ABD gemileri yolladı Putin, Erdoğan’a “Montrö’yü koruyun” dedi

ABD Büyükelçiliğinden yapılan paylaşımda ise Montrö sözleşmesinin delinmesi vurgulandı.

Reuters'ın haberine göre Kremlin'in açıklamasında ayrıca, telefon görüşmesinde Putin'in Ukrayna'yı ülkenin doğusundaki Donbass bölgesinde "tehlikeli provokatif hamleler yapmakla" suçladığı duyuruldu. Erdoğan ve Putin'in Rusya'nın Covid-19 aşısı Sputnik V'in üretimini de ele aldıkları kaydedildi.

'MEVCUT BOĞAZLAR REJİMİ SÜRMELİ'

Açıklamada, "Türkiye'nin Kanal İstanbul inşaatı planlarıyla bağlantılı olarak Rus tarafı, bölgesel istikrarın ve güvenliğin garanti edilmesi adına, Karadeniz Boğazlarındaki mevcut rejimin 1936 tarihli Montrö Sözleşmesi'nin maddeleriyle uyumlu şekilde sürdürülmesinin önemini vurguladı" denildi.

Putin-Erdoğan görüşmesi, ABD'nin Karadeniz'e iki savaş gemisi göndermeyi planladığı yönündeki iddianın Dışişleri Bakanlığı kaynaklarınca doğrulanmasının ardından geldi. ABD'nin iki savaş gemisinin Boğazlardan geçerek Karadeniz'e gideceği yönünde Montrö Sözleşmesi çerçevesinde Türkiye'ye bildirimde bulunduğu, gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalacakları belirtiliyor. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksander Gruşko ise bu doğrulamanın ardından "Bu tür askeri hareketliliklerin Montrö Sözleşmesi'yle uyumlu olması gerekir" açıklaması yapıp 'Karadeniz'de son günlerde artan faaliyetlerden endişeli olduklarını' söylemişti. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da, 'Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin alternatifinin bulunmadığını ve Türkiye'nin bu sözleşmeye uyum konusunda sorumlu bir yaklaşım sergileyeceğini umduklarını' belirtmişti.  

ABD KARADENİZ'E İKİ SAVAŞ GEMİSİ GÖNDERECEK

Montrö Sözleşmesi, sivil gemilerin hem savaş hem de barış dönemlerinde Boğazlar'dan özgürce geçmelerini garanti ediyor. Sözleşme aynı zamanda, Moskova'nın dönem dönem gerginlik yaşadığı ABD ve Karadeniz'e kıyısı olmayan NATO üyesi ülkelere ait savaş gemilerinin geçişlerini düzenliyor. Anlaşmaya göre yabancı savaş gemileri geçişlerinden önce bildirimde bulunmak zorunda ve Karadeniz'de 21 gün kalabiliyorlar. Ankara, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim arttığı bir dönemde, ABD'nin Karadeniz'e gelecek hafta iki savaş gemisi göndereceğini bildirdiğini duyurmuştu.

ABD: KARADANİZ'İN TÜM MİLLETLERE AÇIK OLMASI UMUDUYLA

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin hassasiyetine dikkat çekilen bildiri tartışmaları devam ederken ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’nin resmi Twitter hesabından geçtiğimiz yıl yapılan bir paylaşım tekrar hatırlatılmıştı. Büyükelçiliğin hesabından 24 Temmuz 2020’de yapılan paylaşımda Boğazlar Sözleşmesi’nin delinmesi ve Karadeniz’in tüm milletlere açılması mesajı verilmişti. Mesajda, “Çok sayıda ortak & dost ülke, Karadeniz’deki #ExerciseSeaBreeze adlı tatbikatta birlikte yer aldı. Tüm bu milletlerin, Karadeniz’in dünyanın tüm milletlerine açık ve serbest olması umuduyla 20.’si gerçekleştirilen tatbikatta bir araya geldiğini görmek son derece etkileyici.” ifadelerine yer verilmişti.  

KANAL İSTANBUL VE MONTRÖ

Montrö Sözleşmesi konusu, Kanal İstanbul ile ilgili tartışmalarda da zaman zaman gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aralık 2019'da yaptığı açıklamalarda bu konuya değindi. Erdoğan, ilk açıklamasında "Bir İstanbul boğazımız var. Siz Independenta olayını unutuyor musunuz? Hepsinden öte Montrö Anlaşması Türkiye'ye ne kazandırmıştır ne kaybettirmiştir? Bunu hiç düşündünüz mü?" dedi. Bundan yaklaşık bir hafta sonra yaptığı bir başka açıklamada ise, Erdoğan, "Montrö Sözleşmesi'nin siyasi tehdidine" dikkat çekmiş; sonrasında ise katıldığı bir televizyon programında konuyla ilgili soruya "Montrö'yü kafaya takmayın" yanıtını vermişti. Bu açıklamalardan kısa bir süre sonra, Ocak 2020'de 126 emekli büyükelçi Montrö'nün tartışmaya açılmaması gerektiğini belirten ortak bir açıklama yaptı. Büyükelçilerin ortak açıklamasında, Kanal İstanbul projesinin Montrö Sözleşmesi'ni tartışmaya açacağı ve bu durumun Türkiye'nin boğazlar ile Marmara Denizi üzerindeki mutlak egemenliğini kaybetmesine yol açacağı belirtildi. Açıklamada, "Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması, Türkiye'ye bütün bu kazanımlarını kaybettirebilecek yaşamsal bir egemenlik ve güvenlik, kısacası gerçek bir beka sorununa yol açacaktır. Türkiye Cumhuriyeti üzerinde çeşitli emelleri olan devletlerin çıkarına hizmet edecek olan Kanal İstanbul'dan vazgeçilmelidir" denildi.HDI Sigorta, finalde Ziraat Bankkart ile karşılaşacak.