Xinhua yazarı Shi Hao

BEİJİNG/MOSKOVA, 19 Mart (Xinhua) -- Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in Rusya'ya yapacağı resmi ziyaret dostluk, ortaklık ve sulh gezisi olacak. Ziyaret, Xi'nin tekrardan cumhurbaşkanı seçildikten sonrasında yurt dışına yapacağı ilk gezi olma özelliği taşıyor.

20-22 Mart tarihlerinde yapılacak ziyarette, yeni bir dönem için Çin-Rusya kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının geliştirilmesine yönelik planın haritası çıkarılacak. Ziyaret aynı zamanda iki ülke arasındaki uygulamalı işbirliğini ilerletmek ve insanlık için ortak geleceğe haiz bir topluluğu ortaklaşa inşa etmek amacıyla sulh ve refahı koruma çabalarına kuvvetli bir ivme kazandıracak.

BÜYÜK ÜLKELER ARASINDAKİ İLİŞKİLER İÇİN MODEL

Ruyi adlı Çinli pandanın Moskova Hayvanat Bahçesi'nde oynarken ve taze bambularla karnını doyururken çekilen görüntüleri ay başlangıcında internette viral olmuştu. Ruyi ve arkadaşı Dingding, Haziran 2019'da Xi ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin'in iştirak ettiği büyük bir törenle Moskova'daki yeni yuvalarına taşınmıştı.

İki önder bu ziyaret esnasında, Çin-Rusya ilişkilerinde daha yüksek seviyede ve daha fazla kalkınma içeren yeni bir sayfa açarak, ikili ilişkilerin seviyesini yeni bir dönem için kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığına yükselten ortak bir bildiri imzalayıp yayımlamıştı.

Xi şimdi ise Çin cumhurbaşkanı olarak dokuzuncu kez Rus topraklarına ayak basmaya hazırlanıyor. İki önder son 10 yılda ortalama 40 kez biraraya geldi. Liderlerin sık ve yüksek kalitedeki temasları, Çin-Rusya ilişkilerinin gelişimine her vakit rehberlik etti.

İki ülke içinde son yıllarda imzalanan mühim belgelerle Çin-Rusya ilişkilerinde istikrarlı şekilde gelişme kaydedildi. Belgeler içinde; kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğine ve kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının derinleştirilmesine ilişkin 2013'teki ortak bildiri, 2014'teki Kapsamlı Stratejik Ortaklığın Yeni Aşamasına İlişkin Çin-Rusya Ortak Bildirisi, kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının derinleştirilmesine ve kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğinin savunulmasına ilişkin 2015'teki ortak bildiri ve 2017'deki Çin-Rusya Kapsamlı Stratejik Ortaklığının Daha Fazla Derinleştirilmesine İlişkin Çin-Rusya Ortak Bildirisi yer alıyor.

İki önder 2021 senesinde da, Çin ile Rusya Arasındaki İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'nın 20. yıl dönümünü kutlayarak paktı uzatma sonucu almıştı.

Dünya yüzyıldır görülmemiş köklü değişimlerle ve benzeri görülmemiş bir pandemiyle karşı karşıyayken, Xi ve Putin, çeşitli vesilelerle yakın teması sürdürdü. Bu bağlamda iki önder, Beijing 2022 Kış Olimpiyatları çerçevesinde meydana getirilen bir toplantı, geleneksel yıl sonu çevrimiçi görüşmeler, telefon görüşmeleri ve mesajlar ile ikili nükleer enerji ortaklık projesinin temel atma törenine katıldıkları video bağlantısının yanı sıra kendi vatanlarında düzenlenen öteki mühim etkinlikler vesilesiyle de görüştü.

Xi ve Putin'in ortak liderliğinde, ikili ortaklık daha olgun ve dirençli hale geldi.

Öte taraftan Çin-Rusya ilişkileri ittifak yapmama, zıtlaşmama ve herhangi bir üçüncü tarafı hedef almama üstüne kurulu. Çin-Rusya ilişkileri dünyadaki başka hiçbir ülke için tehdit oluşturmamakla birlikte, herhangi bir üçüncü tarafın müdahalesine yada provokasyonuna da doğal olarak değil.

