Anayasa Mahkemesi o maddeyi iptal etti

Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) döneminde 2018’de çıkan KHK’lerin birçok maddesini geçen günlerde iptal etti.

İptal kararı içinde en dikkat çekeni 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Kanunu’ndaki Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nün atamalar için sahip olması gereken vasıflara ilişkin 2018 yılında KHK ile yapılan değişiklik oldu.

Devlet Tiyatroları Kanunu’na göre Genel Müdürün yükseköğretim kurumlarından birinden mezun, özel ve kamu kuruluşlarında aralıksız en az 15 yıl çalışmış olması, sahne hayatında başarılarıyla tanınmış, sanatçılar, tiyatro yazarları, tiyatro yönetmenleri ile tiyatro alanında görev yapan öğretim elemanları arasından seçilmesi gerekiyor.

Keyfi atamalara olanak sağladığı gerekçesiyle 2018’den bu yana eleştirilen KHK’nin iptal edilmesiyle gözler Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi’nin Genel Müdürlükleri’ne çevrildi.

ACİLEN LİYAKATLİ ATAMALAR YAPILMALI

Bir diğer dikkat çeken karar ise Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nda şef seçim ve atamasındaki ölçütleri belirleyen 6940 sayılı yasanın 5,6 ve 8 sayılı maddelerinin mülgasına ilişkin oldu. Bu sayede Kültür ve Turizm Bakanlığı istediği kişiyi devlet orkestralarına şef ve şef yardımcısı atama hakkı elde etmiş ve bu hak da kullanılmıştı. Bakanlığa istediği kişiyi şef atama yetkisi getiren üç maddenin mülgasının iptal edilmesiyle keyfi atamaların önüne geçilmiş oldu.

Avukat Deniz Demirdöğen, bu hukuka aykırı uygulamanın son bulması için liyakatli bir atama gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti. Demirdöğen, karara ilişkin şöyle konuştu: "Devlet Tiyatroları Genel Müdürü’nün atanmasına ilişkin olarak 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Kanunu bulunmasına rağmen iktidar tarafından KHK ile atanması düzenlemesi hukuka uygun bir şekilde AYM tarafından iptal edildi. Anayasayı ve hukuku tanımayan iktidar yasal düzenleme olan alanda yandaş atama yapmak için hukuka aykırı bir şekilde KHK düzenlemesi yolunu tercih etti. AYM kararıyla, KHK kararı iptal edilmiş olup, iptal kararı resmi gazetede yayımlandı."

Tamer Karadağlı Şahan Gökbakar'ın adını duyunca sinirlendi

YASA BİZİ BÜTÜN İKTİDARLARDAN KORUR

Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi eski Rejisörlerinden Murat Atak, Kanun Hükmünde Kararname’nin iptal edilmesi ve Anayasa’ya aykırı bulunmasının sanat dünyası için önemli bir gelişme olduğunun altını çizdi. 1949’da yapılmış olan yasanın tiyatrocuları daima koruma altında tuttuğunu ifade eden Atak, bu maddenin gerekliliğini şu sözlerle ifade etti: "Başa hangi iktidar gelirse gelsin, onların vereceği hiçbir karar bizim yasamızın üstünde değildir. Yasa esastır ve bu yasada 15 yıl Devlet Tiyatrosu’nda çalışmış olmak gerekir. Bir kere yaptık oldu, nasıl olsa demek ki sesleri çıkmıyor deyip yarın Devlet Tiyatrosu’nun başına bir veteriner hekimi ya da bir imamı Genel Müdür ya da Genel Sanat Yönetmeni olarak atayabilirler. Bu yasa bizi bundan korur. Bu KHK’nin iptal edilmesi bütün sanat camiasında büyük bir sevinç oluşturmuştur."

Bu kararın kimleri etkileyeceğini sorduğumuzda Atak, "Bu Tamer Karadağlı çok meşhur, bilindik ve başarılı bir isim. Şu anda bu ismin koltukta oturması Devlet Tiyatroları yasasına aykırı. Normal koşullarda eğer mahkeme bu KHK’yı iptal ediyorsa bizim yasamız gündeme gelir ve o zaman bu isimlerin görevde kalmaları yasa dışıdır" cevabını verdi.

SANATSAL DEĞERLENDİRMELER ÖNE ÇIKACAK

Eski Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefi Rengim Gökmen ise, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası için geçerli olan kanunda özgün maddelerin geri gelmiş olmasını şu sözlerle değerlendirdi: "Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefliği konumuna liyakat ölçeklerinde daha önce olduğu gibi objektif ve tarafsız bir kurul tarafından atamanın yapılmasını sanatsal açıdan bir değerlendirmenin yapılması açısından çok değerli. Önümüzdeki dönemlerde yapılan atamaların bu çerçeve içerisinde gerçekleştirilmesi daha yerinde olur diye düşünüyorum."