Levent Uğurlu
Levent Uğurlu - Levent Uğurlu

Musk’ın itinin gözüyle ekonomik paradigma

Kapitalist ekonominin pamuk ipliğine dayalı bir doğaya sahip olması, milyarlarca insanın da hayatını pamuk ipliğine bağlı sürdürmesine neden oluyor. Düşünün ki Tesla CEO’su Elon Musk, köpeği Floki’nin fotoğrafını sosyal medyada paylaşınca kripto para piyasasında birileri milyon dolarlar kazanırken birileri de milyon dolarlar kaybedebiliyor… Neymiş efendim Musk’ın köpeği Floki’nin suratı, falanca kripto para biriminin sembolüne benziyormuş da o yüzden piyasada rekor yükselişler gerçekleşmiş… Demagoji yapmaktan nefret ederim. Ancak bir itin fotoğrafının milyarlarca insanın kaderini bu kadar etkilemesini açlığın, sefaletin hüküm sürdüğü bir dünyada kabul edilebilir görmem.
***
Musk Bey, twitter hesabından dün yine bir hayvan görseli paylaştı. Coin piyasaları önce hayvanın türünü tespit etmeye çalıştı. “Bu ne kardeş kedi mi, köpek mi, tavşan mı, fare mi” sorularıyla birtakım istişareler yapıldıktan sonra Musk’ın paylaştığı görselin sembolüne benzeyen coinlere paralar basıldı. Görselin şeklini bir şeye benzetip tutturanlar parayı götürdü. Tutturamayanlar bahtlarına küstü. Sonradan ortaya çıktı ki Musk Bey, Hamster Coin adında yeni bir kripto para biriminin müjdesini vermiş. Be mübarek görsel paylaşacağına en başında açık açık yazsana bunu… Neden milyonlarca insanın parasını kediye, köpeğe, böceğe basmasına sebep oluyorsun? Ama tabii bunlar işin fırıldaklıkları… Yarın bir sosyal sorumluluk projesi daha başlatır geçip gider…
***
Meseleyi Musk karşıtlığı üzerinden tanımladığım düşünülmesin… Musk olmasa uzay biliminden, sanal paraya kadar bu teknolojik atılımları başka birileri yapacaktı… Mesele Musk değil, doğa ve üretim araçlarının sürekli değişim dönüşüm halinde olduğu gerçeğidir. Ve bu gerçeğe karşı koymak da mümkün gözükmemektedir. Beden gücü, değirmen gücü, makine gücü derken dijital robotik bir çağa girdik bile… Tarihsel bir zaruriyetle…
***
Lud hareketini bilirsiniz. 1800’lerin başında Ned Lud önderliğinde makinelere karşı sobotaj eylemleri düzenleyen bir işçi hareketidir. Tekstil makinelerinin beden gücüyle çalışan işçileri işsiz bırakacağı düşüncesiyle makineleri kırıp parçalamışlardır… Literatürde daha çok teknoloji karşıtı bir işçi hareketi olarak bilinse de sempatizanları çoktur. Neyse konuyu saptırmayalım… Bugün teknolojinin geldiği noktaya toptan bir karşı çıkış tarihsel bir devinime karşı çıkış olmakla eşdeğer olduğundan sonuçsuz kalacaktır. 200 sene sonra Ned Lud gibi olumsuz bir sicille anılmamıza sebep olacaktır… Buradaki mesele, teknoloji baş döndürücü şekilde dünyayı dönüştürürken hâlâ küresel bir vicdan inşa edilememesidir. Para, para, para… Daha çok para… Ortalama yaşam süresinin 70 yıl olduğu bir dünyada bu kadar para istiflemenin zenginlere bile faydası olmamaktadır. Ortalama bir yaşam süresinde insan evladının harcamasının teorikte de pratikte de mümkün gözükmediği kadar çok para bankalarda tutulurken açlık, sefalet, işsizlik alıp başını gitmektedir. Türkiye’de ve dünyada servet belli kişilerin elinde istiflenmişken kalan nüfus, insani olmayan hayat şartlarıyla boğuşmaktadır…
***
Modern iktisadın sürekli vurguladığı rasyonalite kavramı iflas etmiştir. Gelinen noktaya bakar mısınız? Bir adamın sadece köpeğinin fotoğrafını paylaşmasıyla milyon dolarların havalarda uçuştuğu bir ekonomik düzenin akılla izah edilecek bir tarafı var mıdır? İnsan rasyonel bir varlıktır şüphesiz. Bu ekonomik düzeni iktisada giriş derslerinden başlayıp rasyonalite olarak pazarlamanın dünya toplumları açısından büyük riskler taşıdığı bir gerçektir. Merkez Bankası’ndan iki adamın yer değiştirmesiyle doların hop oturup hop kalkmasından yararlanarak voleyi vuranlardan bahsetmeye tenezzül bile etmedim farkındaysanız… Tek bir gerçek vardır. O da şudur… Türkiye ve dünyada kurgulanan ekonomik düzende birileri karun gibi zenginleşirken birilerinin aynı oranda fakirleşmesidir.
***
Bir sonraki yazıda görüşmek ümidiyle… Zaten artık daha sık görüşeceğiz. Bundan böyle haftada bir gün olan yazılarım haftada iki güne çıkmıştır. Öyle ya… Hep dolar ve coinler mi yükselecek… Esen kalın…

 

Toplam 2867 defa okunmuştur.

Levent Uğurlu diğer yazıları:

YORUM YAZ

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.