Tarihten ders almak ya da Halil Bezmen'in kitapları

Cüneyt Ayral
“İsyan ve Aşk'', Müptela Yayınları 2015, diğeri ise “Lale, Kan ve Şehvet'' o da aynı yayınevinden 2016'da yayınlanmış. İkisi de Halil Bezmen’in son kitapları...

Halil Bezmen’in yazarlık serüveninin hemen hemen ilk gününden beri tanığı olduğum için, okurların söyleceklerimi dikkate alacağını umuyorum.

Bezmen, örselenmiş bir adamdır.

Çok iyi bir tahsil görmüştür, kaç dili çok iyi bildiğini bilmiyorum, ama Fransızcayı, Almancayı, İngilizceyi ana diline yakın değerde kullanabildiğini biliyorum, muhtemeldir ki İtalyancayı, Osmanlıcayı ve Rumcayı da, Latinceyi bildiği kadar biliyordur. Ciddi bir kütüphanenin sahibidir, bunun birebir tanığıyım, çünkü bazı kitaplarının özel ciltlerini Paris’te ben yaptırmıştım.

Fotoğraf: Cüneyt Ayral

İş adamıdır!

Türkiye’nin yok edilen önemli bir sanayi kuruluşunu, Mensucat Santral’ı başarı ile yönetmiş, ama sermayenin el değiştirmeye başladığı dönemlerde özgüveninin ona yaptırdığı yanlışlarla yok olup gitmiştir.

Yok olması bir yana, devlet tarafından suçlanmış, ülkesinden kaçmak zorunda kalmış, ABD’de tutuklanmış, hapis yatmış ve devletler arası suçlu değişimi ile geri gelmiştir, ne var ki mahkemelerinin (bildiğim kadarı ile) hepsinden beraat etmiştir.

Etmiştir etmesine ama, lekeyi temizlemek güçtür! Bunun sıkıntısını yıllarca çekmiştir, hâlâ çekip çekmediğini ise bilmiyorum, çünkü birkaç yıldır uzak kaldık, görüşüp sohbet edemiyoruz.

Halil Bezmen’in ilk kitapları kendisi ile hesaplaştığı kitaplardır. Hem kendisi, hem de yakın çevresi ile hesaplaşmıştır bu ilk kitaplarında.

“Kendime İtiraflarım'' adını verdiği kitabı, felsefeye merakı olanların okuması gereken önemli bir eserdir. Çok öznel olmasına karşın, bir yaşamın öğrettiklerinin bilgece yazılmış bir özetidir bu kitap.

Bezmen, “Hayatını Boynunda Taşıyan Adam'', “Barbaros Sevgilim'' ve “Estergon Kalesi'' kitapları ile tarihi roman yazmaya başlamıştır. Bunlar arasında “Barbaros Sevgilim'' hem anlatımı, hem de edebi değeri açısından benim gözdelerim arasındadır. Önem verdiğim bir kitaptır.

Gelelim son iki kitabına...

Halil Bezmen yaşamakta olduğu ülkenin farkında olan aydın bir adamdır. Sohbetlerinde acımasızdır, sert eleştirileri ile insanı köşeye sıkıştırmaya bayılır. Çok zeki olduğu için, tartışmalarda, onun kadar bilgili olsanız da, elinden kurtulmak kolay değildir. Ancak bu son iki kitabı ile artık “uysallaştığını'' anlıyoruz. Öte yandan edebiyat açısından da hayli yol aldığını ve “yetkin yazarlığını'' kanıtladığını da görebiliyoruz.

Fotoğraf : Dilara Kutay

Bezmen bu iki kitabı yazmadan önce çok kapsamlı ve ciddi bir okuma sürecinden geçtiğini hissettiriyor okuruna. Bunu yaparken Türkiye’nin siyasi gelişmelerini de çok yakından izlemekte olduğunu da belli ediyor.

Geniş kültürü, yaşam deneyimi, değerlendirme ustalığı ve felsefeye olan bağımlılığı bu iki kitabında iyiden iyiye ortaya çıkıyor.

Kitaplar hakkında pek ip ucu vermekten yana değilim, ancak Osmanlı Tarihi’nin, resmi tarih anlayışı dışında ele alınmış kesitlerinden bugünü değerlendiren iki romanla, iki tarihi romanla karşı karşıya olduğunuzu söylemekle yetineyim.

Zeki, bilge ve yetenekli bir yazarın kaleminden çıkmış bu iki kitapla buluşursanız, onları okursanız eğer, bugün Türkiye’de yaşamakta olduklarınızın kökenini, nedenini çok rahat kavrayabilir ve değerlendirebilirsiniz.

Fotoğraf: Rengin Suar

Elbette, bu iki kitabı devlet erkânının da okumasını ve ders almasını çok isterim, ama ne yazık ki Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa’nın İbrahim Müteferrika’ya kurdurduğu matbaanın bastığı ilk kitapları da Osmanlı devlet erkânı okumamıştı, bunu da Halil Bezmen’den öğreniyoruz...

“İsyan ve Aşk'', Müptela Yayınları 2015, diğeri ise “Lale, Kan ve Şehvet'' o da aynı yayınevinden 2016'da yayınlanmış.