Cumhuriyetin dış politikası kanla irfanla yoğurulmuştu...

Milli Mücadele döneminde, 300 milyon Müslüman ve de Müslüman olmayanlarla birlikte dünya nüfusunun üçte ikisi sömürgeydi.

Doğu meselesi ve Milli Mücadele ile dokunan dış politika

Efendiler bu saldırılar sadece Anadoluya yöneltilmiş değildir. Bu saldırıların genel hedefi bütün doğudur… Türkiyenin bugünkü mücadelesi, yalnız kendi nam ve hesabına olsaydı belki daha kısa, daha az kanlı olur ve daha çabuk bitebilirdi. Türkiye, büyük ve mühim bir gayret sarfediyor. Çünkü müdafaa ettiği, bütün mazlum milletlerin, bütün doğunun davasıdır…(1) Milli mücadele dünyaya böyle engin bir pencereden bakarak işe başlamıştı…

Türk Milletinin kendine merhem olmakta zorlandığı o dönemde, Mustafa Kemalin önermesi, bu güçsüz toplumları, kendi koşullarına uygun düşen yöntemlerden saptırmadan, emperyalizm karşısında ortak bir güç haline getirebilmek, ezilen milletlerin aralarındaki anlaşmazlıkların emperyalistlerce suiistimaline engel olmaktı.

M. Kemal, bu düşüncelerini yaymak için propaganda yoluna hiç başvurmadı. M.Kemal düşüncesinin evrenselliği emperyalizme ve sömürgeciliğe karşı halkı ile bütünleşerek verdiği savaş ve kazanılan zaferle kendiliğinden oluştu(2)

Tunusta Burgibanın, Mısırda  1952 de krallığı deviren Genç Subaylar Hareketinin, Endonezyada Sukarnonun açıklamaları bunu gösteriyor. Hindistanda Gandi,  Nehru,  Pakistanda Cinnah, Afrika ve Asyanın diğer mazlum milletleri için Atatürk tam bir yol gösterici olmuştu.(3) Fransızlarca yakalanan Cezayir direnişçilerinin üzerlerinden M.Kemalin kalpaklı resmi çıkıyordu...

Sözün kısası Castronun vurguladığı gibi paradigmasını 21.yy. gerçekliğine de taşıyan tek önderdi M. Kemal…

Cumhuriyetin Dış Politikası

Evet, kurtuluştan hemen sonra Cumhuriyetin dış politikası altın harflerle yazıldı: Yurtta Sulh, Cihanda Sulh…

Bütün dünyada hayranlık uyandıran, ülkeye saygınlık kazandıran, bu gün kifayetsiz bir kadronun elinde harcanan, tarihi gerçeklerle dokunmuş bu ulusal politikanın temel taşlarını belleklerimizde bir kez daha canlandıralım:

*Her millet kendi kaderini kendi belirleyecek,

*Özellikle Osmanlı Devletinden ayrılmış ülkelere güvence vermek için Türkiyenin Misak-ı Millinin belirlediği sınırlar dışında amaçları bulunmadığı sık sık yinelenecek,

*Toplumlar devrimci süreçlerini kendi sosyo-ekonomik koşullarına göre yaşayacaklar, Kendi rejimlerini kendileri seçecekler,

* Kendi ayakları üzerinde durur hale geldiklerinde bu mazlum ülkelerle dostane paktlar oluşturulacak… (Sadabad paktı, Balkan Antantı…)

*Dış politika asla iç politikaya malzeme yapılmayacak…

Bu ilkeler doğrultusunda komşuların iç işlerine karışmamak Türk dış politikasının kilit taşı olmuştu…

Türkiyenin mazlum milletleri etkilediği diğer bir olgu, günümüzde haklılığı bir kez daha ve acı bir şekilde kanıtlanan aydınlanma devrimi, laik toplum yapısı, çağdaşlaşma hamlesi ise İslam ülkelerinde bazı tereddüt ve kaygılar uyandırmıştı.(4)

Bunun birinci nedeni İngiliz ve Fransızların Türkiyenin İslamdan uzaklaştığı yolundaki propagandaları, ikincisi ise özellikle İslam dünyasını hala kana boğan, kimlere hizmet ettiği kuşkulu radikal dinci akımlardır…

Sonuç

Atatürk  ve Milli Mücadele, 20.yy.da emperyalizme karşı indirilen ilk ağır darbeydi. Sömürgecilik ve emperyalizm yeryüzünden yok olacak ve yerlerine milletler arasında hiçbir renk, din ve ırk farkı gözetmeyen yeni bir ahenk ve işbirliği çağı geçecektir. Bugün güneşin ufukta doğduğunu nasıl görüyorsam, mazlum milletlerin de bir bir doğuşunu öyle görüyorum.   Onun bu sözleri hiç unutulmadı… 

Günümüzde hala devam eden bu derin endişenin sonuçlarını, çağın koşullarına göre geliştirilmesi gerekirken, cumhuriyetin tüm kurumlarının, dahili bedhahların da katkılarıyla ağır darbelere maruz bırakılması, ATATÜRK ve ATATÜRK yoluna, paradigmasına girişilen ağır saldırılar biçiminde izliyoruz…

Ama yine de Türkiyede ve bütün dünyada tüm aydınlık ve onuru ile ayakta dimdik duran bir ATATÜRK var… Karşıtlarının çılgınlıkları da belki bundan kaynaklanıyor…

(1) - M. Gönlübol –C. Sar, Atatürk ve Türkiyenin Dış Politikası(1919-1938), Ankara 1997 ,s.145; E.Z. Karal Atatürkten Düşünceler, İstanbul 1981, s., 14,Atatürkün Söylev ve Demeçleri-II,s.44(2) . O. Koloğlu , Mazlum Milletler Devrimleri ve Türk Devrimi, Ankara 1979., s.38
(3)Suat İlhan , Atatürkçülüğün Evrenselliği, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi II/4 , ( Kasım 1985), s.17-
Ergün Aybars, Atatürkün Evrenselliği, Atatürk Yolu, Ankara 1992, s.1267;  s.1268(4) E. Dayı , ,Atatürkün Doğu ve Batı Alemine Tesirleri Uluslar arası İkinci Atatürk Sempozyumu (İsmail Soysal, Atatürkün Barışçı Politikası ve Dünyadaki Etkileri Atatürk Yolu, Ankara 1992, s.1075-