 düşüşle 281 avroya gerilemiştir.

- Türkiye'de emekli aylıklarına Avrupa'nın yarısından daha az kaynak ayrılmaktadır. Emekli ödemelerinin GSYH'ye oranı AB-27 ortalamasında %9,5 iken Türkiye'de bu oran %4,1'dir.

- 2002'de Türkiye'de ortalama emekli ve hak sahibi aylık geliri asgari ücretin %22 fazlası iken, 2023'te bu oran %26 altına düşmüştür.

- 2002'de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH'ye oranı %46,4 iken, 2024'te %27,7'ye gerilemiştir.

- 2002'de çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı %36,6 iken, Aralık 2023'te bu oran %55,3'e yükselmiştir.

- Bütçede emeklilerin payı azalmaktadır. 2008 ile 2024 arasında SGK'ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azalmıştır.

- SGK'de emekliler için yeterli kaynak bulunmaktadır. Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002'de %61 iken, 2023'te %76,4'e yükselmiştir.