Üniversite heyetinin yaptığı açıklama korkuttu: O şehirde 7 büyüklüğünde deprem potansiyeli var!

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölümünden bilim insanları, Şemdinli-Yüksekova fay hattını inceledi. Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Öztürk ve Prof. Dr. Nurullah Hanilçi liderliğindeki ekip, fay hattının geçtiği yerlere saha çalışması yapmak üzere gitti. Araştırma ekibi, çalışmalarına 20 Nisan'da başladı.

Yapılan araştırmaya göre, fay hattı uzun bir süredir hareketsiz durumda ve geçmişte belgelenmiş bir deprem kaydı bulunmamaktadır. Araştırmacılar, fay hattının yaşını belirlemek için örneklemeler yapmıştır. Bu çalışma, fay hattının geçtiği yerleşim bölgelerini de kapsamaktadır ve bölgedeki potansiyel riskleri anlamak için önemli bir adımdır. Araştırmanın sonuçları, 2 ay içinde açıklanacak.

Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, yaptıkları araştırmalar sonucunda bölgede aktif bir fay hattı belirlediklerini açıkladı. Öztürk'e göre, bu fay hattı sismik aktivite ve yüzeydeki mineral suların çıkışlarıyla belirlenmiş ve bölgedeki deprem riskini belirlemede önemli bir role sahip. Yapılan örneklemeler, bölgedeki fay hattının yaşını belirlemek için kullanıldığı gibi olası bir deprem risk analizi için de önemli veriler sağlayacak.

"FAY YERLEŞİM YERLERİNDEN GEÇİYOR"

Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, fay hattının aktif olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Şemdinli, Türkiye'nin en güneydoğu köşesinde yer alıyor. Şimdi oradan Yüksekova-Şemdinli fayı geçiyor. Bu fay aktif bir fay. Epey zamandır suskun depremselliğini aletsel ve dönemlerde bilmiyoruz. Yani kaydedilmiş bir aletin kaydettiği bir deprem yok burada. Tarihsel veri de yok. Yani tarihin de yazdığı bir 'şu tarihte deprem oldu' diye bir bilgi de yok burada.

Ama oradan aktif fay geçtiğini biliyoruz. Nereden biliyoruz? Sismik aktiviteden biliyoruz. Hem de o yüzeydeki sıcak sulardan, mineralli suların çıkışlarından biliyoruz bunu. Bizim bu bölgede uzun süredir yürüyen projemiz var. Şimdi biz bu çalışmamız için üniversiteden teknik kadromuzla birlikte, akademisyenlerle birlikte hafta sonu bu bölgede bir çalışma yaptık.

Bu fayın yaşını bulmak üzere bir fay hattı üzerinde örneklemeler yaptık. Yani bu fay ne zamandan beri çalışıyor? Yaşı ne kadar? Onu bulmak üzere örneklemeler yaptık. Bunun için bölgede tam fay hattına gittik. Fayın nereden geçtiğine baktık. Fay ne yazık ki kısmen yerleşim yerinden geçiyor. Üzerinde yapılar var."

"RİSKİN YOĞUNLAŞTIĞINI, ENERJİNİN BİRİKTİĞİNİ BU ALANDA SÖYLEYEBİLİRİZ"

Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, fay hattından çıkan suların örneklerini aldıklarını ifade ederek şöyle konuştu:

"Şimdi biz bu çalışmamızda, yerel halkla da burada konuşma şansı bulduk. Eski fay hattından çıkan suyun ve bıraktığı çökeleklerin, -traverten diyoruz buna-, bu çökeleklerin olduğu noktalardan örnek aldık. Özetle bu fayın yaşını bulacağız. Bu bizlere sağ yanal yönlü fay sisteminin ne zamandan beri çalıştığını ve diğer segmentlerle birlikte yaş ilişkisini ortaya koymamıza yarayacak. Burası uzun süre suskun bir nokta.

Söylediğim gibi aletsel ve tarihsel deprem datası yok elimizde. Yani 500 yıl önce kırıldığını bilmiyoruz. 1000 yıl önce kırıldığını bilmiyoruz. Yaşlılarla da konuştuğumuzda burada bir depremden bahsedemiyoruz fakat fayımız var. O halde uzun süredir burada deprem olmamış ve bir riskin yoğunlaştığını, enerjinin biriktiğini bu alanda söyleyebiliriz."

ŞEMDİNLİ'DEKİ SU KAYNAĞI VE HİDROJEN SÜLFÜR GAZI RAPORLANACAK

Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, fay hattının su çıkışlarında zehirli hidrojen sülfür gazı çıktığını ifade ederek şu bilgileri paylaştı:

"Şimdi biz orada tabii su çıkışlarına baktık ve o su çıkışları gerçekten de cilt hastalığı için her insanın geldiği bir su. Bu suyun olduğu yeri de kapalı almışlar ve gazla çıkıyor. Kapalı alan bu gazın orada konsantre olmasına da sebep oluyor. Kaymakamlığa da bu çerçevede bir yazı yazacağız.

Buranın havalandırılması şeklinde halkın kullanımına sunulması için. Çünkü hidrojen sülfür gazı zehirli bir gaz. Böyle bir gaz çıkışının olduğu bir nokta burası. Yani 1-2 ay içinde yaşlarını alırız, gözlemlerimizi değerlendireceğiz, makaleye dönüştüreceğiz."

"BÜYÜK KIRILDIĞI ZAMAN 7'LİK DEPREM ÜRETME POTANSİYELİ OLAN BİR FAY"

Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, Şemdinli-Yüksekova fayının deprem üretme riskini de açıklayarak şu sözleri söyledi:

"Şemdinli-Yüksekova fayı burada. Yüksekova düzlüğünü görüyorsunuz, burada güneyini sınırlıyor, Şemdinli'den devam ediyor, Irak'a doğru uzanan bir fay. Yaklaşık 100 kilometre uzunlukta bir fay. Büyük kırıldığı zaman 7'lik deprem üretme potansiyeli olan bir fay. Yalnız Şemdinli'de zemin yapısı daha iyiydi. Şemdinli sağlam zemine kurulmuş fakat Yüksekova'da zemini daha sıvı. Olası bir depremde Yüksekova'nın Şemdinli'den daha fazla etkilenmesi yüksek olacak."