Asgari ücretlinin İstanbul'da ev sorunu büyüyor; Konut ve kira fiyatları fırladı

İstanbul'daki konut fiyatları, son dört yılda sahibinden.com Emlak Endeksi verilerine göre yüzde 848,72 oranında artış gösterdi. Bu hızlı yükseliş, asgari ücretli vatandaşların ev alma hayallerini suya düşürürken, kiralar da neredeyse imkansız hale geldi.

2020 Ekim ayında, kiraların yıllık artış oranı yüzde 25 olarak belirlenmişken, gerçekte kiralarda yüzde 1.101,30 oranında bir artış yaşandı. 2020'de İstanbul'da ortalama kira 2.308 TL iken, 2024 Ekim ayında bu rakam 27.733 TL'ye ulaştı. Aynı dönemde Türkiye genelinde kiralar, TÜİK verilerine göre yüzde 565,10 oranında artış gösterdi.

Asgari ücret ise, enflasyona paralel olarak 2020-2024 yılları arasında yüzde 631 oranında arttı. Ancak, ev fiyatlarındaki artış asgari ücreti geride bıraktı.

İstanbul'da 1 metrekarelik ev fiyatı 2020 Ekim ayında 4.482 TL iken, 2024 Ekim ayında 42.528 TL'ye çıktı. Bu süreçte, asgari ücretle alınan ev metrekare fiyatları arasındaki fark belirgin şekilde arttı.

2020 Ekim ayında İstanbul'daki ortalama ev kirası 2.308 TL iken, 2024 Ekim ayında bu rakam 27.733 TL'ye çıktı. 2020'de 2.234,71 TL olan asgari ücret, o dönemde İstanbul'daki ortalama kira ile neredeyse eşdeğerdi (oran: 0,99). Ancak 2022 Aralık ayında bu oran 2,20'ye yükseldi ve 2024 Ekim’de 1,63'e gerileyerek, asgari ücretli vatandaşların ev kirasını ödeyemeyecek duruma gelmesine neden oldu.

Konut kredisi faiz oranlarındaki artış da durumu daha da zorlaştırdı. 2020 Ekim ayında, 100 metrekarelik bir ev almak için asgari ücretlinin çalışması gereken süre 193 ayken, Aralık 2022'de bu süre 424 aya çıktı. 2024 Ekim'de ise bu süre 250 aya geriledi.

Ayrıca, yüzde 20 peşinatla ev almak isteyen bir kişinin 100 metrekarelik bir evin peşinatını biriktirmesi için gereken süre de arttı. 2020 Ekim ayında bu süre 38,6 ayken, 2024 Ekim’de 50 aya çıktı.

Kredi faiz oranlarının artmasıyla, 2020 Ekim'de senelik yüzde 15,07 faiz oranıyla yapılan kredi ödemeleri, 1,82 asgari ücrete denk gelirken, 2024 Ekim’de faiz oranlarının yüzde 41,52'ye çıkmasıyla aylık ödeme 6,49 asgari ücrete karşılık gelmektedir.