ATM'lerin enflasyon baskısı: Yurttaş isyan ediyor

Son zamanlarda sosyal medya platformlarında ATM'lere yönelik şikayetlerin artması dikkat çekiyor. Birçok kişi, ATM'lerde sürekli olarak para bulamadığını ve sorunlu makinelerle karşılaştığını ifade ediyor. Bu durumun en önemli nedenleri arasında enflasyon yer alıyor.

Merkez Bankası ve Bankalararası Kart Merkezi'nin verilerine göre, ATM'lerin enflasyona karşı yetersiz kaldığı görülüyor. 2009 yılında tedavüle giren 200 TL, hâlâ en büyük banknot olarak kalırken, 500 ve 1000 TL’lik banknotlarla ilgili herhangi bir çalışma bulunmuyor.

Ekonomim'den Özder Şeyda Uyanık'ın aktardığına göre, 2015 ile 2024 yılları arasında banka ve kredi kartlarıyla yapılan nakit çekim işlemlerinde önemli bir artış yaşandı. 2015’te banka kartlarıyla yapılan işlem başına ortalama 410 TL iken, 2024’te bu rakam 2.553 TL’ye çıktı. Kredi kartlarıyla yapılan işlemlerde ise ortalama, 627 TL’den 4.282 TL’ye yükseldi. Ancak, bu dönemde ATM sayısındaki artış yalnızca yüzde 11 ile sınırlı kaldı.

Bir ATM'de ortalama 15 bin 200 banknot bulunuyor. 2015 yılında ATM'lerin tamamı dolu olduğunda ihtiyaç duyulan toplam para miktarı 46 milyar 133 milyon TL iken, bu rakam 2024'te yüzde 120 artarak 101 milyar 279 milyon TL’ye ulaştı. Ancak ATM'lerdeki para miktarı, artan talebi karşılamakta yetersiz kalıyor. 2015 yılında 44 milyon 524 bin işlem yapılabilirken, 2024'te bu sayı 14 milyon 817 bine düştü.

ATM'lerin dolum ihtiyacı, 2015-2024 yılları arasında yüzde 315 oranında arttı. Bilişim uzmanı Füsun Nebil, bu durumun bankaların ATM dolum ve bakım maliyetlerini yüzde 30 oranında artırdığını belirtiyor.