Yıllar sonra altın fiyatlarında bir ilk yaşandı!

Son yıllarda, Çin ve Türkiye gibi birçok ülkenin merkez bankaları, yatırımlarını değerli madenlere kaydırmış durumda. Özellikle altına olan talep artışı, döviz birikimlerini etkileyerek altın fiyatlarında önemli bir artışa sebep oluyor. Rusya-Ukrayna savaşı ve Orta Doğu'daki jeopolitik gerilimler gibi faktörler, altın piyasasında yeni bir kriz beklentisine yol açarak fiyatlarda yeni bir dengelenme sağlıyor.

ALTINDA 50 YIL SONRA BİR İLK

Son yıllarda Türkiye'de yaşanan yüksek enflasyon, altını güvenli bir liman olarak kabul eden vatandaşların birikimlerini koruma isteğini artırdı. Bireysel altın alımları rekor seviyeye yükselirken, özel şirketlerin altın talepleri de tarihin en yüksek seviyesine çıktı. Geçtiğimiz yıl Türkiye, ortalama 319 ton altın ithalatı gerçekleştirerek son 50 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Yeni ekonomi yönetimi, göreve başladıktan sonra parasal sıkılaşma politikalarını uygulamaya koydu ve altın ithalatına yönelik yeni kısıtlamalar getirdi. Bu tedbirlerin etkileri, 2024 yılının ilk üç ayına ilişkin paylaşılan verilerde açıkça görüldü.

ALTIN İTHALATINDA REKOR DÜŞÜŞ YAŞANDI

Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası verilerine göre, altın ithalatı Ocak, Şubat ve Mart aylarında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 4 katın üzerinde bir düşüş gösterdi. 2023 yılında bu dönemde 147.452 kg altın ithalatı gerçekleşirken, 2024 yılının ilk çeyreğinde bu rakam 35.520 kg olarak kaydedildi.

KISITLAMA KARARLARININ ETKİSİ SERT OLDU!

Temmuz ayında Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Türkiye-AB Gümrük Birliği kapsamı dışındaki ülkelerden yapılan altın ithalatına yüzde 20 vergi getirilirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından alınan bir kararla kota uygulaması genişletilmiş ve yurt dışından altın alımında bildirim zorunluluğu getirilmişti.

Bu adımların ardından Eylül ayında ithal edilen altın miktarı 14 bin 961 kilograma gerileyerek Mayıs ayından bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Ağustos ayında ise yapılan 21 bin 223 kilogramlık ithalatta büyük bir düşüş yaşanmıştı ve bu düşüş, kısıtlayıcı önlemler olarak nitelendirilmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, altınla ilgili yeni bir yasak daha getirdiği biliniyor.

Maliye Bakanlığı, geçtiğimiz aylarda gram altın üretimine yönelik kota uygulamaları getirerek, piyasalarda serbest kur ile gösterge kur arasındaki makasın açılmasına neden olmuştu. Bu kararlar, cari açık verilerine olumlu bir etki yapmıştı.

Bu bağlamda, Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası Direktörlüğü tarafından 3 Ekim itibarıyla, şirketlerin yurt dışından yapacakları altın alımlarına 25 kg üst limit getirilmişti. Bu uygulama, Maliye Bakanlığı'nın sektör kaynaklarının istediği miktarda altın ithalatı yapmasını engelleyen bir yasak getirdiğini resmen belirtmişti.

KUYUMCULAR İSYAN ETTİ, ALTIN İÇİN ARZ SORUNU KAPIDA!

Altın üreticileri ve kuyumcular, kota uygulamalarının genişletilmesinin üreticileri olumsuz etkileyebileceğini ifade ederek, altın alım-satım işlemlerinde fiyat farkının artabileceğini ve arzın talebi karşılayamayabileceğini dile getirdi.

YÜZYILLARDIR REFERANS ALINAN GRAFİK KIRILMIŞ DURUMDA

Ekonomistlere göre, altın fiyatlarını etkileyen faktörler arasında ABD gerçek faizleri ve küresel ekonomik krizlerin önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle geçmişte, ABD faiz oranları ile altın fiyatları arasında güçlü bir ilişki gözlemlenirken, 2022 yılından itibaren bu durum değişmeye başladı. Son yıllarda, ABD'nin gerçek faizlerindeki düşüşe rağmen, ons altın fiyatlarının yükseliş eğiliminde olduğu gözlemlenmektedir.

Bu değişimin nedeni, Asya başta olmak üzere birçok ülkenin dolar yerine altına olan talebinin artmasıdır. Altına olan bu artan ilgi, emtia fiyatlarında yeni rekor beklentilerine yol açmaktadır.