İŞBİRLİĞİ VE DOSTLUKTA YENİ DÖNEM

Heilongjiang Nehri üstündeki Heihe-Blagoveshchensk sınır ötesi otoyol köprüsü geçen yıl Haziran ayında trafiğe açıldı. Altyapı bağlantısında bir kilometre taşı olan yeni kanal, iki komşu arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinin arttığı bir dönemde Çin'in kuzeydoğusu ile Rusya'nın uzak doğu bölgelerini birbirine bağladı.

İki yönlü tecim, 2013'te 90 milyar ABD dolarının altındayken geçen yıl 190 milyar doların üstüne çıkarak son on yılda kaydettiği gelişme ile iki liderin belirlediği 200 milyar dolar hedefine yaklaştı.

Çin'den Rusya'ya meydana getirilen otomobil ve yedek parça ihracatı son yıllarda hızla arttı. Rusya'da Çinli markaların otomobil bayi sayısı geçen yıl sonu itibarıyla 1.041'e terfi etti.

Bu arada çikolata, bal, un ve alkol benzer biçimde kaliteli Rus ürünlerine Çinli tüketicilerin erişimi daha kolaylaştı. Rusya'nın ihracat desteğiyle ilgili devlet kurumu Rusya İhracat Merkezi, Çinli tüketicilerin kaliteli Rus ürünlerine daha kolay erişebilmelerini sağlamak amacıyla çevrimiçi mağaza sayısında artış kaydedildiğini duyurdu.

Çok yönlü ikili uygulamalı ortaklık gelişirken, iki ülke arasındaki halklar arası ve kültürel alışveriş de gelişiyor ve bu da Çin-Rusya dostluğuna yönelik halk desteği sağlıyor.

EŞİTLİK VE ADALET İÇİN

Shanghai İşbirliği Örgütü'nün kurucu ülkeleri olarak her iki ülke de oldukça taraflı işbirliğini ilerleterek, örgütün odağını güvenlikten, politika ve iktisat ile halklar arası ve kültürel alışverişe doğru genişletti. İki ülke, daha iyi bir dünya düzeni, küresel ve bölgesel kalkınmanın yanı sıra Shanghai İşbirliği Örgütü üyelerinin güvenliğine ortak katkıda bulunmuş oldu.

Beijing ve Moskova, BRICS mekanizması kapsamında ise öteki üyelerle beraber, küresel ekonomik yönetişim reformlarının ilerlemesinde etken rol oynarken, mühim internasyonal ve bölgesel mevzularda ortaklaşa daha kuvvetli bir söylem yarattı. Bu çabalar, gelişmekte olan ekonomiler ve ulusların dünya sahnesinde daha fazla söz sahibi olmalarını sağlamış oldu. BRICS ülkeleri tarafınca temsil edilen gelişmekte olan ekonomiler, yükselen popülizm ve korumacılıktan etkilenen günümüz dünyasında, yeni bir ekonomik küreselleşme lokomotifi haline geldi.

Çin ve Rusya, BM Güvenlik Konseyi'nin sürekli üyeleri, ek olarak G20, APEC ve öteki kilit küresel ve bölgesel grupların mühim tarafları olarak, İran'ın nükleer meselesinin yanı sıra Kore Yarımadası ve Afganistan'daki durumla ilgili mevzularda da yakın şekilde çalıştı. İki ülke, internasyonal ilişkilerde oldukça kutupluluğun ve daha fazla demokrasinin teşvik edilmesinde, ek olarak küresel stratejik denge ve istikrarın korunmasında öncü rol oynadı.

Çin, gelecek 10 yılda da, barışa ve insanlığın gelişimine yeni ve daha büyük katkı sağlamak için dönemin trendini takip etmek, küresel birlik ve işbirliğini ilerletmek, ek olarak bölünme ve cepheleşmeyi frenlemek için Rusya ile beraber çalışmaya devam edecek.