Kimse sormuyor: Bu yoğurdun bolluğu nedir?

Demokrasi siyasi partiler olmadan yaşayamaz fakat siyasal partiler yüzünden ölebilir

Bu sözler Fransız hukukçu Vedele ait..

Demokrasiyi yaşatacak olan siyasi partilerin demokrasiyi yok edebileceğini, öldürebileceğini anlatan bir cümle.

Aslında Siyasi Partilerin yaşamasının, yaşatılmasının gereğini de anlatıyor bu söz. Partilerin yaşaması için en önemli konu da sanıyorum para…

1960ların ortalarına kadar, Siyasi partiler, ayakta kalabilmek için, üye aidatları dışında, iş insanlarından yardım alırlardı.

Örneğin Vehbi Koç, 1946dan itibaren, hem CHPye, hem Demokrat Partiye yardım etti. Diğer iş insanları da beğendikleri, ya da iktidara yakın gördükleri siyasi partilere para verirlerdi. Yardımlar, genellikle kayıt dışı olurdu. Ancak, İsmet İnönünün CHPsi makbuz vermeden yardım kabul etmezdi.

Bu yardımlar, 1970li yılların başına kadar da sürdü.

Aslında 1961 Anayasası Siyasi Partilere yardım konusunu düzenlemiş, konunun yasa ile çözümlenmesini ön görmüştü.

648 sayılı Siyasi Partilar Yasası, 1965 yılında çıkartılmış, yüzde 5 oy alan siyasi partiden başlayarak, siyasi partilere bir önceki seçimde  aldıkları oya göre yardım yapılması maddeleştirilmişti.

Bu yasa kabul edilirken,  yardımın, parti ihtiyaçları ve parti çalışmalarında kullanılmak amacıyla yapılması hükmü getirilmişti.

Daha sonra bu madde bir kaç kez değişecek, Anayasa Mahkemesi yardımı iptal edecek, TBMM Anayasa değişikliğine gidecek, buna uygun bir yasa çıkaracak ve siyasi partilere yardım tam bir esasa bağlanacaktı.

1982 Anayasasında da, 1961 Anayasasının ilk halindeki gibi partilere devlet yardımı yapılması konusunda bir hüküm yer alacaktı.

Günümüzde de, Yüksek  Seçim Kurulunca son milletvekili genel seçimlerine katılma hakkı tanınan, genel barajı aşmış bulunan siyasi partilere her yıl devletten o yılki  genel bütçe gelirleri toplamının beş binde ikisi oranında ödenek konulmaktadır. Ayrıca, milletvekili genel seçimlerinde geçerli oyların yüzde 7sinden fazlasını alan siyasi partilere de devlet yardımı yapılmaktadır.

Bu yardımın amacı, Siyasi Partilerin iş insanlarından yardım almaması, onlara muhtaç olmaması ve iktidarların kendilerine yardım yapanlara haksız, hukuksuz işlem yapmamasıydı..

Ancak, bu geçerli mi?

1980li yılların Turgut Özalın ANAPının, 2002den sonra AKPnin iş insanlarından yardım aldığı, bu sayede, her türlü zorlukları aştığı yıllardır söylenir. 

Ne var ki, bu iddia bir türlü kanıtlanamaz. Çünkü siyasi partilere yardımın,  el altından, kayıt dışı yapıldığı, bu nedenle de kanıtlanmasının mümkün olmadığı bilnmektedir.

Hiç kimse de sormadı hala sormuyor. Bu yoğurdun bolluğu nedir? diye…

Bu da, haksız rekabete, siyasetin sermayenin emrine girmesine, rejimin kapalı hale dönüşmesine ve demokrasinin giderek yozlaşmasına, hatta yok olmasına yol açıyor.

Vedelin sözünü yazımın başında aktarmıştım. Yineleyeyim:

Demokrasi siyasi partiler olmadan yaşayamaz fakat siyasal partiler yüzünden ölebilir

Bu sözler Fransız hukukçu Vedele ait..