Yurtdışındaki camilere 503 milyon dolar harcandı

Yurtdışındaki camilere 503 milyon dolar harc... Türkiye’nin Gana’nın başkenti Akra’da yaptırılan Gana Millet Camii ve Külliyesi için 10 milyon dolar harcandığı açıklanmasıyla, birçok ülkeye yaptırılan camilerin maliyeti de merak konusu oldu.

4 Milyon Dolar İçin THK Uçakları Hazırlanmamıştı: Kararname ile Somali'ye 30 Milyon Dolar Hibe Edildi

YAPIM MALİYETİ EN YÜKSEK CAMİ RUSYA'DA

Türkiye Diyanet Vakfı'nın "Camiler Hamilik Dosyası" adındaki raporunda, vakfın cami inşaatı alanında Diyanet İşleri Başkanlığı ile işbirliği yaptığı vurgulanıyor.

Raporda Türk Cumhuriyetleri ile başlanan yurt dışı cami faaliyetlerinin, Kırım, Kafkasya, Balkanlar, Afrika, Asya Pasifik ve Güney Amerika ile sürdüğü, bugün ise "ezan sesine hasret Müslümanlar için ABD, İngiltere, Rusya, Haiti, Belarus gibi ülkelerde sevgi mekânları camiler inşa edildiği" ifade ediliyor.

"Türkiye'de ve yurt dışında cami inşasının bayraktarı" olduğunu belirten TDV, bu durumu şu şekilde açıklıyor: "İslam medeniyetinde önemli bir yere sahip olan vakıf kültürü, camilerin inşası ve yaşatılmasında bugüne kadar öncü olmuş, bu durum özellikle Selçuklu ve Osmanlı Devleti döneminde zirve noktaya ulaşmıştır. Günümüzde vakıf geleneğinin sağlam bir halkasını teşkil eden Türkiye Diyanet Vakfı da kurulduğu günden bu yana yurt içinde ve yurt dışında yaptırdığı cami ve eğitim binalarıyla bu kutlu geleneği sürdürmüştür."

Vakfın bu raporunda ve diğer kamuoyuna açık belgelerinde yer alan cami yapım maliyetleri aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi derlendiğinde, yapım maliyeti en yüksek caminin 170 milyon dolar ile Rusya'da inşa edildiği görülüyor.

THK kayyımı: Uçakları kaldırmamız için 4 milyon dolarlık yatırım lazım

İNŞAAT FAALİYETLERİNİ KOMAŞ ADLI ŞİRKET YÜRÜTÜYOR

Cami inşaat faaliyetlerini ise Türkiye Diyanet Vakfı kuruluşu olan ve sermayesinin yüzde 99,45'ini Türkiye Diyanet Vakfı'nın oluşturduğu KOMAŞ adlı şirket üstlenmiş vaziyette.

1990 yılında kurulan "Kocatepe Modern Mağazacılık İşletmeleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi" KOMAŞ, 2001 yılında vakfın iştiraki olan dört şirketin çatı şirketi haline geldi:

"Kocatepe Camii inşaatının Türkiye Diyanet Vakfına devredilmesini müteakip, ticari faaliyet konusu işlerinin doğrudan Vakıf eliyle yürütülmesinin zorluk ve sakıncaları anlaşılmıştır.

"Bu problemlerin aşılabilmesi gayesiyle Türkiye Diyanet Vakfı'nın ticari faaliyetlerinin, hem doğrudan kendi sevk ve idaresinde yaptırılabileceği, hem de bu işler neticesinde elde edilecek kârın doğrudan kendisine döneceği şirketler vasıtasıyla yürütülmesi yönünde bir tasarrufta bulunularak, 25.05.1983 tarihinden itibaren Vakıf iştiraki şirketler kurulmaya başlanmıştır."

KOMAŞ'ın temel faaliyet alanları ise inşaat, eğitim ve ticaret.

Ödenmiş sermayesi 50 milyon TL olan şirketin 2019 yılı için denetçi kurumu, Ankara merkezli Meridyen Kurumsal Çözüm ve Bağımsız Denetim A.Ş olarak geçiyor.

Şirketin yönetim kurulu başkanı ise İlyas Serenli.

2017 yılında Sakarya Müftülüğü'nden emekli olan Serenli, Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti İkinci Başkanı olarak görev yapıyor.

AKP’NİN YURTDIŞINDA YAPTIRDIĞI ÇOK SAYIDA CAMİ VAR

Rusya’dan Kuzey Kıbrıs’a, İngiltere’den Filipinler’e Diyanet İşleri Başkanlığı ve gelirini bağışların oluşturduğu Diyanet Vakfı’nın yaptırdığı veya yapım aşamasında olan çok sayıda cami var. Maliyetlerinin birçoğu Anadolu Ajansı başta olmak üzere, resmi kaynaklardan elde edilen bilgilere göre Türkiye’nin yurtdışında yaptırdığı camilerin maliyetleri şöyle:

Yapılan ya da projesi devam eden camilerin maliyeti (milyon dolar)

Rusya Moskova Merkez Camii 170
ABD Diyanet Merkezi 100
Arnavutluk Tiran Merkez Camii 56
Almanya Köln Merkez Camii 45
Kırgızistan Bişkek Camii 35
Kuzey Kıbrıs Hala Sultan Camii 30
İngiltere Cambridge Camii 26
Cibuti Sultan II. Abdülhamit Han Camii 12.6
Kazakistan Hoca Ahmet Yesevi Camii 10.46
Belarus Minsk Camii 7
Filipinler Fatih, Osmanlı ve Tacloban camileri 1
Haiti Boukman Buhara Camii 0.13
Gana Gana Millet Camii ve Külliyesi 10
Toplam: 503 milyon dolar