Zübük: Aziz Nesin'in tanımladığı toplumsal bir tip ve romanının teması

Aziz Nesin'in "Zübük – Kağnı Gölgesindeki İt" adlı romanı, Anadolu seyahatlerinde edindiği birinci elden gözlemlere dayanarak yazılmış ve ilk kez 1961 yılında yayınlanmıştır.

Zübük terimi, romanın ana karakteri Zübükzade İbraam Bey'e ilham veren Sivas çevresinde tanıdığı, gülünç hikayeler dinlediği bir "madrabaz politikacı"nın adıdır. Daha sonra Zübük terimi, Aziz Nesin'in yarattığı karakterin özel adı olmaktan çıkarak, "çıkarı için her türlü hileye başvuran, güvensiz, kurnaz, aldatıcı, yalancı" gibi toplumsal bir tipi tanımlayan genel bir ifadeye dönüşmüştür.

Zübük, ilk yayınlandığı 1961'den itibaren 22 kez daha basılmıştır ve daha sonra Nesin Vakfı tarafından 16 kez daha basılmıştır. Roman, Almanca, Arapça ve diğer birçok dile çevrilmiştir. 1980'de Kartal Tibet tarafından sinemaya uyarlanmış ve bu da eserin etkisini artırmıştır. Roman, "Zübük" olarak adlandırılan madrabaz politikacı tipine ve bu tipin yarattığı toplumsal yapıya eleştirel bir bakış sunar.